12 Ağustos 2007 00:00

kabuk ?atlad?, baraj engeli ortadan kalkt?

Ak?n Birdal, bir e?itim emek?isinin alt? ?ocu?undan biri olarak Ni?de?de do?mu? ve ?kendini bildikten sonra, herkes gibi yaz?n ?al???p, k???n okumu?, eve katk?da bulunmaya ?al??m???.

Paylaş

Ak?n Birdal, bir e?itim emek?isinin alt? ?ocu?undan biri olarak Ni?de?de do?mu? ve ?kendini bildikten sonra, herkes gibi yaz?n ?al???p, k???n okumu?, eve katk?da bulunmaya ?al??m???. Lisenin ard?ndan Ankara ?niversitesi Hukuk Fak?ltesi?ne kayd?n? yapt?rm??, ancak burs ve kredi alamay?nca, arkada?lar?n uyar?s? ile ayn? ?niversitenin Ziraat Fak?ltesi?ne girmi?... O g?nlerde, yani 1969 y?llar?nda, Ni?de Gen?lik Derne?i Ba?kanl???, Ziraat Fak?ltesi Talebe Cemiyeti?nde ve okulu bitirdikten sonra Ziraat M?hendisleri Birli?i ve Ziraat M?hendisleri Odas??nda g?revler...
T?rk M?hendis ve Mimar Odalar? Birli?i?nde ?al??ma... 1977?de k?r yoksullar?n?n ekonomik demokratik m?cadele ?rg?t? K?y Koop?un yeniden yap?lanmas?nda -ki ?K?y Koop emek?i, yoksul, orta k?yl?lerin ekonomik demokratik m?cadele ?rg?t?d?r? diyor Ak?n Birdal- demokratik halk kooperatif?ili?inde yeni bir model yaratm??lar: ?retim Kooperatif?ili?i. K?y Koop?un e?itim ve ?rg?tlenme, bas?n, yay?n halkla ili?kiler daire ba?kanl??? yapm?? ve bu g?rev nedeniyle T?rkiye?nin her yerine gitmi?... 4314 kooperatiften b?y?k bir y?zdesinin olu?umunda ve Ni?de Birli?i?nin kurulmas?nda yer alma, ayn? d?nem K?y Koop?un Ni?de ?l Ba?kanl???...
1980 ?ncesi Ankara?da olu?an emperyalizme, fa?izme ve ?ovenizme kar?? eylem ve g?? birli?ini olu?turan 37 kurulu?tan biri olarak K?y Koop?un, dolay?s?yla Ak?n Birdal??n m?cadelede yerini almas?...
Ve 1980 darbesi... K?y Koop. y?neticileri olarak Mamak Askeri Cezaevi?ne giri?, bir y?l cezaevinde kal??. 1973?te i?letme mast?r?, 1979?da da Gazi ?niversitesi?nde Kooperatif?ilik Enstit?s??nde lisans?st?nde ??retim grevlisi... Ve ??retim g?revlili?i s?ras?nda verdi?i ders notlar?ndan ?t?r? i?ine -kom?nizm propagandas? yapt??? iddias?yla- son verilmesi.
??te k?saca ?yk?s?n? anlatt???m?z Ak?n Birdal, herkesin ??HD Genel Ba?kan?? olarak bildi?i, ?imdi Bin Umut Ba??ms?z Milletvekili Diyarbak?r Aday? olarak se?ilen ve DTP?yle olu?turulan gruba kat?lan biri...
20 metrekarelik bakkal d?kkan?, ?Dost ?iftli?i?
Darbenin ard?ndan, ?kaba??n kendi ba?lar?na patlayaca??n?? d???nerek, TMMOB Ba?kan? Teoman ?zt?rk, Ege Ziraat M?hendisleri Odas? Ba?kan? ?etin Sel?uk, bir T?B-DER y?neticisi sonradan kat?lan T?HV Ba?kan? Yavuz ?nen ile Ankara?da Paris Caddesi?nde 20 metrekarelik bir bakkal d?kkan? a?m??lar. Bu d?kkan tencerelerini kaynat?rken, ayn? zamanda Sadun Aren, Ahmet Y?ld?z, Aziz Nesin gibi ayd?n ve yazarlar?n, sosyalistlerin de mekan? olmu?. Birdal d?kkan? ??yle anlat?yor:
D?kkan 20 metrekare ama a??l??? kokteylle, resepsiyonla oldu. B?t?n antifa?ist g??ler oradayd?.Bu d?kkan ayn? zamanda, ?ne yapmak gerekir?in konu?uldu?u ak?am ?st? sohbetlerinin mekan? olmu?.

Ayd?nlar giri?imi ve dilek?esi
O d?nemde Aziz Nesin?in ?nc?l???nde bir ayd?nlar ??k??? ve ard?ndan ayd?nlar ilk ayd?nlar dilek?esi gelmi?, onu Ekmek ve Hak Dilek?esi, Ekin Bilar A? izlemi?. Meclis?teki hen?z yeni oturdu?u odas?nda bunlar? anlat?rken Birdal, 80 darbesinin insanlar ?zerindeki b?y?k y?k?nt?lar?n? s?ral?yor:
620 bin ki?i i?kenceden ge?mi?, 50 ki?i idam edilmi?, 178 ki?i i?kencede ya?am?n? yitirmi?, 30 bin ki?i yurtd???na ??kmak zorunda kalm??, 15 bini vatanda?l?ktan ??kar?lm??...
Ayd?nlar giri?iminde yer alm?? Birdal, ard?ndan tutuklu yak?nlar?n?n, anne ve babalar?n feryatlar?na yan?t olan ?nsan Haklar? Derne?i gelmi?... Birdal anlat?yor: Yo?un i?kenceler, g?zalt?lar... Cezaevine giren, i?kencede olanlar?n yak?nlar?, anneler, babalar, e?ler bu insanlara kar?? i?lenen su?u duyurmak i?in ???l?k olmu?lar, onlar?n bu kap? kap? dola?arak aray??lar?, ayd?nlar giri?iminin aray??? ile kesi?ti ve orada ?nsan Haklar? Derne?i ??kt?.
Siyaset?i, bilim insan?, hukuk?u, m?hendis, tutuklu yak?nlar?, gazeteciler, ayd?n ?evresinden 98 ki?i ?HD?yi kurmu?. Birdal da ?nce Genel Sekreterlik, ard?ndan Genel Ba?kanl?k g?revlerini ?stlenmi?...
?O s?re?te, bu bakkal d?kkan?, Dost ?iftli?i ?nemli bir yer edinmi?tir bizim m?cadelemizde. Ve ger?ekten dostlar?n gelip gitti?i yerdi. Tabii ilgin? an?lar?m?z olmu?tur orada. Gelen gidenler, rasgele bir bakkal olmad???m?z? anl?yor. Ama kim oldu?umuzu da bilmiyor.?
Rah?an Ecevit ve Deniz Baykal TUSLOG?da
?lgin? an?lar da aktar?yor Ak?n Birdal Dost ?iftli?i?ne, Rah?an Ecevit?e, Deniz Baykal?a ili?kin:
?Ahmet Y?ld?z geliyor, Sadun Aren geliyor, Halit ?elenk geliyor. O caddede, ABD haber merkezi TUSLOG yan?m?zda. Rah?an Ecevit?in karde?i Asude Han?m orada ?al???yor. Biz Rah?an Han?mlarla bir deney ya?ad?k k?yl? derne?inde. K?yl? derne?inin kurulu?unda yer ald?k. Ve bir y?l sonra ?aram?za kom?nistler girmi?? diye bizi tasfiye ettiler. ?Aram?za s?zm??lar. Onlar? uzakla?t?rd?k? dedi. Tabii bu 74-75 y?llar?. 1977?de K?y Koop?a girdikten sonra, -genel ba?kan? CHP Samsun milletvekiliydi- benim oradan da uzakla?t?r?lmam? istemi? ba?kandan.
Rah?an Han?m bir g?n karde?ini ziyarete geldi?inde bakkal d?kkan?nda beni g?r?nce ?a??rd?. Ve bir yo?urt al?p ??kt?. Rah?an Han?m ABD haber merkezine haftada bir-iki g?n mutlaka gelirdi. Haftada bir g?n de Deniz Bey gelirdi. Per?embe g?nleri ??leden sonra -bir ye?il renosu vard?- onunla gelir, ak?ama kadar kal?rd? (1982-1983 y?llar?nda).?
Y?z binlerce fidan dikmi? Birdal
1984?te bakkal d?kkan?n? devretmi?ler ve peyzaj mimarl??? ?zerine bir b?ro a?m?? Ak?n Birdal. O y?llar? yine Birdal?dan dinliyoruz; ?Binlerce fidan diktik. Eskizi, tasar?m? falan, y?z bini a?k?n fidan dikmi?imdir. Binlerce d?n?m alana ?im ekmi?imdir bizzat. ?ok seviyordum.
?yle k??eyi d?nmek gibi bir ?eyimiz de yok, tencereyi kaynatmak b?t?n kayg?m?z. Ve cezaevinden yeni ??kan arkada?lar?m?z vard?. Onlarla da ?al??t?k.?
Dikti?i fidanlar?, palmiyeleri ?yle b?y?m?? g?r?nce duydu?u sevinci de ifade ediyor Birdal ve a?a?larla, bitki ?rt?s? ile insanlar?n k?lt?rlerini k?yasl?yor: Nas?l ki hayat?m?zda k?lt?rel ?o?unlu?u, ?ok dillili?i savunuyorsak meslek hayat?mdaki o renk floras?n? da yaratm??t?m. Ben hep ?unu ?rnek verirdim: ?u anda i?inde bulundu?um Meclis bah?esi bitkisel ?e?itlilik, flora a??s?ndan ?ok zengindir. Ne yaz?k ki i?inde tek, monolotik bir yap? yarat?lm??. Bunu hep s?ylem ve yaz?lar?mda ?rnek verdim. ?Bah?esindeki ?e?itlili?i, renklili?i, ?o?ulculu?u Meclis?in i?ine ta??mak gerekirdi? diye. Bug?n o kabu?u k?rd?k.?

Betula a?ac? ve ??tekiler?
Hu? a?ac? dedikleri Betula a?ac?n?n Birdal i?in ayr? bir anlam? varm??. Bir ?yk?s?n?n ve o ?yk?n?n i?inde yer ald??? kitab?n?n ad?n?n Betula oldu?unu belirten Birdal, Betula?n?n ?zelli?ini ??yle anlat?yor:
?Betula beyaz g?vdeli bir a?a?t?r. Dikildi?i zaman kahverengi g?vdesi olan bir fidand?r. Kimsenin dikkatini ?ekmez. Ama b?y?d?k?e dipten helezonlar ?eklinde kabuk atar ve beyaz bir g?vde ??kmaya ba?lar. B?y?d?k?e o beyazl?k g?vdeyi sarar ve dallara do?ru yay?l?r, fark edilmeye ba?lan?r. Aynen dili, kimli?i, k?lt?r?, varl??? reddedilen ??tekiler? gibi. Nas?l o m?cadelenin y?kselmesiyle ay?rd?na var?l?yor, onlar fark ediliyor, ayn? betula gibi.?
Birdal, ?imlerin karde?le?mesinden de s?z ediyor ve ekolojiye g?re iyi bir ?imin kar???m? bulunmu?sa, ?zerine bas?ld?k?a k?klerden daha karde?le?ip, g?r ??kt???n? s?yl?yor, ??imlere basmay?n? yaz?s?n? ele?tirerek. Bunu siyasetle birle?tiriyor Birdal ve ?siyaseten de farkl? olanlar?n bir araya gelmesini ve karde?le?menin yolunun ancak b?yle olabilece?ini...? anlat?yor.
Birdal, ?Aglosis diye bir ?im tohumu var. Y?zde 5 aglosis kullanmazsan?z o ?imin ya?ama dayan?kl?l??? 18 y?l olmaz, 3-4 y?l olur. Mutlaka o y?zde 5?i koyman?z laz?m. Aynen aglosis gibi ihtiya? var bu ortakla?maya. Umuyor ve diliyorum ki bu s?re?te ?yle bir ortakla?man?n k?lt?r?n? de yarataca??z. ?? se?imdir deniyorduk. Ama ne yaz?k ki o baraj ve benzeri engeller nedeniyle olmad?. Bu kez barajlar bo?a ??kar?ld? ve 20 arkada??m?zla girebildik. Bu bir ad?md?r, kabuk ?atlad?. Baraj engeli art?k ortadan kalkt?? diyor. ?Levent Ba?kan, Emek Partisi Genel Ba?kan? yolda??m?z da bug?n bu ?at? alt?nda olmal?yd?. Ba?ka arkada?lar?m?z gibi? diyerek umduklar? sonucu alamamalar?n?n da ?z?nt?s? belirtiyor Birdal ve ilk se?imlerde 120?yi a?k?n milletvekili ile parlamentoda olacaklar?na, karde?le?menin de tam hedefine ula?aca??na inanc?n? ifade ediyor.
DTP Meclis grubuna ili?kin de ?unlar? s?yl?yor Ak?n Birdal; ?Daha ?nce bar???n ve sorunun ??z?m?n?n muhatab? yok deniyordu. Oysa se?ilmi? belediye ba?kan? arkada?lar?m?z vard?. Ama ?imdi Meclis ?at?s? alt?nda bar???n muhatab?n? yaratt?k. Sorunlar?n ??z?m?n?n muhatab?n?... Bunun iyi de?erlendirilece?ini, dikkate al?naca??n? umuyorum. Do?rusu ba?lad???m?z s?re? de umut veriyor. ??nk? biz Bin Umut Ba??ms?z Adaylar? olarak yeni bir umut yaratmak i?in yola ??kt?k. Ger?ekten bug?n de yeni bir umudun yarat?lmas?n?n ?????n?n s?z?ld???n? g?r?yorum. ??nk? aral?k var. ?imdi bunu a?abilmek ?nemli. Bir iradeyle, sa?lam bir ?abayla ve ?al??mayla.?
Sultan ?zer
ÖNCEKİ HABER

Kal?pla?m?? bir tatil yerine Ger?ek bir tatil f?rsat?

SONRAKİ HABER

evrensel olmak

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...