09 Haziran 2007 00:00
ÖZGÜRLÜK YOLU
NAFTAyı (Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması) hatırlıyor musunuz?Artık bu konuda az konuşuluyor. Neredeyse Monica Lewinsky kadar demode oldu. Ancak, artık ulusal haber sayfalarında veya başkanlık yarışına giren son ...
NAFTAyı (Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması) hatırlıyor musunuz?
Artık bu konuda az konuşuluyor. Neredeyse Monica Lewinsky kadar demode oldu.
Ancak, artık ulusal haber sayfalarında veya başkanlık yarışına giren son muhabbet tellalının dudaklarında yer almasa da sınırın güneyinde hâlâ canlı ve yerinde.
Birkaç ay önce on binlerce kişilik halk, Mexico Cityde bir araya gelerek Meksikalıların başlıca yiyecekleri olan tortilla fiyatlarının fırlamasını protesto etti.
Ülkenin çoğu bölgesinde, tortilla fiyatları yüzde 50den fazla arttı. Bu, halkın neredeyse yarısının yoksulluk içinde yaşadığı bir ülkede önemli bir şey. Amerikalıların çoğu buğday veya ekmeğe dayanırken, tortilla ise yer mısırının kurumuş meyvesinden yapılıyor. Mısır fiyatları ise şirketlerin etanol üzerinden kâr elde etmesi nedeniyle tavanlarda geziyor. Etanol, mısırdan üretilen ve hibrit araçlarda kullanılan biyolojik bir yakıt.
Bunun NAFTAyla ilgisi ne?
NAFTA, 1993te imzalanarak yürürlüğe girdiğinde Meksika pazarlarını ABD mallarına açtı ve çoğu mısır üretiminden ibaret olan Meksika tarım sektörünü baskı altına aldı.
Göçün neden büyüdüğünü öğrenmek istiyor musunuz?
Meksikadaki her altı tarım işçisinden biri işinden atıldı; böylece orada ücretler aşağı çekilirken birçok kişi de Kuzeye, yani ABDye gelmeye başladı. Meksika bir yandan kaybederken, bir yandan da kazanım elde etmekte; çünkü Meksikalı göçmenler yurtlarına milyarlarca dolar gönderiyor.
Sadece 2002de yaklaşık 16 milyar dolar, göçmen işçi dövizi olarak geldi. Bu miktar, turizm ve endüstriyel ihracattan elde edilenden daha fazla para ediyor. Hatta neredeyse Meksikanın petrol ihracatıyla rekabet edecek düzeyde.
NAFTA, Amerikan ihraç ürünlerine yer açarak bir yığın küçük işletmeyi ezip geçti. Kitlesel protestolarla karşılaşan Meksika hükümeti, tortilla fiyatlarına üst sınır getirdi; ancak bunun ne kadar süreceğini kim bilebilir? Bu arada mısırı yakıt olarak yiyecek halinden daha değerli hale getiren, bu serbest pazar denilen şey, aklın her köşesini yiyip bitiriyor.
Mexico Citydeki on binler, Tortilla istiyoruz, PAN değil! diye haykırıyordu. (PAN, hem İspanyolca ekmek anlamına geliyor, hem de iktidardaki Ulusal Hareket Partisinin kısaltması.) Meksikada halk, ekmeği için savaşıyor!
Mumia Abu-Jamal
YAZARLAR
İhsan Çaralan
Bahçeli siyasete ayar çıtasını Erdoğan’ın en yakınına kadar çıkardı!
M. Sinan Birdal
Savaş: Öznel niyet ve nesnel çelişki
Koray R. Yılmaz
Ne “yoksul” bir “zenginlik”…
Turgay Olcayto
Sancılı düşünceler
Mustafa Yalçıner
Kapitalist kriz ve Türkiye…
Kamil Tekin Sürek
Şaşkın ördek
Alper Kaya
İki kupalı amatör
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
