ABD-Hindistan anla?mas? Asya g?venli?i i?in b?y?k tehdit

ABD'nin Hindistan ile sivil ama?l? n?kleer i?birli?i anla?mas? yapmas?n?n, Asya?daki n?kleer silahlanma yar???n? art?rmas?ndan endi?e ediliyor.
Inter Press Service muhabirine konu?an New York merkezli N?kleer Politika ?zerine Avukatlar Komitesi Direkt?r? John Burroughs, ?ABD ve Hindistan aras?ndaki n?kleer stratejik ittifak?n geli?mesi, Hindistan ve Pakistan ile Hindistan ve ?in aras?ndaki silahlanma yar???n? art?rabilir? dedi. Burroughs, anla?man?n, uluslararas? alandaki n?kleer silahs?zlanma ?abalar?n? da zay?flataca??n? belirtti.
Birle?mi? Milletler (BM) Silahs?zlanma ??lerinden Sorumlu eski Genel Sekreter Yard?mc?s? Jayantha Dhanapala da, ??? ?lke aras?nda n?kleer silahlanma yar???n? art?rma tehlikesi bulunan anla?man?n, Asya?da bar?? ve istikrar ile h?zl? ekonomik b?y?meyi baltalayaca??n?? vurgulad?.
Hindistan h?k?meti ise, anla?man?n b?lgede istikrar?na olumsuz etkide bulunmayaca?? konusunda ?srarl?. Hindistan Ulusal G?venlik Dan??man? N.K. Narayanan, ABD ile yapt?klar? anla?man?n Pakistan ve ?in aras?nda benzer bir anla?ma yap?lmas?na yol a?mayaca??n? iddia etti.
Ancak siyaset bilimciler ayn? g?r??te de?il. Princeton ?niversitesi?ndeki Woodrow Wilson Kamu Y?netimi ve Uluslararas? ?li?kiler Okulu?ndan Zia Mian, ?ABD?nin Hindistan ile n?kleer anla?ma yaparak stratejik ve ekonomik faydalar sa?lad???n?, ancak bunun bedelini Hindistan ve Pakistan halklar?n?n ?deyece?ini? s?yledi.
Pakistan seyirci mi kalacak?!
ABD ile yap?lan anla?ma Hindistan?a, n?kleer silah yapmak i?in gerekli materyalleri elde etme kapasitesini art?racak. 1948, 1965 ve 1971?de Ke?mir ve Banglade? sorunlar? y?z?nden ?? kez Hindistan ile sava?a tutu?an Pakistan ise, n?kleer silahlanma alan?nda bu ?lkeyle yar??? b?rakmayaca??n? defalarca ilan etmi? durumda.
Hindistan-ABD anla?mas?na g?re, bu ?lkede ABD yap?m? sivil ama?l? n?kleer reakt?rler kurulacak.
BM eski yetkilisi Dhanapala?ya g?re, bu anla?ma, N?kleer Silahlar?n Yay?lmas?n? ?nleme Anla?mas??na (NPT) ayk?r? ve bug?ne kadar NPT?ye uygun davranan ?lkelere k?t? bir mesaj veriyor.
Buna ra?men, ABD D??i?leri Bakan Yard?mc?s? Nicholas Burns, anla?man?n, di?er ?lkelere NPT d???nda n?kleer silah ?retmeleri i?in cesaret vermeyece?ini iddia ediyor.
Hindistan, Pakistan ve ?srail; n?kleer silahlara sahip olmalar?na ra?men, NPT?ye imza atmayan ?? ?lke.
Anla?ma BM G?venlik Konseyi karar?na da ayk?r?
John Burroughs, anla?ma ile birlikte, Hindistan ve ABD?nin bu anla?mayla birlikte, n?kleer silah rezervlerini azaltmayacaklar?n? t?m d?nyaya ilan etmi? olduklar?na dikkat ?ekiyor. Zira, anla?mada, Kapsaml? N?kleer Testlerin Yasaklanmas? Anla?mas??na (CTBT) sayg? g?sterilece?i belirtilmiyor.
Hindistan-ABD anla?mas?ndaki en dikkat ?ekici b?l?m ise, ?Yeni Delhi h?k?metinin, ABD ile birlikte n?kleer silah ?retmeyece?ini ilan etmesine ra?men, kendi ba??na n?kleer silahlanma konusunda hi?bir k?s?tlamay? kabul etmemesi.? B?ylece, NPT?yi kabul etmeyen Hindistan, ABD ile yapt??? anla?ma sayesinde, uluslararas? toplumun denetimi d???nda n?kleer silahlanmas?na destek alm?? oluyor.
Princeton ?niversitesi?nden Zia Mian, anla?man?n ayr?ca BM G?vnelik Konseyi?nin 6 Haziran 1998 tarihli ve 1172 say?l? karar?n? da ihlal etti?ine dikkat ?ekiyor. Bu kararda, Hindistan ve Pakistan, ?n?kleer silahlanma programlar?na son vermeye, n?kleer silah ba?l?klar?n? imha etmeye, n?kleer silah ?retimini ve kullan?m?n? sa?layacak her t?rl? faaliyetten uzak durmaya? ?a?r?l?yordu. Karar?n ikinci b?l?m? ise, t?m d?nya ?lkelerinden, Pakistan ve Hindistan ile n?kleer silah ?retimine destek olabilecek her t?rl? i?birli?inden uzak durmalar? isteniyordu. (DI? HABERLER)

---

?ran?a verir talk?m? ...

N?kleer enerji faaliyetleri nedeniyle ?ran y?netimine y?nelik tehditler savuran, hatta bu ?lkeye askeri m?dahaleyi a??k?a g?ndeme getiren ABD?nin Hindistan ile yapt??? n?kleer anla?ma b?y?k bir ikiy?zl?l?k ?rne?i olarak yorumlan?yor.
?ran y?netimi, N?kleer Silahlar?n Yay?lmas?n? ?nleme Anla?mas??na (NPT) imza atm?? durumda ve n?kleer silah denet?ileri bu ?lkenin tesislerine incelemeler yapabiliyor. Oysa, Hindistan, Pakistan ve ?srail, d?nyan?n en b?y?k n?kleer silah rezervlerinden ???ne sahip olmalar?na ra?men, NPT?ye imza atmay? reddediyor.
ABD D??i?leri Bakan Yard?mc?s? Nicholas Burns ise, ?ran?? n?kleer enerji program? nedeniyle tehdit etmelerine ra?men, Hindistan??n n?kleer silahlanmas?na destek sa?lamalar?n?n ??ifte standart olu?turmad???n?? savunuyor. Burns, ge?en hafta bu konudaki bir soruya, ?Bu anla?ma, ?ran gibi kanun d??? rejimlere, sorumlu davranmalar? halinde cezaland?r?lmayacaklar? mesaj?n? veriyor? diye konu?tu.
ABD?li yetkili b?ylece, ?ran?a y?nelik bask?lar?n?n esas sebebinin, bu ?lkenin n?kleer enerji faaliyetleri de?il, Tahran y?netiminin Ortado?u?da ABD politikalar?na uygun davranmamas? oldu?unu itiraf etmi? oldu. (DI? HABERLER)