Gogol Kürtçe oynandı

Daha önce birçok yerde sahnelenen ve büyük beğeni toplayan Nikolay Gogol’un Kürtçeye uyarlanan “Bir Delinin Güncesi” adlı eseri, Tiyatro Avesta oyuncusu Aydın Orak tarafından Kürtçe olarak Seyri Mesel Sahnesi’nde oynandı. Aydın Orak tarafından Kürtçe’ye “Rojniviska Dineki” şeklinde çevrilen ve yönetmenliğini Cihan Şan’ın yaptığı oyun, daha önce Ankara Uluslararası Tiyatro Festivali’nde sahnelenmişti. Oyunun ışık tasarımını Ahmet Çay, müziğini Özgün Yarar, dekor-kostümünü Senem Sinem ve yönetmen yardımcılığını Remzi Pamukçu üstleniyor.
Kısıtlı imkanlarla oluşturulduğu izlenimi veren ve derme çatma bir görüntü veren Seyri Mesel Sahnesi’nin dekoru dikkat çekiyor. Az sayıda seyircinin izlediği tek kişilik oyunda Aydın Orak’ın performansı sahnenin küçüklüğü ve tasarımı, ışık-aydınlatmanın yetersizliğine rağmen amatör bir ruhla yeşertilmeye çalışılan Kürt tiyatrosu için umut verici. Bir dairede kalem memuru olan kahramanımızın, bürokrasi ve hiyerarşinin çekilmez sıkıntısından yaşadığı bunalımı seyirciye iyi aktarsa da Orak’ın oyuna tam olarak konsantrasyon sağladığını söylemek zor. Sistemin kimliğini reddedip kendi seçtiği kimliği benimseyen kahramanımızın içine düştüğü trajik-komik durumu iyi anlatıyor. Sistemin kimliğine karşı çıkışta bireyin içine düştüğü açmazı Orak, komedi üslubuyla izleyiciye aktarırken insanın aklına, bölge insanının yaşadığı savaşın dehşeti geliyor. Çünkü hem oyuncunun hem de izleyicinin aklı biraz da yaşananlarda.
Modern bir dilin sanatsal-gösteri seviyesini yakalamak için büyük çaba sarfeden Kürtçenin güldürü kalıplarını kullanarak, dile ait ritüelleri oyunun içine serpen Orak’ın özellikle Kürtçeyi tok bir vurguyla kullandığını işittik. Ses tonu ve telaffuzdaki rahatlık oyuncunun özgüvenine işaret etse de; oyunculuğunun tam olarak amatör kalıpları aşamadığı izlenebiliyor. Oyunda, bir benlik sorgulayışının ızdırabını, çekilen acıları, insanın verili sistemi reddedişinin getirdiği yalnızlığı bir kimlik yırtılması üzerinden vermeye çalıştığı gözlenebiliyor. Sahneler arası geçişte uyumdan bahsedebileceğimiz gibi oyunun her bölümünde Orak’ın aynı başarılı performansı kotardığını söylemek güç. Müziğin ritmi sahnelerin anlam ve ahengine bir derinlik katıyor. Sahne tasarımı olanaksızlıklara rağmen kalabalık görüntüsü veriyor.
Bütün eksikliklerine rağmen, siyasi baskı ve yasaklamalarına, resmi basının görmezlikten gelme politikasına rağmen; kimlik mücadelesi veren bir toplumun sanata olan açlığını giderme çabası alkışı hak ediyor.

---

‘Bir Delinin Güncesi’ Erbil’de sahnelendi

Aydın Orak tarafından Kürtçeye kazandırılan N. Gogol’un ünlü eseri Bir Delinin Güncesi (Rojnivîska Dînekî) Federal Kürdistan Bölgesi Kültür Bakanlığı’nın davetlisi olarak bakanlığın gösteri salonunda sahnelendi. Aydın Orak’ın rol aldığı tek kişilik oyunun yönetmenliğini Cihan Şan yapıyor. Federal Kürdistan’ın başkenti Erbil’e (Hewlêr) İstanbul’dan tek kişilik gösterileriyle Aydın Orak, Murat Batgi ve Kemal Orgun üç Kürtçe oyun ile konuk oldu. Tiyatro Avesta’dan Aydın Orak’ın “Bir Delinin Güncesi”, Teatra Jiyana Nû’dan Kemal Orgun’un “Cennetin Bekçisi” ve Mezopotamya Kültür Merkezi’nden Murat Batgi’nin “Sivri Dil” adlı Kürtçe tiyatro gösterileri Federal Kürdistan Aydınlanma Bakanı (Kültür Bakanı) Felakettin Kakayi’nin katılımıyla gerçekleşti. Bakanlığın davetlileri olarak Erbil’e giden Kürt tiyatrocular ilgiyle karşılandı. Bakanlığa bağlı yeni yapılan kültür kompleksinin ilk gösterilerini gerçekleştiren tiyatrocular, aynı günde üç oyunu sahnelediler.
Kültür Bakanlığı’na bağlı Tiyatro Dairesi Müdürü Sabah Abdulrahman gösterilerinin ardından tiyatro sanatçılarına plaket verdi. Kürt tiyatro sanatçılarını Kürdistan’a davet etmek istediklerini ve aralarında iyi bir diyalogun sağlanması için bu tür aktiviteler gerçekleştirdiklerini dillendiren Abdulrahman, “bu durumda ulusal tiyatromuzun zeminini oluşturmak istiyoruz” dedi.
Federal Kürdistan Kültür Bakanı Felakettin Kakayi gösteriler sonrasında Kürt tiyatrocuların yanına gidip tebrik ettikten sonra onları makamına davet etti. (KÜLTÜR SERVİSİ)
İnan Kızılkaya