asya pasifik?te bu hafta

15 A?ustos 2007, Hindistan??n ba??ms?zl???n?n 60. y?ld?n?m? ve Hindistan, devlet mar??nda, milliyet?ilik, ?rk??l?k ya da dincilik bulunmayan; kandan, ?lmekten, ?ld?rmekten s?z etmeyen bir avu? ?lkeden biri... Bilge ?air Rabindrath Tagor taraf?ndan yaz?lm?? Hindistan devlet mar??nda, Hindistan??n eyaletlerinden, ?rmaklar?ndan ve da?lar?ndan s?z ediliyor... Bu ?yle bir mar? ki, mar? gibi yaz?lmam?? ve tatl? bir ?ark? gibi kulaklar?n?z? doldurdu?unda, Hindistan, insanda, bar?? ve huzur ?lkesi olarak canlan?yor... Ve yine Hindistan devlet mar??, bang?r bang?r bandoyla ?al?nmayan ve b?yle ?al?nd???nda d?nyan?n belki de en k?t? mar??na d?n??en mar?... ?Bizim de bir g?n, bizi ?? taraf?m?zdan ?eviren denizleri, o g?zelim ormanlar?, s?ra s?ra da?lar? anlatan bir mar??m?z olacak m?...? sorusunu b?rak?yor...
1947, b?y?k y?l...
1947, b?y?k bir y?l... ?ki ?lkenin birden yan yana -ya da belki, ?ayr? ayr?? demek daha do?ru- do?du?u y?l: Hindistan ve ?din ayr?l???? gerek?e g?sterilerek ayr?lan Pakistan. ?Pakistan? ad?n?n ?temiz? anlam?na gelen ?pak? s?zc???nden geldi?ini s?yleyenler olsa da, ?Pakistan? ad?, bir k?saltma: kolonici ?ngiltere?nin Hindistan?? par?alamak i?in 5 kuzey b?lgesine verdi?i ad: Pencap, Afganistan, Ke?mir, Sindh, Belucistan. Ba? harfler ve Belucistan??n son hecesi, ?lkenin ad?n? veriyor...
1947?de, bu ayr??ma ve iki ayr? ba??ms?z devlet kurma s?recinde, toplamda 1 milyon insan, din kavgas?nda ya ?ld? ya da ?ld?r?ld?. Niyazi Berkes, bilgi yanl??lar? ve eksikleriyle dolu 1976 bas?m? ?Asya Mektuplar?? adl? kitab?nda, ba??ms?z Pakistan??n ilk y?llar?na tan?kl?k eder ve Pakistan??n din gerek?esiyle ayr?lmas? nedeniyle, ?slami devlet tart??mas? d???nda bir tart??man?n olmad???n? aktar?r... Pakistan devlet mar?? da, Berkes?in g?zlemlerini aratmayacak bir bi?imde, dinsel ??eler ta??r...
Ve ayr?lmadan 60 y?l sonra, yine din nedeniyle insanlar ?l?yor Hindistan?da; ama bir yandan da ?o?unlu?u Hindu olan Hindistan?da, g?revini daha yeni devreden devlet ba?kan?, Muhammedci olabiliyor...
Bu nefret neden?
Neden birbirini ?ld?r?yor Hindular ve Muhammedciler? Tarihe bakt???m?zda, dinsel ya da d???nsel oldu?unu sand???m?z bir?ok ?at??ma, ger?ekte, ??kar ?at??mas? olagelmi?tir... Bunun en a??k ?rne?i, Ha?l? Seferleri?dir... Ha?l? Seferleri, t?m?yle ekonomik nedenlerle d?zenlenmi?tir; din de bu ekonomik nedenleri gerek?elendirmek ad?na kullan?lm??t?r... Muhammedci-Hindu kavgas? da ger?ekte, bundan farkl? de?ildir: Muhammedcilik?te bilindi?i gibi, cihat d???ncesi vard?r. Ho?g?r? toplumundan s?z edilse de her zaman, dini, k?l??la ya da k?l??s?z yayma d???ncesi olmu?tur. Muhammedcilik?te s?zgelimi, bir yabanc?yla evlenen Muhammedci?ye, e?ini Muhammedci yapmas? telkin edilir. Bir ho?g?r? dini olsayd?; inananlar?n Muhammedci olmayan e?lerini Muhammedci yapma gibi bir y?nelimi olmazd?...
?lk bak??ta, bu kan d?k?m?n?n ard?nda, bu yay?lmac?l?k d???ncesi varm?? gibi g?r?n?yor. Ama yaln?z bu de?il. Hindu dininde de, bu kan d?k?m?n? art?r?c? bir ?zellik var: Hindu dini, kast d?zenine dayan?yor. Bir yandan, kast?n en alt?ndakiler var; bir de, kasttan say?lmayan, Gandhi?nin, duyguda?l?k g?stererek ?tanr?n?n ?ocuklar?? olarak adland?rd??? dalitler var. Dalit, ?ezilen? anlam?na geliyor ve Hindu toplumunda, ?ok a??r toplumsal ko?ullar alt?nda ya?amak zorunda kal?yorlar.
?te yandan, Muhammedcilik?in olumlu yan?, dikey de?il g?rece yatay bir d?zen ?nermesi... Muhammedcilik, kast d?zenini reddetti?i i?in, dalitler ve Hindu toplumunun alt kesimleri, Budac?l?k ve ?sac?l?k gibi dinler yan?nda Muhammedcilik?e de kay?yor... Muhammedcilik nedeniyle Hindu toplumu, ?k?le?lerini yitiriyor! ??te kavga i?in iki temel neden: Muhammedcilik?teki yay?lmac?l?k ve Hindu toplumunun alt kesimindeki ba?ka dinlere kay?? e?ilimi...
Hindistan?da insanlar, vitrinde din gerek?esiyle, ger?ekte gizli g?ndemleriyle, birbirlerini ?ld?rmeyi s?rd?r?rken; bize, bar?? i?in a??r a?l?k grevine yatm?? bilge insan Mahatma Gandhi?yi an?msamak d???yor... Ve bir de, Hindu Gandhi?yi, Muhammedcilere ?ok ?d?n verdi?i gerek?esiyle ?ld?renin, bir Hindu oldu?unu an?msamak...
Dr. Ula? Ba?ar Gezgin