UFUK

22 Temmuz se?imleri bir?ok a??dan ciddi de?erlendirmeleri gerektiren sonu?lar sundu. Bunlar?n en ?nemlilerinden birisi, ?Cumhuriyet tehlikede? propagandas?yla halk? teyakkuz durumuna ge?irip CHP?nin etraf?ndan toplamak isteyenlerle, ?cumhur?un, ?tehdit? alg?lamas?n?n a??k ara farkl? oldu?udur.
CHP?nin DSP?yi de i?ine alm?? olmas?na ra?men yerinde saymas?, halk?n CHP?de g?ven duyaca??, i?ini ferahlatacak ?eyler bulamad???n? g?sterdi. Kriz ve tehdit satarak, korku pazarlayarak oy toplamaya ?al??an Baykal??n ve onu destekleyen generallerin ?izgisi, AKP?deki y?kseli?i muhtemel ki etkiledi. Ancak bununla birlikte AKP?deki y?kseli?i ba?ka etkenlerle birlikte de de?erlendirmek gerekti?i a??kt?r.
AKP?nin se?im r??veti niteli?indeki k?m?r ve g?da yard?mlar?, k?resel g??lerin ve i?erideki b?y?k sermayenin, hakim medyan?n AKP?ye verdi?i a??k destek bu y?kseli?i etkilemi?tir. Ne var ki, iki ki?iden birinin AKP?ye oy vermesine yol a?acak etkenlerin bundan daha farkl? belirleyenleri de olmal?d?r.
Onlardan birisi, AKP?nin bu se?imlere, tek ba??na iktidar oldu?u ?nceki se?imlerin hemen ard?ndan haz?rlanmaya ba?lam?? olmas?d?r. ?rne?in, K?rtlerin yo?un olarak ya?ad??? b?lge illerinde ??slami sivil toplum? ad? alt?nda AKP ile dirsek temas? i?inde hareket eden yap?lar, ?nceki se?imlerin hemen ard?ndan ciddi bir ?al??ma i?ine girmi?lerdi. Bu ?rg?tlenmeler, son 2-3 y?ld?r da sistemli yard?m faaliyetlerinin de i?inde oldu?u bir ?al??maya h?z vermi?lerdi. Diyarbak?r ba?ta olmak ?zere ?e?itli b?lge illerinde AKP?deki y?kseli?in kayna??nda, -AKP?deki genel y?kseli? r?zgar?na ek olarak- yerel d?zeydeki bu t?rden ?rg?tlenme ?al??mas?n?n etkisini de g?rmek gerekir.
Ayr?ca sadece se?im d?neminde dahi, CHP ve di?er sermaye partileri se?im platformlar?n? AKP kar??tl??? ?zerine kurarken AKP, ?Durmak yok. Yola devam? gibi halka g?ven vermeye y?nelik bir propaganda y?ntemini ve halk?n somut ihtiya?lar?na yer veren bir propaganda s?ylemini kulland?. ?rne?in AKP?nin Diyarbak?r aday? se?imlere giderken Diyarbak?r?a dair somut projelerden s?z ederken, ba?ka illerdeki adaylar da yine yerelden genele uzanan bir propaganda y?ntemi kulland?lar.
Genel d?zeyde bak?ld???nda da, CHP?nin stat?koyu temsil eden g?r?nt?s? yan?nda, AKP, yan?lsama y?kl? de olsa ?de?i?im? ve ?istikrar?? bir arada ?ne ??kard?. B?y?k sermayenin AKP?ye ?istikrar? i?in destek vermesi daha anla??l?r kar??lanabilirken, CHP Genel Ba?kan Yard?mc?s? ?ymen?in a??klamas?na da yans?d??? gibi, AKP politikalar?n?n do?rudan ma?duru durumundaki f?nd?k ?reticisi ya da di?er ezilen emek?ilerin AKP?yi tercih etmi? olmas? paradoksal g?r?lmektedir. Ancak, onlar a??s?ndan da demek ki AKP, daha inand?r?c? ba?ka bir se?ene?i g?remedikleri noktada, en az?ndan ?k?t?n?n iyisi? anlam?na geliyordu.
Kredi ve kredi kart? furyas?n?n ya?and??? T?rkiye?de, orta s?n?flar? AKP etraf?nda birle?tiren etken olarak da varolan ekonomik sistem ile aralar?ndaki ?kredi? ba??n? atlamamak gerekiyor. Kredi ile bir ev ya da araba alm?? olan bir orta s?n?f mensubu i?in istikrar da bu kredi dengesinin sars?lmas? ihtimaliyle g?ndeme gelecektir. Koalisyon iktidarlar?n?n istikrars?zl?klara yol a?t??? propagandas? yan?nda, bunun ?e?itli ?rneklerinin ya?anm?? olmas? da, AKP?ye y?neli?i a??klayan fakt?rler aras?nda g?r?lebilir.
Gen?lerin AKP?ye y?neli?inde ise, stat?koyu temsil eden ?eski moda? partilere k?yasla, AKP?nin cazibesi hen?z t?kenmemi? d?nemsel bir marka olarak i? g?rd???n? atlamamak gerekir.
Di?er yandan AKP hem AB?yi savunan ama hem de AB cephesinden T?rkiye?ye y?nelik s?k??t?rma politikalar? kar??s?nda restle?en bir ?izgi izlerken, ABD?nin Ortado?u politikalar?na genel uyumun yan?nda belirli noktalarda ABD ile ayr???r gibi g?r?nen ??k??lar yapm?? olmas? da g?r?lmelidir. Tutarl? bir ideolojik tutumdan ziyade, ?ba?ar?l?? bir ticari ?irket y?netimine benzeyen bu ?izgi, AKP?ye d??ar?dan ve i?eriden gelen deste?i dengeleyen bir fakt?r olmu?tur.
AKP de?i?ik alanlarda istikrara dayal? geli?me ?zerine yaratt??? yan?lsaman?n sonu?lar?n? toplarken, MHP de, milliyet?ilikteki g?reli y?kseli? ve ?g?venli?e? duyulan ihtiyac?n kar??l???n? alm??t?r. Ancak ?u ger?ek de g?r?lmelidir ki, MHP?nin ald??? oylar i?indeki, bu partinin kemik oyu olarak g?rebilece?imiz k?s?m y?zde 5?in alt?ndad?r ve di?er y?zde 10?a yak?n dilim ?ter?rle m?cadele? propagandas?, ?idam? tart??malar?, asker cenazeleri gibi bir dizi etkenin toplam?ndan kazan?lm??t?r.
Meclis?e girmelerini K?rt halk? yan?nda T?rkiye a??s?ndan da ?nemli bir olanak olarak g?rd???m?z Bin Umut Adaylar?yla ilgili de?erlendirmelerimizi de daha sonra ayr?nt?l? bir bi?imde payla?aca??z.
Fatih Polat