05 Haziran 2007 00:00

Türkiye santral çöplüğüne döndü

Sözde enerji açığını kapatmak için yapımı teşvik edilen fuel oille çalışan santralların yarısı, artan yakıt fiyatları nedeniyle kapandı.Türkiyenin sürekli artan enerji ihtiyacı nedeniyle geçtiğimiz yıllarda ...

Paylaş

Sözde enerji açığını kapatmak için yapımı teşvik edilen fuel oille çalışan santralların yarısı, artan yakıt fiyatları nedeniyle kapandı.
Türkiyenin sürekli artan enerji ihtiyacı nedeniyle geçtiğimiz yıllarda teşvik edilen fuel oil ile çalışan otoprodüktör santrallar, 5 yılda yüzde 156 artan yakıt fiyatları nedeniyle çalışamaz duruma geldi. Türkiyede değişik güçlerde yaklaşık 1000 adet otoprodüktör santral bulunuyor. Ancak son birkaç yılda santralların yarısı kapandı, satabilenler ise Iraka satıyor.
Devletin teşviki sonucu birçok firma enerji piyasasına girdi. Bazı firmalar, yaptıkları özel anlaşmalarla enerji üreterek piyasaya elektrik satarken, çok sayıda şirket ise kendi ihtiyacı olan enerjiyi üretebilmek için santral yaptı.
Bu şekilde çalışan, değişik güçlerde yaklaşık 1000 tane otoprodüktör santral yapıldı. Ancak son birkaç yıldır yakıt fiyatlarında yaşanan aşırı yükselme nedeniyle, otoprodüktörler teker teker stop düğmesine basmaya başladılar. Vergi ve gümrük muafiyeti bulunan şirketler şimdi de akaryakıtta vergi indirimi bekliyor.
Sıfır vergi yetmiyor!
19 Aralık 1984 yılında Meclisten geçen 3096 sayılı Yasa, özel kişi ve kuruluşlara kendi elektriğini üretecek tesisi kurma yetkisini verdi. Bu yasaya göre özel sektör, kâr amaçlı olarak elektrik santralı kurabiliyor, işletebiliyor ve ürettiği elektriği TEAŞa, TEDAŞa veya özel sektöre satabiliyordu. Sonraki yıllarda kendi elektriğini üretmek maksadıyla kurulan ve adına otoprodüktör denen bu kuruluşa tanınan teşvikler getirildi ve çok sayıda kuruluş kendi tesisini kurdu. Halen yürürlükte olan teşviklere göre kendi elektriğini üretmek maksadıyla kurulmuş olan otoprodüktörlere, yüzde 100 vergi indirimi, yatırım mallarında yüzde 100 gümrük muafiyeti sağlanıyor. Ayrıca kojenerasyon, yani temiz enerji üretim tesisi kurduğu için de yabancı finans kuruluşlarından ve fonlardan çok cazip krediler sağlayabiliyor.
Referans gazetesindeki İsmail Yanmaz haberine göre, devlet desteğine rağmen üretimini sürdüremeyen santral sahipleri, fuel oildeki yüksek verginin düşürülerek, bu tesislerin çalışmasının sağlanmasını talep ediyor.
Kahramanmaraştaki otoprodüktör santralını geçtiğimiz günlerde stop eden Kipaş Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Öksüz şunları söylüyor: Fuel oil fiyatları dünya ile aynı fiyatta değil ki. Hiç olmazsa ÖTVde indirim yapılarak fuel oil fiyatları doğalgaz ile eşitlenebilir. Bu vergilerden dolayı fuel oil ile çalışan santrallara haksızlık yapılıyor. Sürekli zarar ederek çalıştıramazsınız. Milyarlarca dolarlık yatırımlar heba edilmemeli. Ayrıca bu santralların ürettiği elektrik kadar, intirkonnekte sistemden enerjiye ihtiyaç duyulacak. Bunu karşılayacak üretim olmadığı için kesinti olmak zorunda. Bu da milli ekonomiden kayıp demektir. Bir yolu bulunup bu santralların çalışması sağlanmalıdır. (EKONOMİ SERVİSİ)

ÖNCEKİ HABER

İhracatta KDV iadelerinin yarısı usulsüz

SONRAKİ HABER

çamaşır