16 Nisan 2007 00:00
Sermaye dönerken bebekler aşılanamıyor
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesinden üç öğretim üyesinin yaptığı araştırmaya göre, döner sermaye uygulamasının başlamasıyla birlikte Samsun merkez ilçe sağlık ocaklarında anne ve bebek aşılama oranları düştü ve salgın hastalık riski baş gösterdi.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesinden üç öğretim üyesinin yaptığı araştırmaya göre, döner sermaye uygulamasının başlamasıyla birlikte Samsun merkez ilçe sağlık ocaklarında anne ve bebek aşılama oranları düştü ve salgın hastalık riski baş gösterdi.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesinden Yard. Doç. Dr. Sevgi Canbaz, Prof. Dr. Cihad Dündar ile Prof. Dr. Yıldız Pekşenin Birinci Basamakta Döner Sermaye Uygulamasının Samsun Merkez İlçe Sağlık Ocaklarının Hizmet Sunumuna Etkileri başlıklı araştırması, TTB Toplum ve Hekim dergisinin son sayısında yayınlandı. Araştırma, sağlık hizmetlerinin paralı hale getirilmesi ve sağlık emekçilerine insanca yaşayacak ücret yerine düşük ücret ve döner sermayeden pay verilmesine dayanan döner sermaye uygulamasının sağlık ocaklarında yarattığı tahribatı gözler önüne serdi. Araştırma sağlık ocağı sisteminden vazgeçilerek aile hekimliği uygulamasının başladığı Samsunda daha ciddi sağlık sorunlarının ortaya çıkması olasılığının da sinyallerini verdi.
Tetkikler arttı
Araştırmaya göre 2001de birinci basamak sağlık hizmetlerinde döner sermaye uygulamasına 2004te ise performans uygulamasına geçildi. Bu değişiklik, Daha fazla kişi muayene edilecek, Daha fazla ilaç yazılacak-tüketilecek, Daha fazla tetkik yapılacak, Sağlık çalışanları arasında rekabet yaratılacak anlayışını da beraberinde getirdi. Bu değişimin etkileri Samsundaki merkez ilçe sağlık ocaklarında da görüldü. Samsunda tedavi edici hekimlik hizmetlerinde büyük artış yaşandı.
Muayene edilen hasta sayısı 2001 ile 2005 yılları arasında iki katına, alınan idrar sayısı 7 katına, alınan kan sayısı ise 14 katına çıktı. 5 yılda laboratuvar tetkik sayılarında yüzde 1172 artış oldu. Gebe, bebek ve çocuk izleme sayılarında da artış yaşandı ancak gebelik döneminde anne adaylarına yapılan tetanos aşıları ve bebeklere yapılan aşılarda düşüş yaşandı. Bebek aşılama oranları yüzde 80 civarından yüzde 66lara geriledi. Araştırmada, aşıya devamsızlıkların giderek artması ve hastalıklara duyarlı aşılanmamış bebek oranının yüzde 33lere ulaşması Her an bir salgına neden olabilir şeklinde değerlendirildi.
Gıda denetimleri aksadı
Ayrıca döner sermaye ile birlikte gayrı sıhhi müessese denetimlerinde de düşüş yaşandı. Gıda kontrol çalışmaları çerçevesinde alınan kimyasal örnek sayısı 5 yılda 409dan 159a, fiziksel örnek sayısı 9 bin 79dan 7 bin 511e, bakteriyolojik örnek sayısı 2 bin 72den bin 4e düştü. Aile planlaması hizmetlerinde bir değişiklik olmamakla birlikte. geleneksel yöntemlerden etkin yöntemlere geçiş sağlanamadı.
Araştırmada, döner sermaye uygulaması ile birlikte Samsunda koruyucu sağlık hizmetlerinin geri plana itildiği belirtilirken, koruyucu hekimlik, aile planlaması, çevre sağlığı gibi hizmetlerde yetersizlik olduğu belirtildi.
Araştırmada Tüm bu olumsuz sonuçların hem bireysel hem de toplumsal sağlığı tehdit ettiği sağlık göstergeleriyle de açıkça ortadadır denilerek, 224 sayılı Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Yasasına işlerlik kazandırılması ve sağlık ocaklarında koruyucu ve tedavi edici hekimlik hizmetlerinin birbirinden ayrılmaksızın sunulması önerildi. (Ankara/EVRENSEL)
Onur Bakır
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
