RAMP I?IKLARI

G?rsel ve yaz?l? medyan?n toplumu magazin bombard?man?na tutmas?n?n temeli ?zellikle ?90?l? y?llar?n ortalar?nda at?l?yor. Bu d?nemde T?rkiye, K?rt toplumsal kalk??mas?n?n b?t?n y?nleri ile boyutland??? ve kitlesel bir g?? olarak siyasal ve toplumsal ya?am? etkisi alt?na ald??? bir s?reci ya??yor. Ya?anan sava?la birlikte, ayn? h?zla ilerleyen ?zelle?tirme ve uluslararas? sermayenin i? politikay? belirleyecek boyutta yat?r?m yapmas? ve finans kapitalin sava?a ayr?lan b?t?eyi bir bi?imde g?rmezden gelerek bunun faturas?n? i??i ve emek?ilere y?klemesiyle birlikte artan i?sizlik ve yoksullu?un dar gelirli ve orta s?n?fta olu?turdu?u bunal?m ve ?aresizli?e ko?ut olarak medya, kendine has bir program format? olu?turdu.
?T?rkiye T?rklerindir? logosu ile yay?n yapan bir b?y?k gazete, u?ak ka??ran bir militan?n u?akta infaz edilmesine kar?? ??kan bir insan haklar? savunucusuna atfen ?Manya?a Bak? diye man?et atmakta bir beis g?rmedi, ayn? gazete yarg?s?z infazlar? ele?tirenlere ili?kin de ?Polisin Elini So?utmay?n? diyerek savunmas?z insanlar? ?ld?ren operasyonlar? me?rula?t?rma pe?inde elinden gelen her t?rl? i?birli?i ve ahlaks?zl???, gazetecilik ad?na sak?ncal? bulmuyordu. Bu iki man?etin hi?bir gazeteci ve ileti?imci akademisyenden tepki almamas? ve ele?tirilmemesi bundan sonra gazetecili?in T?rkiye?de nas?l yap?land?r?lmak istenmesinin de i?areti oldu bir bak?ma. Yaz?l? bas?nda bu iki man?etten sonra her ?ey ?irazesinden ??kt??
Ayn? d?nemde televizyonlar, var olan ekonomik kriz ve yoksullu?un artan y?z?yle olu?an toplumsal ?iddet ve cinneti g?rmezden gelerek, g?r?nt?n?n cazibesini kullanarak yaratt?klar? dil ve g?r?nt?yle toplumsal ve k?lt?rel hayat? belirleme giri?iminde h?zla ilerlemeye ba?lad?lar. ?rettikleri programlar ve vitrine koyduklar? medya fig?rleri ile ?rg?ts?z ve hak talebinde bulunmaktan yoksun b?rak?lan yoksullar ve dar gelirlilerin g?nl?n? ve zaman?n? ?alan programlarla devran? unutturarak yoksullar? kendilerine uygun seyirciler haline getirdiler. Toplum, sanki bir medyumun b?y?s? ile efsunlanm?? ve bir daha hi? uyanmamacas?na uyutulmaya ba?lanm??t?. Ancak bu d?nemde bireysel ve ailevi sorunlar? tart??an ve sorunlar?na ?ikayet mercii arayan bir ilgin? formatta programlar da ?retilmeye ba?land?. Bu programlarda insanlar ailevi sorunlar?n? ve her t?rden mahremiyetlerini st?dyoda seyircilerin ortas?nda ve ekranda utan?p s?k?lmadan her ayr?nt?s?na kadar anlatarak ??z?m ar?yorlar, devleti ve kimi yard?m derneklerini yard?mlar?na ?a??r?yorlard?. Herkes kendi sorunlar?na bireysel olarak ??z?m ar?yor ve yap?mc?lar? da??t?klar? promosyonlar? kapmak i?in adeta birbirleri ile yar???yorlard?.
Bu programlarda as?l sorun g?r?nt?ye paralel olarak ?retilen dilin niteli?i oldu, ilk ba?larda T?rk??l??? esas alan bir ?ovenlikle ?rk?? ve Turanc?, ?slamc? bir i?erikle sunulan dil, sald?rgan, par?alay?c? ve imha edici bir i?erikle kullan?larak bir ba?ka etnik k?kenin a?a??lanmas?na ve farkl? k?lt?rel de?erleri yok saymaya d?n?k bir kavramsalla?t?rma ve bellek olu?turmay? hedeflerken, zamanla bu dil daha i?i bo? konular?, d?zeysiz ve bilimsel olmayan tart??malar? bilim adam? k?l???nda ekrana yans?tt?klar? adamlarla tart??maya d?n??t?. Medya art?k g?r?nt?de kendi maymununu ve gevezesini yaratm?? oldu. Bu tart??malar ekonomiden siyasete, sanattan spora, k?lt?r programlar?ndan kad?n programlar?na kadar her alanda kendi varl???n? hissettirmeye ba?lad?. Ad?na tart??ma dedikleri programlarda, kerameti kendinden menkul ya bir din adam? ??kar?l?yor ya da konu ve sorunla ilgisi olmayan bir ba?ka fig?r ??kar?larak gevezelik saatler boyu s?rd?r?l?yordu. Hi? kimsenin usule ve dile ili?kin itiraz? yoktu nas?lsa.
Y?ntem ve yordam bulunmu?tu. T?rkiye?nin her t?rden toplumsal sorunlar?n? ve siyasal gelece?ini ba?ta medyumlar, din adamlar?, astrologlar, mankenler, emekli generaller, pop k?lt?r?ne adaptasyon sorunu ?ekmeyen ve y?l???k konuklarla bir araya gelmekten gocunmayan s?zde bilim adamlar? ve profes?rler, emekli emeksiz k??e yazarlar?, emekli futbolcu ve hakemler, reklamc?lar, iktidar?n bekas? i?in memur edilmi? ekonomistler, holdinglerin d?vize endeksli maa?la ?al??an dan??manlar? ve benzeri bilumum zevat a??zbirli?i ederek T?rkiye?nin sorunlar?na ??z?m ?retiyorlar.
Ancak televizyonlardaki bu programlarda sorunlar? do?ru d?zg?n, bilimsel bir retorikle tart??abilecek ve nesnel olarak ??z?m ?nerisi getirebilecek herhangi bir uzman ve akademisyene yer verilmiyor. Film ve dizi yap?mc?lar? da bu konsepte uygun konu ve ki?ileri fig?r olarak kullanarak bu toplumsal gidi?in ?styap?s?n? olu?turmak i?in elinden geleni ard?na koymuyorlar. Yine ayn? ayar ve de?erde edebiyat alan? ve bilumum matbuat mevzular? da ayn? mant???n destekleyicisi olarak kendi varl?klar?n? s?rd?r?yorlar. Yap?m ve ?retimlerinde ?insan?? s?rg?ne g?ndererek toplumsal ve k?lt?rel alan? ku?atmaya devam ediyorlar, halk? ter?rize bir k?lt?rle besleyerek ve bo?arak. T?pk? uluslararas? ter?rist Amerika?n?n kartel medyas? CNN?nin sahibi Ted Turner??n bas?n ve televizyon ilkelerine sad?k kalarak. Ne demi?ti sahip? ? Ger?ekler, sizin yalan yazman?za engel olmas?n.?
Bizdekiler, ?Sahibinin Sesi?...
Metin Boran