al?alan de?er: milliyet?ilik
rengarenk t?rkiye zengin t?rkiye?dir?

Ge?ti?imiz ?eyrek y?zy?ll?k evrede, bu ?lkede ne zaman farkl? bir dilden, k?lt?rden, farkl? bir etnik ya da ulusal kimlikten s?z etsek, ?b?l?c?l?k? yapmakla itham edilip yarg?land?k, d??land?k? ?imdiyse as?l b?l?c?lerin, kafatas? ?l?erek bir ulusu, bir k?lt?r? bir di?erinden ?st?n tutanlar oldu?u; as?l onlar? katli vacip sayanlar oldu?u, giderek daha ?ok anla??l?yor. ?stelik bu toplum da milliyet?ilik kar??t? oylar?yla, bu ger?e?in alt?n? art?k az da olsa ?iziyor...
?imdi onlara diyorum ki: Bu toplumda K?rtlerin, Ermenilerin ve bilumum ?teki kimliklerin ?zg?venlerini tahrip edip benlik duygular?n? k??k?rtmay?n, inan?lar?na ve ibadet bi?imlerine kar??may?n; farkl?klar bizim zenginli?imizdir ve rengarenk bir T?rkiye, zengin bir T?rkiye?dir. B?l?c?l?k yapmay?n!
Benim i?in se?im sonu?lar?n?n en hazin yan?, h?sran?; I- Yirmi be? y?ll?k dostum Mersin Ba??ms?z Aday? Orhan Miro?lu?nun, 40 bin k?sur oy almas?na ra?men bir bi?imde 300 oyu eksik g?sterilerek se?ilmemesiydi? II- ?stanbul 2. B?lge?den, yukar?da ?rengarenk? olarak al?nt?lad???m vurguyu halklar?m?z?n, k?lt?rlerimizin karde?li?ine ta??yaca??na y?rekten inand???m ger?ek bir ayd?n?n, yani Bask?n Oran??n se?ilmemesiydi ki, bunun bir nedeni de DTP?nin, kendisine biat etmeyen bir ayd?n? desteklemeyerek bir t?r cezaland?rmas?, hatta ayn? se?im ?evresinden bir ba?ka aday g?stererek ?mazlum, g?n gelir zalim olur? deyimini do?rulayan tavr?yd?. III- B?t?n olanaklar?n? ?Bin Umut Adaylar?? i?in sunan; gazetesiyle, kadrolar?yla DTP adaylar?n? bir?ok yerde i?tenlikle destekleyen -?yesi de olmad???m- EMEP Genel Ba?kan? Levent T?zel?in se?ilmemesiydi ki DTP istese, her se?imde kendilerine bu kadar d?r?st ve ?zveriyle yakla?an bir partinin, yani EMEP?in hi? de?ilse genel ba?kanlar?n? b?lgede se?ilebilir bir yerden, ?rne?in Diyarbak?r?dan 4. veya Van?dan 2. s?ra aday? olarak g?sterebilirdi. Bu, muhaliflere yak??an bir nezaket, bir ev sahibi konukseverli?i olurdu ki, kan?mca EMEP, her d?nem sundu?u duyarl?l?k ve dayan??mayla bu nezaketi kesinlikle hak etmi?ti...
DTP ?evresinin, bir?o?u dostum, tan?d???m insanlardan olu?an ?Bin Umut? Adaylar?n?n? yirmi ?? milletvekilini parlamentoya g?ndermesini anlaml? bulmakla birlikte, Bask?n Oran ve Levent T?zel?e, ayr?ca Musa Anter cinayetinden bug?ne yaral? bedenini, hayat?n? bu parti i?in ortaya koyan Orhan Miro?lu?na gere?i kadar duyarl? davranmad???n? d???n?yorum...
(Miro?lu?nun, Mardin?in-Midyat??n tan?nm?? ailelerinden birine mensup olmas?na, o y?rede ki?i olarak da ?ok sevilip say?lmas?na ra?men Mardin 2. s?radan de?il de Mersin gibi daha ?nce K?rtlerin hi? milletvekili ??karmad??? bir b?lgeden aday g?sterilip orada birtak?m ayak oyunlar? ve tuzaklarla ba? ba?a b?rak?lmas?n? yanl?? ve haks?z bir karar olarak de?erlendiriyorum.)
Se?imlerde DTP ve EMEP ile de?il ittifak, k???k dayan??malardan bile ?zenle sak?nan ?DP ele?tirisi de ka??n?lmaz. ?rne?in ?DP, Mersin?de Miro?lu?nun kar??s?na bir aday ??kar?yor; o aday 1700 oy al?yor, Miro?lu ise 300 oyla kaybediyor. ?nan?l?r gibi de?il bu gaf! Se?im ?ncesi benim de destekledi?im, bunu beyan etti?im sevgili Ufuk Uras, parlamentoya ad?m att??? ilk g?n ?evresini saran gazetecilere ?unu s?yl?yor: ?Atat?rk??n meclisine gelmek b?y?k bir onur?? Kemalist de?il, sosyalist bir kimlik g?sterme vaadiyle oraya giden sevgili Uras?tan, stat?ko d??? bir s?ylem ve duru? beklentimizi s?rd?recek ve onu pedal ?evirdi?i eski g?nlerinden daha ?ok izlemede olaca??z?

Neyi eziyorsunuz?
Gelelim bu se?imlerde CHP?ye. Ge?ti?imiz y?l?n son aylar? bir foto?raf sitesinde, as?l Hrant Dink?in katledilmesiyle boyutlanan milliyet?i s?ylemlere sinirlenip alelacele yazd???m bir yorum, yedi ay kadar ?nce sanki biraz da CHP?ye yazd???m a??k bir mektup gibiymi?. A?a??da bu yorumdan kesitler aktar?yorum:
?Bir kez daha ?vatan b?l?necek? paranoyas? geli?tirdiniz! Bu memleket b?kt? art?k bu kurus?k?, bu hamasi nutuklardan; bu yuvarlak s?zlerden, bu basmakal?p ?ablonlardan? Bir ?lkede mazlum bir adam sokak ortas?nda ?ld?r?ld?, duyarl?l?k g?sterip foto?raf?n? koyduk, birka? yorum yazd?k; ama ?o?unuz bayraklar?n?z? ??kar?p kendi insan?n?z?n, bu ?lke yurtta??n?n g?z?ne sokmaya ba?lad?n?z! Ne gerek var? Ortadaki maktul de siz de?ilken ne gerek var? Bu ?lkenin her yurtta??n?n iyi k?t? bildi?i a?ina c?mlelerle, al?nt?larla laf kalabal??? yapaca??n?za, farkl? fikirlere tolerans g?stermeyi deneyin; bu size iyi gelecektir. Kald? ki ortada pek fazla farkl? fikir de dola?m?yor: Sadece halklar?n, insanl???n, k?lt?rlerin, inan?lar?n karde?li?ine inanlar var, bir de -yaln?z T?rklerin karde?li?ine- inananlar.
Kendi ad?ma bu koca d?nyada sadece T?rklerle karde? oldu?uma ko?ulsuz inanmak, bunu kabul etmek zorunda de?ilim. B?t?n d?nya halklar?yla kendimi karde? ilan etme hakk?ma, ?zg?rl???me kimsenin m?dahale etme hakk? oldu?una da inanm?yorum. Bu al?nt?lar?n?z? ezbere biliyorum da as?l sorun, sizin stat?kocu bir milliyet?ilik d???nda bir ufkunuz, insanl?k i?in, evrensel-h?manist de?erler i?in bir fikriniz var m?? Cumhuriyeti ?nermek d???nda (ki onu zaten geli?tirmek, ?a?da?a uyarlamak ko?uluyla biz de ?neririz) herhangi bir projeniz var m?? Bu ?lkenin a? insan?, i?sizi, ?teki kimlikleri, gen?li?i i?in ve gelece?ini isteyen ?ocuklar? i?in nas?l bir T?rkiye vaat ediyorsunuz?
Bayraktan, vatan-millet s?ylemlerinden ba?ka, narsist ulusal paranoyalar?n?zdan ?te bir derdiniz yok olsun isterdim. Bu ?lkenin yirmi milyon i?sizi; e?itim, sa?l?k, istihdam, gen?lik, kad?n gibi onlarca sorunu; K?rt sorunu, K?br?s-Ermeni sorunu vb. gibi d?? bor?lar? gibi onlarca derdi, yaras? dururken, bu denli s?? ve k?r bir milliyet?ilik, biraz yersiz ve abart?l? olmuyor mu? Bana al?nt?lar?n? aktard???n?z Atat?rk bile, ?Ba??ms?zl?k, ancak ekonomik ba??ms?zl?k oldu?unda tam ba??ms?zl?kt?r? demi?tir. Size, o emperyalist g??lere g?rtla??na kadar bor?lu, g?d?ml? bir ?lkenin yurtta?? olarak, ??nce borcunu ?de, sonra tam ba??ms?zl?k ad?na ahkam kesme ?zg?rl???n? edin? demezler mi?
B?yle az geli?mi? bir ?lkede, bunca bor?la emperyalizmin ku?atmas?ndayken, ba?naz bir milliyet?ilikle bu denli b?b?rlenmeye hakk?m?z olabilece?ini, olsa da bunun ancak bir t?r z???rt tesellisi olmaktan ?teye ge?ebilece?ini sanm?yorum! Yaz?n?zda, ?Bizi ay?rmaya kalkanlar? ezerek? diye bir ifade var ki, son derece vahim, ac? verici. Bizi ay?rmaya kalkanlar?n ger?ekte kim olduklar?na kim karar verecek? Mesela ben desem ki ay?rmaya kalkan sizsiniz, ezilmeniz mi gerekecek? Siz b?cek misiniz? Benim vicdan?m buna izin vermezse ne olacak? Oysa art?k ?a?da? demokrasilerde b?yle form?ller kalmad? ve dedenize sorarsan?z anlat?r ki, ?stiklal Mahkemeleri kalkal? hayli zaman oldu. Bu ?ezmek? nitelemesinden bir kurtulun ?nce! Sinek mi eziyorsunuz siz? Sizin kar??n?zdakiler muhalifleriniz de olsa insand?r ve oysa ki bir sine?i bile ?ld?r?rken d???nmeli; zira o da bir can ta??r. Ezmek! Neyi eziyorsunuz, b?cek mi bunlar? Bu ?lkenin yarg?s?, yasama ve y?r?tmesi yok mu? Siz kimsiniz ve neyi ezmek sizin haddinizdir? Sizin ad?n?za ?zg?n?m, fakat kafas?n? kald?rana sopay? vurma d?nemi bitti. Size, AB kriterlerine uyum s?recinde s?nav veren bir ?lkede bir yurtta? oldu?unuzu hat?rlat?r?m!
Ezmekten, kandan, sava?tan siz de bir yurtta? olarak cay?n ve bu ?ezme? g?d?n?z? bir hukuk devletinin ?l??tleri i?inde d??leyin. S?rf Kurtulu? Sava?? B?y?k Taarruzu?nda on d?rt bin, ?anakkale?de y?z bin, G?neydo?u?da otuz bin vb. ac?larla yaz?lm?? bu tarihte, sizce bu topraklar gere?inden fazla kanla sulanmad? m?? Oysa ki bu d?nyada b?t?n b?y?k sava?lar?n ve insanl???n b?y?k ac?lar?n?n k?keninde, as?l bir ulusun kendini di?er uluslardan ve k?lt?rlerden ?st?n tutmas? yat?yor. ?nsanl?k bunun bedelini ?a?lar boyu yeterince ?demedi mi? ?ovenizmin dozunu ka??rmay?n!.. Ka??rmay?n ki bir arada ya?amay? ??renmek ya da s?namak gibi bir ?ans?n?z olsun.
Sonra, oradan ??k?p ?nce kendisiyle, sonra etnik kimlikleriyle, az?nl?klar?yla bar???k bir T?rkiye olun. Bir arada ??renme, geli?me, ?retme, payla?ma ve oradan d?nyaya y?z?n?z? d?nme ?ans?n?z? t?ketmeyin! Tarih, hep yeniden f?rsatlar sunuyor bu ?lkeye. Ermenilere, K?rtlere, t?rbanl?lara vd. antipati duyarak, onlara kim olduklar?n? m?temadiyen hat?rlat?p farkl?l?klar?n? k??k?rtarak ?b?l?c?l?k? yapmay?n! ??nk? onlar da en az sizin kadar bu ?lkenin ?z be ?z sahipleridirler... Ben sizleri uygarl??a, karde?li?e, bir de ezme iste?i s?k n?kseden fa?izminizi s?kunete davet ediyorum!?
?zetle bunlar? yazm???m. Bir de bug?n, direkt CHP?ye yazsam ?u c?mleleri de eklemek isterdim: Nereye operasyon d?zenleyeceksiniz siz? Kimin ?dedi?i vergilerle, kimin paras?yla s?n?r ?tesine tanklar g?ndereceksiniz? Kimin ?ocuklar?yla?.. Elli y?ld?r da?larda sava?an ?ekirge gibi pe?mergelerin kar??s?na bu gencecik K?rt-T?rk ?ocuklar?n? dikti?inizde, bu kez de oradan gelecek tabutlar?n hesab?n? nas?l vereceksiniz? Bunu bir se?im vaadi yapmaya utanm?yor musunuz?
Sonu?ta bir kez daha ?Memleket b?l?necek? paranoyas? geli?tirip, bu ?lkedeki b?t?n renkleri ve zenginlikleri kucaklamak yerine, yeni siyasal a??l?mlar ve sosyal, ekonomik projeler ile toplumsal ho?g?r? ve uzla?ma ?retmek yerine, seri bayrak ?retimine y?nelerek kendi bayraklar?n? bu ?lke yurtta??n?n g?z?ne yeniden yeniden sokarak ve b?yle beslenerek siyaset yapman?n miad? dolmu?tur. Baz? ?ablonlara, simgelere sar?larak ve kutupla?malardan medet umarak ayn? stat?kocu s?ylemlerle bu ?lkede ?ovenizmi hep y?kselen de?er k?l?p, oradan bir siyasi misyon edinmenin miad? dolmu?tur! Kahramanmara??ta, ?orum?da, Sivas?ta Alevi-S?nni gibi mezhep ayr?mc?l?klar?n?n veya K?rt-T?rk ?at??mas?n? boyutland?rman?n bu ?lkeye ac?dan, tabuttan, ekonomik sefaletten ba?ka hi?bir ?ey kazand?rmad???n? ve art?k bu d?nyada her ?lkenin, yaln?z bayra??n?n b?y?kl???yle de?il istihdam alanlar?n?n, etnik-ulusal kayna?ma oranlar?n?n ve yurtta??na sundu?u ekonomik-sosyal olanaklar?n b?y?kl???n?n as?l kritere d?n??t???n? anlamak zorundas?n?z. Art?k al?alan de?er, postal ve milliyet?iliktir; bunu da anlamak zorundas?n?z!
?ngiliz The Financial Times gazetesi, ?CHP?nin bazen ordunun siyasi kanad? gibi g?z?kt???? yorumunda bulunmu?. ?G?z?kt???? demek fazla, ta kendisiydi. B?yleyken, se?imlere CHP yerine Genelkurmay girse, hi? de?ilse ayn? s?ylem birinci elden dola??ma girer, ?stelik ayn? oranda da oy al?rd?(!)

?ok mu zor?
Art?k kitlelerin inan?lar?n? milliyet?ilik ad?na kendine tahvil eden panay?rc? siyaset anlay??lar?n?n a??lmas? gerekti?i ortada. Milenyumun bu ?lkede de en yak?c? ilk sorunu kafatas??l???n, muhakkak defedilmesi gerekti?ine ?ok inan?yorum. Zaten insanl???n bir g?n varaca?? yer de bu ho?g?r? dura?? olacakt?r. Art?k ?rk, din, dil gibi ayr?mlar? boyutland?rmadan insanl???n ortak evrensel de?erlerini y?celtecek bak?? a??lar?na sahip insanlara bu d?nyan?n daha ?ok ihtiyac? var; onlar bu d?nyaya daha ?ok yak???yorlar.
?nsanl?k tarihine nesnel bakabilenler, k?r bir milliyet?ili?in -bu ?lkede de- neden art?k tasfiye edilmesi gerekti?ini bilirler... ?iddeti tek se?enek sayan militarist, totaliter bak?? a??lar?n?n, bu ?lkenin insan?na ve ge?mi?ine verdi?i b?y?k tahribat? h?l? anlayamam?? olanlar, vars?n d?nyay? kuyuya d??m?? bir kurba?an?n g?ky?z?n? g?rebildi?i kadar dar bir eksenden alg?lamaya devam etsinler.
Hrant Dink?in cenaze t?reninde bu duyarl?l?kla, ?rk??l?k kar??t? bir tepkinin organize haliyle kar??la?mak beni biraz umutland?rm??t?. ?imdi sanal d?nyada da bu konuda ?ok anlaml? ?abalar var; bilgisayar?ma d??en ?rk??l?k kar??t? bildiriler de oluyor. ?rne?in bir deklarasyon, K?rt?e dahil d?nyan?n farkl? dillerinde ?Irk??l??a ve Milliyet?ili?e Dur De!? slogan?yla sona eriyordu:
Ji N?jadperest? ? Neteweperestiy? re B?je Bese!
Say Stop to Racism and Nationalism!
Sag Stopp zum Rassismus und Nationalismus!
Sonu?ta, ya?ad?klar? tek ortak kara par?as? olan bu d?nyada, yani t?m? de ayn? gezegende durmaks?z?n birbirleriyle didi?erek, d?v??erek, k?f?rle?erek, birbirlerini farkl? mezheplere ve etnik-ulusal kimliklere mensup olmakla itham ederek, birbirlerini s?m?rerek, birbirlerinin kafataslar?n? ?l?erek, d?verek, d?zerek ya?ayan bu insan topluluklar? ve onlar?n bu dar, bu nasyonalist bak?? a??lar?, azami elli ila yetmi? y?ll?k ortalama ?m?rlerinden sonra (?ayet bu s?rede birbirlerinin hayat?na son vermemi?lerse) y?zy?llar boyu ayn? mezarl?klarda yan yana, sessiz sedas?z, kavgas?z, s?n?rs?z, sava?s?z, mezhepsiz, bayraks?z (ki mezarl?klarda bayrak da yoktur) birer kemik y???n? olarak susuyorlar? Nedense sadece mezarl?klarda bar?? i?inde bir arada ya?amay? ye?liyorlar.
Onlar, ?m?rlerinin ortalama elli y?l?n? kavgayla ge?irseler bile, madem mezarl?klarda belki de y?zy?llar?n? sessiz sedas?z bir karde?li?e ay?r?yorlar... Madem ki mezarl?klarda kavgas?z, sava?s?z, s?n?rs?z bir ceset karde?li?i oluyor; bunu oraya gitmeden, yani mezarl?klar?n d???nda ger?ekle?tirmek ?ok mu zor?
Ey sava?, operasyon, s?n?r-s?n?r ?tesi, kutsal vatan, kutsal bayrak, kutsal oy ????rtkanl?klar?yla hep k?r bir gururun kan bata??nda bu d?nyaya ?a?? bakanlar! Sorum size, hepinize: Bu ?ok mu zor? ??te bu yerk?renin kan kokmas? da, g?l kokmas? da daha bu soruya verilecek yan?ta ba?l?; yeter ki b?l?c?l?k yapmay?n!
?stanbul, 28 Temmuz 2007
Y?lmaz Odaba??