Stajyer Öğrenciler de Torbada

Bu günlerde AKP; işçileri, işsizleri, öğrencileri, kamu çalışanlarını, kadınları, gençleri, tüm halkı kapsayacak, çok kapsamlı bir saldırı yapmak için bir kez daha kolları sıvamış durumdadır. Bunun içinde ona karşı olan, ona muhalif olan herkesi susturmaya çalışıyor. Tıpkı referandum sürecinde yaptığı gibi… Torba yasa dediği bir yasa tasarısını çıkarmayı planlıyor. Mecliste görüşülmeye başlayan torba yasa çok farklı konularda birçok yasal düzenleme içermekte ve yaklaşık 200 farklı maddeden oluşmaktadır. Bu nedenle adına da torba yasa demektedir. Bende biraz meslek liselerini ve meslek yüksek okullarını kapsayan yönlerini açmak istedim. Medyadan takip edenler tasarı hakkında ilk bakışta olumlu düzenlemeler içeriyormuş gibi gösterilmektedir. Ancak tasarının içeriğini birazcık incelediğinizde gerçeklerin hiç de öyle olmadığını göreceksinizdir. Meslek liseleri üzerinden yürütülen dönüşüm hükümetin eğitim hizmetine verdiği değeri açıkça ortaya koymaktadır. Cilalanan bu dönüşüm, eğitimi ticarileştirmekten ve özel sektöre rant alanları açmaktan başka bir şey değildir. Öyle ki, “af yasası” diye pazarlaması yapılan “torba yasa” tasarısında, meslek liselerinde öğrenim gören gençlerin aldığı ücret onlara çok görülmüştür. Şu anki mevcut yasada “meslek eğitimi gören öğrenci, aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin %30′undan aşağı ücret ödenemez.” ifadesi yer almaktadır. Ancak tasarı ile mevcut durumdan daha geri bir düzenleme yapılarak “asgari ücretin net tutarının %30′u” ifadesi getirilmek istenmektedir. Bu düzenleme ile hükümetin mesleki eğitim kanununa göre eğitim alan gençler aldıkları üç kuruşluk stajyer ücretlerine bile göz dikmesi dikkat çekicidir. Basında da yer bulan ve yine torba yasa kapsamına alınan düzenleme ile meslek lisesi öğrencilerinin staj yapabilecekleri işletme sayısını artırmak için 10 işçiden fazla işçi çalıştıran işletmeler de staj kapsamına alınmaktadır. Üstelik 10 işçiden fazla işçi çalıştıran işletmeler öğrencilere asgari ücretin üçte birini verirken, 20′den fazla işçi çalıştıran yerlerin asgari ücretin üçte ikisini öğrencilere ücret olarak vereceği ifade edilmektedir. Staj imkânını artırmayı amaçlayan bu düzenleme aslında var olan bir gerçeğin ifadesinden başka bir şey değildir. Şöyle ki; öğrenciler staj yapmak zorunda kaldıklarından dolayı, sadece stajlarını tamamlayabilmek için ücretlerini almadan dahi çalışmak zorunda bırakılmaktadır. Gençlerin emeğinin karşılığını almaları yönünde hiçbir zorlayıcı hüküm getirilmeden onları küçük işletmelere daha da az ücretler karşılığında mahkûm etmek, onları daha öğrenciyken köleliğe mahkûm etmek anlamına gelmektedir. İşçi sayısının düşük olduğu işletmelerde iş yükünün artacağı ve işletmelere ucuz iş gücü sunulacağı çok nettir. Buna karşılık AKP, gençliğe; eğitimlerini geliştirmek yerine, kölece çalıştırılacakları, emeklerinin karşılıklarını alamayacakları ve mesleki alanlarıyla alakasız işlerde çalıştırılacakları-tuvalet temizliği, yer süpürtülmesi, gereken malzemelerin alınması için sürekli bir yerlere göndermek gibi- bir uygulama sunmaktadır. Meslek liselerindeki dönüşümü bu kadar ciddi kılan temel faktör, eğitim sisteminin meslek liselerinin merkezde olduğu bir yapıya büründürülmek istenmesidir. Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2010-2014 strateji planında ifade ettiği üzere dershanelerin özel okula dönüştürülmesi konusu ve meslek liselerinin genel liseler içerisindeki oranının yükseltilmesi politikaları ile birlikte yapılan bir değerlendirme Milli Eğitimin asıl amacının ne olduğunu bizlere daha iyi gösterecektir. Bu çerçevede meslek liselerini özel sektörün, sermayenin atölyeleri haline getirmek isteyenlerin meslek liseli gençlerin maruz kaldıkları sorunlarla bugüne kadar hiç ilgilenmemeleri manidar bir durumdur. İlgilendiklerinde de “torba yasa”da olduğu gibi, gençlerimizin ceplerindeki üç kuruş paraya göz dikmeleri, AKP’nin popülist maskelerini düşürmektedir. Meslek liselerinde öğrenim gören gençlerin yaşadıkları sorunlar ise acil çözüm beklemektedir. Öyle ki; meslek liseli öğrenciler son sınıfta eğitimlerinin bir parçası olarak staj dönemine başladıklarında, eğitim görmek yerine ucuz ve güvencesiz iş gücü olarak istihdam edilmektedirler. Bu kapsamda, gençlere sunulan eğitimin onları nasıl bir kefeye attığını görebilmek önem arz etmektedir. Öğrencilerin yaşadığı bu sorunlar, kapitalizmin vahşiliğini gözler önüne sermektedir. Bu sorunlar karşısında çözüm üretmek ve “geleceğimiz denilen” gençliğe iyi bir yaşam sunabilmek yerine öğrencilerin cebindeki üç kuruşa göz dikilmesi, onların daha öğrenciyken işçileştirilmesi ve salt iş gücü olarak öğrencilere yaklaşılması asla kabul edilemezdir. Meslek liselerini; satılacak mekânlar, öğrencileri ucuz işgücü, öğretmenleri de “ustabaşı” olarak gören zihniyete karşı kararlılıkla mücadele şarttır. Staj gören öğrencilere ve eğitim sistemimize yönelen bu tehdide karşı, parasız, demokratik, bilimsel ve anadilinde eğitim talebimizin gücüyle mücadeleye.