Mısırda ithalat lobisi devrede

Yem sektöründe hammadde sıkıntısının devam ettiğini ve 300 bin tonluk ithalat bağlantısının yetersiz kaldığını öne süren ithalat lobisi, yeniden mısır ithalatını gündeme getirdi. Mısır ithalatının yapılmasını sağlamaya yönelik kararnamenin, tamamlama aşamasına geldiği öğrenildi. Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın, şu an için acil bir ithalat ihtiyacının olmadığına işaret ederek, “Lobilerin ihtiyacıyla, piyasanın ihtiyacını birbirinden ayırmak lazım” dedi.
Türkiye Yumurta Üreticileri Merkez Birliği Genel Sekreteri Hüseyin Sungur, yem ve tavuk-yumurta sektörünün hammadde sıkıntısının had safhaya ulaştığını belirtirken, ithalatın çok geciktiğini söyledi. Sungur, yaptığı açıklamada, ne şekilde olursa olusun sektörün 300 bin tonu acil, toplam 600-700 bin ton mısıra ihtiyacı bulunduğunu vurgularken, şöyle devam etti: ‘’Geçen yıl kasım ayından beri ithalat ihtiyacını dile getiriyoruz. TMO’nun 300 bin tonluk bağlantısı yetersiz kaldı. Fiyatlar 45 YKr’nin üzerine çıktı. Şimdi fiyat bir yana ürün bulunamaz hale geldi.
Gökhan Günaydın ise ihtiyaç duyulduğu söylenen rakamların abartılı olduğunu söyleyerek şu bilgileri veriyor: “Türkiye’de önceki yıl 4.2 milyon ton mısır üretiliyordu. Geçtiğimiz yıl ise 3.8 milyon ton mısır üretildi. Dolayısıyla 400 bin açık var. Bir önceki yıla göre daha az üretim yapılmış. Bu açığın bir kısmı ithalatla ülkeye girmiş durumda ve devam da ediyor. Bu çerçeveden baktığımız da bir sorun yok gibi görünüyor. Ancak ikinci ürün mısıra su verilemeyeceği açıklandı. Barajlardan su verilecek ki çiftçi buğdaydan sonra mısır ekebilsin. Bunu yapamamak demek Türkiye’nin mısır açığının 1 milyona tona ulaşması demektir. Burada iki şeye dikkat etmek gerekir. İthalat lobileri bu işlerden büyük para kazanıyorlar. Gerçek ihtiyaçlar ile lobilerin ihtiyaçları arasındaki farkı iyi anlamak lazım. Ayrıca getirilen ürünler GDO’lu ürünler ve biz buna karşıyız. Sadece buna değil, Türkiye’de yetişebilecek bütün tarım ürünlerinin ithalatına hayır diyoruz.”
‘Özel sektör’ vurgusu
Yeniden ithalat kararı alındığını duyduklarını söyleyen Hüseyin Sungur, mısır ithalatını özel sektörün gerçekleştirmesinin uygun olacağını savundu: “İthalatı TMO yaparsa, sıfır gümrükle ithalat yapacağı için fiyatlar uygun olur. Ancak, ihale süreci nedeniyle ürün geç kalır. Daha 300 bin tonluk bağlantının tamamı bile getirilemedi. İkinci seçenek olarak gümrük vergilerini düşürüp özel sektöre ithalat yetkisi verilirse, ürün hızlı ithal edilir ama bu sefer de fiyat yüksek olur. Ancak şu anda, sektörün hammadde bulması, fiyattan daha önemli hale geldi. Bir an önce mısır ithalatı yapılmalı.’’
Yapılan tespitlere ve vurgulara katılmayan Günaydın ise şunları söylüyor: “TMO, bu memlekette dış ticarette gemi ağları, ürün bağlantıları, liman anlaşmaları olan bir kurum ve özel sektörle karşılaştırılamayacak kadar bir profesyonel ağa sahip. Hiçbir özel sektör onun kadar hızlı çalışamaz. Bu şekilde konuşmaya kimsenin hakkı yoktur. Özel sektörde birileri bu işi yapıyorsa zaten TMO’dan emekli olmuş kişilerdir. İthalatı TMO yaparsa, bir miktar daha sağlıklı bir iş çıkabilir. Özel sektör bunu rant aracına dönüştürür.” (EKONOMİ SERVİSİ)

---

Altından Unakıtan mı çıkacak?
Mısır ithalatı konusunda, ‘’halen yüzde 130 düzeyinde olan gümrük vergilerinin düşürülmesi’’’ veya ‘’tekrar Toprak Mahsulleri Ofisine (TMO) ithalat yetkisi verilmesi’’ yönünde iki alternatif üzerinde durulduğu öğrenilirken, girişimler Maliye Bakanı Kemal Unakıtan’ın oğlunu akıllara getirdi. Önceki yıllarda mısır ithalatına yönelik yapılan düzenlemeler sonucunda, oğul Unakıtan büyük kazançlar elde etmişti:
Abdullah Unakıtan’ın şirketi AB Gıda AŞ, 2003 yılında, mısırda gümrük vergisinin yüzde 80’den yüzde 20’ye indirilmesinin ardından 4 bin ton mısır ithal etti. İthalatın ardından vergi oranı yükseltildi.
Bakanın oğlu 2004 yılında mısırda 2. kez vergi indiriminden yararlandı. Resmi Gazete’nin 18 Mayıs 2004 tarihli sayısında yayımlanan kararla 20 Mayıs-31 Ağustos 2004 tarihleri arasında geçerli olmak üzere mısır için 900 bin ton tarife kontenjanı açıldı. 3 ay 11 günlük süre içerisinde kontenjan belgesi olanlar için gümrük vergisi oranı yüzde 80 yerine yüzde 25 olarak uygulandı. Fırsatı kaçırmayan Oğul Unakıtan 582 ton mısır ithal ettiği ortaya çıktı.
O dönem mısıra ihtiyacı yokken ithalat yapıldığını ve yerli mısırın piyasaya çıktığında ise elde kaldığını söyleyen Gökhan Günaydın, “Bu dönem az da olsa ihtiyaç var. Ama şu anda çok abartılacak bir ihtiyaç yok. İthalat baskısının altından kimin çıkacağını kestiremeyebiliriz, ithalat işinden rant elde eden çok sayıda insan var. Ancak bu işin altından Unakıtan’ın oğlu çıkarsa bizim için sürpriz olmayacak.”