10 Nisan 2007 00:00

Pek çok etkenin rol oynadığı hastalık: kanser

Her geçen gün daha fazla insanı etkileyen kanser en çok korkulan hastalıkların başında geliyor. Tedavisinde erken teşhis ve yüksek moralin önemli olduğu kanserin oluşum nedenleri, hastalıktan kurtulmak için neler yapılabileceğini Radyasyon Onkolojisi Uzman Dr. Hayriye Saran ile görüştük. Saran, kanserin tek bir nedeni olmadığı gibi, etkenlerin tamamının da henüz tümüyle bilinmediğini söyledi.

Paylaş

Her geçen gün daha fazla insanı etkileyen kanser en çok korkulan hastalıkların başında geliyor. Tedavisinde erken teşhis ve yüksek moralin önemli olduğu kanserin oluşum nedenleri, hastalıktan kurtulmak için neler yapılabileceğini Radyasyon Onkolojisi Uzman Dr. Hayriye Saran ile görüştük. Saran, kanserin tek bir nedeni olmadığı gibi, etkenlerin tamamının da henüz tümüyle bilinmediğini söyledi.

Kanser nasıl oluşur?
Kanser pek çok etkenin rol oynadığı, vücuttaki bütün doku ve organlardan kaynaklanabilen bir hastalık grubudur. Tek bir nedeni olmadığı gibi, etkenlerin tamamı da henüz tümüyle bilinmemektedir. Bir etkene (örneğin sigara) uzunca bir süre (en az 10 yıl kadar) maruz kalındıktan sonra bağışıklık sistemindeki bozulmaların ve DNA hasarı oluşmasının sonucunda kontrolsüz hücre çoğalması sonucunda oluşur. Kanser vücutta bulunan tüm doku ve organlardan köken alabilir (deriden bademciğe, kalpten kemiğe kadar). Ancak en sık rastlanan ve yaşamı tehdit eden türleri; akciğer, meme, kalın barsak, mide, rahim ve rahim ağzı, mesane, prostat, gırtlak, yemek borusu, baş-boyun kanserleri ve hematolojik malignitelerdir (lösemi, lenfoma gibi).

Başlıca ön belirtileri ve bulguları nelerdir?
Vücuttaki doku ve organlardaki (ağrılı-ağrısız) her türlü kitle, (travma veya enfeksiyon olmaksızın) her türlü kanama (burun kanaması, balgamla, idrarla, dışkıyla olan kanamalar ve adet dönemi dışındaki ve menopozdaki vajinal kanamalar), iyileşmeyen yaralar, kronik kabızlık, kansızlık (halsizlik, solukluk, baş dönmesi-bayılma gibi belirtiler verebilir), sebepsiz ateş, geçmeyen enfeksiyonlar kanserden kuşkulanmayı gerektirir.
Kanserden nasıl korunabiliriz?
Sigara içmeyerek (bırakmak demiyorum, hiç başlamayarak), egzersiz yapıp normal vücut ağırlığını koruyarak, hayvansal yağlardan fakir, çiğ sebze-meyve ve liften zengin beslenerek, hava ve çevre kirliliğini önleyerek, enfeksiyonlarla mücadele ederek (hepatit-B aşısı ile karaciğer kanserinden, güvenli cinsel ilişki ve cinsel temizliğe dikkat edilerek rahim ağzı kanserinden korunmak mümkündür) mevcut bilinen kanser türlerinin yaklaşık üçte ikisinden korunmak olasıdır. Kanser tedavisinde cerrahi (tümörlü doku ya da organın ameliyatla çıkarılması), radyoterapi (yüksek enerjili X ışınlarıyla tedavi) ve kemoterapi (ilaç tedavisi) üç ana tedavi yöntemidir. Hastalığın evresine göre biri, ikisi veya hepsi gerekebilir. Hedefe yönelik (kemoterapi dışı) yeni ilaçlar ve gen tedavisi üzerinde çalışılmaktadır, henüz rutin kullanıma girmemiştir. Bazı kanser türlerinde hormonal ilaçlar da etkili olmaktadır.

Kanserden kurtulmak ne oranda mümkündür?
Erken evrede tanı konulan ve uygun şekilde tedavi edilen kanserli olguların 5 yıllık yaşam oranları yüzde 95-98 civarındadır. İleri evrelerde bile uygun tedavi ile ulaşılan yaşam süreleri giderek artmaktadır.

Türkiye, kanser tedavisinde ne oranda gelişme kaydetti?
Ülkemizde gerek cerrahi, gerek radyoterapi, gerekse kemoterapi açısından dünya standartlarında tedavi yapılabilmektedir. Kanser tedavisi için Avrupa veya Amerikaya gitmeye hiç gerek yoktur. Ama dikkat edilmesi gereken nokta, kanser tedavisinin mutlaka deneyimli ekiplerce (kanser tedavisi ekip işidir, cerrahlar, radyasyon onkologları ve medikal onkologlar işbirliği içinde çalışmalıdır) onkoloji merkezlerinde yapılması gerektiğidir. (İstanbul/EVRENSEL)
Sevim Kahraman

ÖNCEKİ HABER

Baz istasyonu istemiyorlar

SONRAKİ HABER

Gürcüler, Gebzede buluştu