08 Temmuz 2007 00:00

allah derman versin

Kırkpınar, her haliyle bir güreş müsabakasından çok daha fazlası. Dünyanın en eski spor organizasyonlarından biri sayılan yağlı güreşlerde, herkesin beklentisi farklı çünkü.

Paylaş

Kırkpınar, her haliyle bir güreş müsabakasından çok daha fazlası. Dünyanın en eski spor organizasyonlarından biri sayılan yağlı güreşlerde, herkesin beklentisi farklı çünkü. Ağa gösteriş, belediye yatırım, siyasiler şov, basın olay, güreşçi de unvan peşinde Kırkpınar’da. Hani, zaman zaman sportif yanının bir teferruat olduğu hissine kapılmak işten bile değil.
Geçtiğimiz hafta 646.’sı düzenlendi Kırkpınar yağlı güreşlerinin. Sayısız yöresel yağlı güreş turnuvalarından Kırkpınar’ı ayıran, en başta başpehlivanın Kırkpınar’da seçilecek olması. Köklü geleneği, manileri, davul-zurna eşliği, sadece güreş için yapılmış stadı, basının yoğun ilgisi ile çoktan uluslararası bir organizasyon haline gelmiş Kırkpınar. Güreşin yanı sıra Trakya bölgesi için yılın en önemli eğlencesi Kırkpınar. Ekini biçtikten sonra traktörler ya da arabalarla Kırkpınar’ın yolunu tutuyor binlerce Trakyalı. Evin reisi Saray İçi’nde güreş izlerken, evin diğer fertleri dışarıda piknik yapıyor. Güreşler bittikten sonra da konserler ve değişik sahne etkinlikleri başlıyor. Otellerde yer bulamayan ya da para yetiştiremeyen pek çok Trakyalı da çimenlerin üzerine attığı battaniyelerde geceyi Sarayiçi’nde ya da Selimiye Camisi’nin bahçesinde geçiriyor. Güreşler bittikten sonra da 10-15 gün kritikler sürüyor köy kahvelerinde.
Bu sene 1750 güreşçinin, 55 başpehlivanın katıldığı güreşlerde sayı rekoru da kırılmış oldu. Güreşçi sayısı her yıl artarken, izleyici sayısı ise girişlerin ücretli olmasından dolayı azalıyor. Geçmişte bitmek tükenmek bilmezmiş güreşler. Gece durdurulur sabah aynı güreş devam edermiş. Bunu engellemek için belli bir sürede yenişemeyen güreşçiler puanlama usulü güreşiyorlar şimdi. Puanlamada da eşitlik devam ederse “altın puan” denen ilk puanı alan kazanır usulüne geçiliyor. Böyle olunca güreşler bitiyor bitmesine fakat özellikle başpehlivan güreşlerinde temkinli güreşler seyir zevkini öldürüyor. Hata yapmaktan korkan güreşçi hamle yapmamayı seçebiliyor.
Yağlı güreşin her safhası adeta bir tören gibi. Kısbetin giyilmesi, şirazenin paçanın altına sıkıştırılması, abdest almak, uzun uzun ve bol bol yağlanmak, cazgırların okuduğu maniler eşliğinde meydana çıkmak, güreş öncesi peşrev, davul zurna eşliğinde güreş, dövüş bitince rakibe sarılmak gibi olmazsa olmazları var yağlı güreşin.
Her mani sonrasında cazgırın “Allah derman versin” dileğinin ardından güreşe tutuşuluyor. Rakip pehlivanı yenmek için rakibin göbek deliğinin gökyüzünü görmesi gerekiyor. İlla yerde olmuyor göbeğin gökyüzüyle buluşması. Havada ters dönen ya da kucaklanan pehlivan da yenilmiş oluyor. Tuş diye bildiğimiz şey yok yani yağlı güreşlerde. Altınkemeri 9 kez kazanan ve 47 yaşında güreşmeye devam eden efsanevi güreşçi Ahmet Taşçı’nın göbeğini Kırpınar’ın gökyüzünün henüz görememiş olması en büyük esprilerinden biriydi güreşlerin. Herkesin merakla izlediği güreşlerinde Taşçı, puanlamada yenilince gökyüzünün göbek sevdası bir kez daha seneye kaldı.
Yağlı güreşlerde rakibi kısbetinin dışında bir yerden kavramak mümkün olmadığından kısbet üzerine yoğunlaşan ve dengeyi hedef alan pek çok oyun var. Künde, sarma, iç ve dış kazık, kılçık, topuk kesme gibi. Güreş oyunları manilerde de sıkça geçiyor.
Vur sarmayı kündeden at
Gönder Hz. Muhammed’e selamı
En çok söylenen manilerden biri.
Beş sene önceki güreşlerde insanları rencide ettiği gerekçesi ile altı maniye yasak getirilmiş. Asıl sebep; bir maninin okunması sonrası halkın güreşlerde boy göstermeye gelen politikacıları uzun süre ıslıklamış olması. Politikacı ıslıklatan ve ardından yasaklanan maniyi seçim arifesinde hatırlatmakta fayda olabilir.
Dar köprülerden geçmeyelim
soğuk sulardan içmeyelim
vatanını, milletini sevmeyen,
seçmenine hizmet etmeyenleri de
Büyük Millet Meclisi’ne
seçmeyelim
Devrim Büyükacaroğlu
ÖNCEKİ HABER

cızırtı

SONRAKİ HABER

Bir haftada 59 kaza 84 ölü

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...