yeni mayınlar mı döşeniyor?

Bir mayın, ortalama birkaç dolara mal olur, birkaç dakikada döşenir ama bir tanesinin temizlenmesi yüz saatten fazla zaman alır ve ortalama birkaç bin dolara mal olur. Mayınlar sinsi ama sadık askerlerdir. Bir mayının ortalama ömrü 75 yıl; döşendiği yerde 75 yıl boyunca hedef gözetmeksizin, çocuk, kadın, yaşlı, asker ayırt etmeksizin zarar verir. Türkiye’de toprağa döşeli 1 milyon, stoklarımızda 3 milyon mayın olduğu ifade ediliyor. Türkiye 2008 yılına kadar stoklarındaki, 2014 yılına kadar da topraklardaki mayınları temizlemek zorunda. Ancak hâlâ başlamadı. Ne yazık ki mayın mağdurları konusunda da etkili bir çalışma mevcut değil.
Raporlarda sadece asker var
Kendi çalışmalarımızın sonunda ise gördük ki belirlenen rakamların çok üstünde mağdur var. Türkiye’nin Birleşmiş Milletler’e sunduğu raporlarda da sivil vatandaşlara yer verilmiyor sadece güvenlik kuvvetlerinden bahsediliyor. Ancak sivil vatandaşlar mayından daha fazla zarar görüyor. Özellikle çocuklar ve kadınlar mağdur oluyor. Araç patlamaları da çok fazla gizlenmiş. Diyarbakır’da bizim karşılaştığımız olaylar var. Araç mayına çarpıyor ve birçok kişi ölüyor ya da yaralanıyor. Dört beş ilçede karşılaştık ve bunlar nedense hiç haberlerde yer almıyorlar.
Sınırlarda mayınların temizlenmesi ihalelerine ilişkin ise hâlâ net bir bilgi yok. Bırakın önleyici mekanizmaların geliştirilmesi yeni mayın döşendiğine ilişkin iddialar da var. Ne yazık ki bunun ispatlanması mümkün değil. Bize bu bölge mayınlanmış deniyor ancak bunu kontrol etme şansınız yok.
Mayın haritaları açıklansın
Mayın her iki tarafça da döşendi, kimin nereye ne kadar mayın döşediğini bilmiyoruz. Muhtemelen mayın haritaları var ancak açıklanmıyor. Bunların açıklanması ve o alanların derhal kapatılıp temizlenmesi lazım. Mayının nereye döşendiğinin bilinmediği durumlar da söz konusu. Haritanın olmadığı yerler ne olacak o da belli değil.
Karşı tarafın döşediği mayınlar da varsa bunun da açıklanması ve sivil vatandaşların zarar görmesinin engellenmesi gerekiyor.
(*)Mayınsız Türkiye Girişimi Güneydoğu Anadolu Bölge Temsilcisi
Av. Cengiz Analay*