22 Temmuz 2007 00:00
sorun zihniyette
Alanya, Mersin, Bodrum, Antalya, Adana... T?rkiye?nin ormanlar? bir bir k?l oluyor. Bunun ?zerine bir de uzmanlar?n, bilirki?ilerin g?r??leri eklendi?inde, yang?nlar, televizyon haberlerinden ?ok daha yak?c? bir hal al?yor.
Alanya, Mersin, Bodrum, Antalya, Adana... T?rkiye?nin ormanlar? bir bir k?l oluyor. Bunun ?zerine bir de uzmanlar?n, bilirki?ilerin g?r??leri eklendi?inde, yang?nlar, televizyon haberlerinden ?ok daha yak?c? bir hal al?yor.
Uzmanlar, orman yang?n?n?n ola?an, hatta ekosistemin yenilenmesi a??s?ndan gerekli oldu?unu s?yl?yorlar. Ancak bu durum, do?aya insan eli kar???ncaya kadar ge?erlili?ini koruyabiliyor.
Orman Genel M?d?rl????n?n saptamalar?na g?re T?rkiye?de y?zde 23?? ?kas?t? ve y?zde 23.2?si de ?savsaklama? olmak ?zere yang?nlar?n y?zde 46?s? insanlar taraf?ndan ??kar?l?yor. ??k?? nedeni belirlenemeyen yang?nlar?n oran? ise y?zde 52. Yine bu yang?nlar?n b?y?k bir k?sm?n?n da insanlar taraf?ndan ??kar?ld??? biliniyor.
Bu ve buna benzer etmenlerle her y?l yaz aylar?nda ormanlar?m?z yan?yor. Sadece bir ay i?inde Alanya ve Mersin?de 358 hektar, Bodrum?da 650 hektar, Antalya?da 200 hektar muz bah?esi ve sera ile 100 hektar orman alan?, ?zmir ve ?evresinde 450 hektar ormanl?k alan k?l oldu. Bodrum?da G?vercinlik ve Milas Me?elik k?ylerinde yanan 80 bin as?rl?k Halep ?am?n? geri getirmek i?in 150 y?l gerekiyor.
?M?cadele? ?ok boyutlu
?evre M?hendisleri Odas? taraf?ndan yap?lan bir ara?t?rmada, T?rkiye?de ormanlar?n y?zde 58?ini olu?turan 120 milyon d?n?m?n, orman yang?n? ??kma olas?l???n?n en y?ksek oldu?u Ege ve Akdeniz b?lgelerinde bulundu?unun alt? ?iziliyor. Ormanlar?n y?zde 45.4??n? olu?turan toplam 96 milyon d?n?m?n, en kolay yanabilen k?z?l?am ve kara?am ormanlar?ndan olu?tu?una dikkat ?ekilen ara?t?rmada, ormanlar?n yakla??k 45 milyon d?n?m?n?, yan?c? madde birikiminin, dolay?s?yla yang?n ??kma olas?l???n?n en y?ksek d?zeyde oldu?u 30-40 ya?lar?na ula?m?? ormanlar?n olu?turdu?u belirtiliyor.
Ara?t?rmada ayr?ca, T?rkiye?de ge?ti?imiz y?l, bir ?nceki y?la g?re orman yang?n say?s?n?n y?zde 46, yanan orman geni?li?inin y?zde 74, yang?n ba??na d??en yanan orman geni?li?inin de y?zde 84 oran?nda artt???na dikkat ?ekilerek bu alanda al?nabilecek ?nlemlerin h?l? yang?n sonras? s?nd?rme ?al??malar?na indirgenmesine tepki g?steriliyor.
?evre m?hendisleri, orman yang?nlar?yla ?m?cadelenin? yaln?zca ara?-gere? ve personel donan?m?na indirgenemeyecek denli ?ok boyutlu bir etkinlik alan? oldu?una vurgu yap?yor ve ?Bu noktada sorun, yang?nlar?n ??kmas? ve ormanlar?m?z?n yanmas? de?il, yang?n say?s?n?n ve yanan ormanlar?n en aza indirilmesidir.
Bu da ancak ekolojik, teknik ve teknolojik; ekonomik, toplumsal, k?lt?rel ve siyasal s?re?lerin birlikte, b?t?nle?ik bir yakla??mla ele al?n?p y?nlendirilmesiyle ba?ar?labilecek bir durumdur? diyorlar.
Ara?t?rmalar yap?lmal?
Orman yang?n? ??kma olas?l???n?n en aza indirilebilmesinin, bu y?l da rastlant?lara b?rak?ld???na dikkat ?ekilen ara?t?rmada ?u ?neriler yap?l?yor:
Satmak i?in yak?yorlar
Peyzaj Mimarlar? Odas? y?neticileri ise yetkililerin sorumluluklar?n? g?z ard? edip sadece a??klama yapmakla yetinmelerine tepki g?steriyor.
Peyzaj mimarlar?, orman yang?nlar?na dair verdi?i ?u ?rnekle, asl?nda T?rkiye?nin bir ger?e?ini daha g?zler ?n?ne seriyor:
?Ku?adas??nda ge?en y?l yanan orman alan?m?z?n 24.9 hektar? bir maden arama ?irketine tahsis ediliyor, 100 hektarl?k b?l?m?ne de maden arama izni veriliyor. Asl?nda Orman Yasas??n?n 18?inci maddesi ?Yanan alanlar hi?bir ?ekilde tahsis edilemez? derken, bizim Orman Bakan?m?z ve b?rokratlar? nedense kanunu unutup tahsisleri de yap?yorlar, arama izni de veriyorlar. Bakan daha sonra sadece ?B?rokratlar?m hata yapm??? diyebiliyor.?
rakamlarla ormanlar?m?z
t?rkiye?nin toplam orman alan?
Orman Alan? Miktar?
Normal Koru Orman? (Ha) :8940214
Bozuk Koru Orman? (Ha) :6499380
Toplam Koru Orman (Ha) :15439594
Normal Baltal?k Orman? (Ha) :1681006
Bozuk Baltal?k Orman? (Ha) :4068146
Toplam Baltal?k Orman? (Ha) :5749152
A??kl?k Alan? (Ha) :56657254
Toplam Orman Alan? (Ha) :21188746
Genel Saha (Ha) :77846000
Ormanl?k Oran? (%) :27.22
Kaynak: Orman Genel M?d?rl???
M?ge Tuzcuo?lu