Koza, zeytinin ‘altın’da kaldı

Koza Altın İşletmeleri A.Ş’nin, Balıkesir’in Havran ilçesine bağlı Küçükdere köyündeki altın madeni, mahkeme tarafından kapatıldı. Bursa 3. İdare Mahkemesi, KOZA şirketine ait altın madeninin, Zeytincilik Yasası’nı ihlal ettiği gerekçesiyle açılan davada yürütmeyi durdurma kararı verdi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 1992 yılında Tüprag şirketine ait Küçükdere Altın Madeni’ne ruhsat vermesi yöre halkını harekete geçirmiş, halkın tepkisi ve Çevre Bakanlığı’nın olumsuz görüşü sonrası maden girişimi başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Bu olayın ardından çıkarılan ve halen yürürlükte olan Zeytincilik Yasası’nda “zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az 3 kilometre mesafede zeytinyağı fabrikası hariç, zeytinliklerin gelişmesine mani olacak kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran tesis yapılamaz ve işletilemez” hükmü getirilmişti.
Aradan 15 yıl geçtikten sonra, Küçükdere Altın ve Gümüş Madeni’ni Tüprag’tan satın alan Koza Altın İşletmeleri, 1992’de verilen ruhsata dayanarak madende çalışmalara başlamıştı. Bu gelişmeler üzerine yöredeki ilçe belediyelerinin oluşturduğu Körfez Belediyeler Birliği, zeytincilik örgütleri, çevre dernekleri ve ticaret odaları, Bursa 3. İdare Mahkemesi’ne, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Balıkesir Valiliği ve Büyükdere Belediye Başkanlığı aleyhine, yapılan işlemlerin iptalleri ve yürütmenin durdurulmasına karar verilmesi istemiyle dava açmışlardı. Bu başvuruyu karara bağlayan Bursa 3. İdare Mahkemesi, işlemin “açıkça hukuka aykırı” olduğu ve “uygulanması halinde telafisi güç zararlara sebebiyet verebilecek nitelikte bulunduğu” gerekçeleriyle yürütmesini oy birliği ile durdurdu.
Sıra söktükleri zeytinlerde
Konuyla ilgili görüştüğümüz Güney Marmara Doğal ve Çevreyi Koruma Derneği (GÜMÇED) Başkanı Mehmet Akif Öznal, mahkeme kararının gerekçesinde, zeytinlik alanlarına 3 km mesafede maden ocağı açılamayacağına ilişkin yasanın yürütmenin durdurulmasının “hukuki nedeni” sayıldığını belirterek, kararın, bölgenin zeytincilik ve turizminin yanı sıra sağlıklı çevre ve ekolojik dengelerinin korunması açısından da son derece önemli olduğunu dile getirdi. Öznal, “Şimdi sırada Koza’nın satın aldığı 17 parça zeytinlikte katlettiği zeytin ağaçlarını tekrar yerine diktirme mücadelemiz var. Çünkü 4086 sayılı Zeytincilik Yasası’na göre, ‘zeytinlik sahaları daraltılamaz ve yok edilemez’ denilmektedir. Kesilen ağaçlar tekrar dikilene kadar iki elimiz Koza’nın yakasındadır” diye konuştu.
Davayı açan hukukçulardan Avukat Ahmet Özkoca ise davayı açarken şirketi değil ona usulsüz izin veren makamları hedef aldıklarını söyledi. Büyükdere Belediyesi’nin verdiği usulsüz bir ruhsat olduğunu ve bunun Zeytincilik Yasası’na aykırılık teşkil ettiğini vurgulayan Özkoca, yürütmeyi durdurma kararının 8 Mart 2007 tarihinde çıkmış olmasına rağmen madenin çalışmayı sürdürdüğünü aktardı. Özkoca, “Maden mahkeme kararına rağmen çalışmaya devam edince biz önce Havran Cumhuriyet Savcılığı’na başvurarak madenin çalışmalarına son verilmesini istedik. Buradan bir sonuç alamayınca önce KOZA Altın Şirketi’ni ardından da İl Tarım Müdürü’nü şikayet ettik. Son olarak da jandarmayı telefonla arayıp durumu aktardık. Tüm bu uğraşlarımız sonucu maden iki gün önce çalışmalarına son verdi” diye konuştu.
Bergama köylülerinin avukatı Senih Özay da, Küçükdere’nin kapatılmasının ardından Bergama Ovacık’taki altın madenine ayrıştırılmak üzere toprak taşınmasının sona erdiğine dikkat çekerek, Ovacık’taki madenin artık rehabilite edilmesinin gündeme gelmesi gerektiğini dile getirdi. (İzmir/EVRENSEL)
Özer Akdemir