İsrail’e tarihi barış çağrısı

Filistin sorununa barış önerisinin başlıca gündem maddesi olduğu 19. Arap Birliği zirvesi, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da başladı. Zirvede söz alan liderler ve Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri, İsrail’e, barış planını kabul etmesi çağrısında bulundu.
Bugün sona erecek olan zirveye, aralarında Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da bulunduğu 22 üye ülkeden 18’inin devlet başkanı katılıyor.
Abbas: Böyle şans bulunmaz
Zirve öncesinde İsrail’e barış çağrısını yineleyen Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Arap barış planının, İsrail’in bir “barış denizi” içinde yaşamak için son şansı olabileceğini belirterek bu şansın boşa harcanmaması gerektiğini söyledi.
Abbas, Riyad’da verdiği demeçte, önerilen barış planının İsrail’e basitçe, “İşgal altındaki toprakları terk edin, o zaman Nouakchott’tan başlayıp Endonezya’da biten bir barış denizi içinde yaşarsınız” dediğini söyledi. Abbas, “Eğer bu girişim başarısız olursa, gelecekte buna benzer bir fırsatın daha olacağını sanmıyorum” uyarısında bulundu.
Arap Birliği zirvesinde, İsrail’in 1967’de işgal ettiği bütün topraklardan çekilmesi, Filistin devletinin kurulması ve Filistinli mülteciler sorununa “adil bir çözüm” getirilmesi karşılığında Arap ülkelerinin İsrail ile ilişkilerinin normalleştirilmesini öneren barış planının yeniden gündeme getirilmesi görüşülüyor.
Abbas, Arap barış planının “İsrail işgali sorununu çözmek için 1948’den bu yana en önemli girişim olduğunu ve bir anlaşma isteyen ilgili bütün taraflar için bir çözüm sunduğunu” söyledi.
Arap Birliği zirvesinde ayrıca, yeni kurulan Filistin ulusal birlik hükümetinin dünya ülkeleri tarafından tümüyle kabul edilmesi de istenecek.
Abbas, “Amerikalılara bu hükümeti kabul etmelerini söyledik; bu hükümet, Filistin halkının tercihidir. Filistinliler, bir yıllık bir izolasyon yaşadılar ve bir yıl daha böyle bir izolasyona tahammül edemezler. Eğer dünya bu hükümeti reddeder ve izolasyonla yanıt verirse, bunun yankılarının Filistin halkı ve bütün bölge için çok ağır olacağını düşünüyorum” diye konuştu.
Filistin Başbakanı İsmail Haniye ise, Arap zirvesine katılan liderlerden, Filistinli mültecilerin evlerine geri dönme hakları konusunu müzakere etmemelerini istedi. Haniye, Hamas'ın zirvede başlatılacak Arap barış girişimine karşı çıkmayacağını söyledi.
Suudi Arabistan Kralı Abdullah da Filistinlilere uygulanan uluslararası ambargonun kaldırılması gerektiğini söyledi. Kral Abdullah, Arap liderlerine, Filistin devletinin kurulması yönünde çaba göstermeleri çağrısında da bulundu.
Suudi Kralı, “yabancıların gayri meşru işgali ve mezhepler arası çatışmaların, Irak’ta iç savaş riski yarattığını” da belirtti.
Sudan Devlet Başkanı Ömer Beşir de, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun’un da katıldığı zirvedeki konuşmasında, Darfur’da BM barış gücüne karşı olduğunu vurgulayarak BM’nin Afrika Birliği’ne sadece mali ve teknik yardım sağlaması gerektiğini ifade etti.
El Beşir, Darfur’a BM gücü konuşlandırılmasını öngören BM kararının, “Sudan’ın egemenliğini ihlal ettiğini, Darfur’daki sorunlara çözüm bulmak yerine anlaşmazlıkları provoke ettiğini” söyledi.
BM Genel Sekreteri’nden barış planına destek
Bu arada BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, Suudi Arabistan’ın 5 yıl önce ortaya attığı planı desteklediğini duyurdu. BM Genel Sekreteri zirvede yaptığı konuşmada, Arap barış girişiminin, barış sürecinin sütunlarından biri olduğunu söyledi. Bu girişimin, Arapların barışı elde etme konusunda ciddi olduğunun işaretini vereceğini belirten Genel Sekreter, İsrail’deki temasları sırasında da bu ülkenin liderlerinden girişime yeni gözle bakmalarını istediğini ifade etti.
Ban, Arap Birliği üyesi ülkelerin liderlerine de “durum tehlike arz ettiğinden” bu girişimden faydalanmaları çağrısında bulundu.
Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Musa ise İsrail’e, Arap barış girişiminde değişiklikler talep etmek yerine ilk önce girişimi kabul etmesi çağrısında bulundu. Musa, İsrail’in barış girişimine yanıtının, değişiklik talebi şeklinde olduğuna işaret ederek “Biz onlara ilk önce girişimi kabul etmelerini söylüyoruz” dedi.
Amr Musa, şu an bir kavşakta bulunulduğunu, ya gerçek bir barışa doğru ileriye adım atacaklarını ya da bölgede gerginliğin artacağını söyledi. (DIŞ HABERLER)