D?N???M

Alman Demiryollar? (DB) tekelinde aylard?r devam eden bir sorun var. 34 bin ?yeli Alman Makinistler Sendikas? GDL, temsil etti?i makinistler, tren personeli ve tren gastronomi ?al??anlar? i?in ?zel bir s?zle?me talep ediyor. DB tekeli ise daha ?nce demiryollar?nda ?rg?tl? olan di?er iki sendika ile birlikte imzalanan s?zle?menin GDL taraf?ndan, ?imdiye kadar oldu?u gibi bu y?l da ?stlenilmesi istiyor.
Fakat GDL, di?er iki sendika (Transnet ve GDBA) ile birlikte kurulan "T?S Birli?i"ni terk etti. Nedeni ise, s?z konusu iki sendikan?n GDL'nin temsil etti?i meslek gruplar?n?n ??karlar?n? yeterince g?zetmedi?iydi. Ki bu do?ru; 2002 y?l?nda imzalanan ve GDL'nin de ?stlendi?i s?zle?me makinistlerin di?er meslek gruplar?na g?re ?cret denkle?tirilmesi olmadan haftada bir saat (toplam 41 saat) daha fazla ?al??malar?n? i?erdi?i gibi genel olarak ?cretlerin d??mesine de neden olmu?tu.
Yakla??k bir ayd?r makinistler d?rt cephede, DB tekeline, rakip sendikalara, sermaye bas?n?na ve mahkemelerine kar?? birden m?cadele ediyorlar. Temmuz ay?n?n ba??nda Transnet ve GDBA sendikalar? s?zle?melerini imzalad?ktan sonra GDL, bu s?zle?meyi kesinlikle imzalamayaca??n? belirterek g?r??melerin ??kmaza girdi?ini ilan etti. 1 Temmuz g?n? GDL i?in de ge?erli olan "bar?? d?nemi", yani uyar? veya s?resiz grevlerin yasal olarak yap?lamayaca?? d?nem sona ermi?ti.
YASAK VE CEZA TEHD?D?
GDL, DB tekelini uzla?maz tutumunu terk edip makinistlere ?zg? s?zle?me imzalamaya zorlamak i?in uyar? grevine ??kaca??n? a??klad?. DB tekeli an?nda uyar? grevlerini yasaklatmak i?in d?rt ?ehrin i? mahkemesinde ondan fazla acil dava a?t?. ?ki mahkeme takipsizlik karar? verirken, biri davan?n acil olmad???n? belirterek ileri bir tarihe erteledi. Mainz ?? Mahkemesi ise 10 Temmuz g?n?, "tekel kapsam?nda ge?erli olan s?zle?mede GDL'nin taleplerinin ?nemli b?l?m?n? kapsad???" gerek?esiyle acil karar alarak Almanya ?ap?nda uyar? grevlerini d?rt kez yasaklad?.
Karara g?re GDL uyar? grevine giderse 250 bin Avro ceza ?deyecekti. DB tekeli mahkemeye, kendine ait d?rt de?i?ik ?irket ad?na ba?vurmu?tu. Bu ise GDL i?in, uyar? grevine ?a?r? yaparsa 1 milyon Avro ceza ?demesi anlam?na geliyordu.
Fakat, mahkeme oturumuna kat?lmayan ve dolay?s?yla karar? mahkemede teslim almayan GDL, Almanya ?ap?nda saat 05:00'ten 10:15'e, mahkeme karar?n?n kendilerine elden ula?t?r?l?ncaya kadar uyar? grevi yapt?. Yani GDL, ilk grev yasa??n? k???k bir legal oyunla deldi. Fakat bu, DB tekeli, di?er rakip sendikalar, sermaye bas?n? ve mahkemeleri i?in barda?? ta??ran o ?nl? son damla oldu. DB tekeli ve bas?n, "k???k bir sendikan?n grev ter?r? ile Almanya'y? esir ald???", rakip sendikalar, "GDL'nin yang?na k?r?kle gitti?ini" ve Mainz Mahkemesi s?zc?s? ise, "GDL sendikas? hukuksal olanaklar? yersiz yere kullanarak s?n?rlar? zorluyor" tespitini yapt?.
"Acil karara" itiraz eden GDL, birka? g?n sonra yap?lan esas davada, mahkemenin uyar?lar? do?rultusunda taleplerini yeniden d?zenleyerek, uyar? grevi yapma hakk?n? yeniden elde etti.
Ancak, daha iyi bir s?zle?me i?in m?cadele yanl?s? GDL'ye ve makinistlere kar?? as?l sald?r? bundan sonra ba?lad?. Toplam 12 bin makinisti s?resiz grev i?in grev oylamas?na ?a??ran GDL, grev oylamas? sonu?lar?n?n 6 A?ustos g?n? a??klanaca??n?, ama DB tekelinin grev istemiyorsa tart???labilecek bir ?neri sunabilece?ini a??klad?. DB tekeli ise on de?i?ik ?ehirde, tekele ba?l? d?rt ?irket ad?na 40'tan fazla acil dava a?arak sendikan?n grev oylamas?n? ve grev ?a?r?lar?n?n yasaklanmas?n? talep etti.
Mainz ?? Mahkemesi, DB'nin s?resiz grev oylamas?n? yasaklama talebini, "S?resiz grev oylamas?n?n mutlaka s?resiz grevden yana sonu?lanaca?? tahmininden ve bu olas? grevin yasal olmayaca?? kan?s?ndan hareketle dava a??lmaz" diyerek reddetti. ?ki g?n sonra ise Frankfurt ve D?sseldorf ?? Mahkemeleri, sendikan?n aleyhine karar verdiler. DB tekeli, mahkemeye yapt??? ba?vurusunda, "??letmede ge?erli bir s?zle?me olmas? ve bunun i??ilerin ?nemli bir b?l?m?n? kapsamas?, dolay?s?yla bu i??i kesimi ile i? bar???n?n ge?erli olmas? nedeniyle olas? bir grevde silahlar?n e?it olmayaca?? kan?s?nday?z. Nitekim greve kar?? lokavtla yan?t vermemiz m?mk?n de?il. ?irketimiz, ?al??anlar?n?n sendikal ?rg?tl?l??? hakk?nda bilgi sahibi olmad??? i?in hangi ?al??an?na lokavt uygulayaca??n? da tespit etmesi m?mk?n olmaz" gerek?esi ileri s?r?lm??t?. D?sseldorf ?? Mahkemesi, DB tekelinin bu gerek?esini aynen ?stlendi.
Mahkemeler grev oylamas? ve s?resiz grev ?zerine kararlar verirken, 25 Temmuz g?n?, toplanan Federal Bakanlar Kurulu, Alman Demiryollar? ?irketi DB'nin "k?smi ?zelle?tirilmesini" karar alt?na ald?. Ula?t?rma Bakanl??? taraf?ndan haz?rlanan yasa tasla??n? onaylayan h?k?met, 2008 y?l?n?n sonunda DB'nin y?zde 25'ini borsa ?zerinden ?zel yat?r?mc?lara satmay? kararla?t?rd?. DB, 1994 y?l?nda ?zelle?tirilmi?ti fakat kamuoyundaki bask?lar nedeniyle devlet hisselerini piyasaya s?rmemi?ti.
D??ER SEND?KALARIN TUTUMU
DB'nin ?zelle?tirilmesini ve borsaya girmesini "iyi bir strateji" olarak destekleyen Transnet Sendikas? (Transnet, Alman Sendikalar Birli?i DGB'ye ba?l?) Genel Ba?kan? Norbert Hansen, tekeli makinistlerle uzla?mama konusunda uyar?yordu. Temmuz ay?n?n ba??nda Transnet ve GDBA sendikalar?n?n DB ile imzalanan s?zle?mede yer alan, "E?er DB, bir ba?ka sendika ile daha iyi sonu?lar i?eren bir s?zle?me imzalarsa, bug?n taraf?m?zdan imzalanan s?zle?me h?km?n? kaybeder ve yeni bir s?zle?me i?in g?r??meler yeniden ba?lar" i?erikli maddeye dikkat ?eken Hansen, "DB s?n?f m?cadelesi istiyorsa biz bunun alas?n? yapar?z. Ama bu bir geri ad?m olur" ifadelerini kulland?.
?zelle?tirmeye onay veren, i??ilerin al?m g?c?n?n kayda de?er bir ?l??de y?kselmesini sa?lamayan, ?al??ma ko?ullar?n?n k?t? kalmas?n? i?eren bir s?zle?meye onay veren bu sendikan?n ba?kan?, tekelin, GDL sendikas?n?n s?n?f tutumu kar??s?nda geri ad?m atmas?n? sineye ?ekmedi?i gibi, "biz bunun alas?n? yapar?z, ama bu geri ad?m olur" diyerek bilin?li olarak s?n?f uzla?mac? bir tutum i?inde oldu?unu ortaya koyuyor. Bununla kalm?yor, s?n?f uzla?mac? tutumu i?in ?d?llendirilmek istiyor! En iyi ?d?l olarak ise s?n?f m?cadelesinden yana olan "rakip" sendikan?n yok edilmesi pahas?na da olsa, s?zle?me imzalanmamas?n? ve grev yapmas?n?n engellenmesini g?r?yor. Transnet sendikas?n?n hukuk uzmanlar?, DB tekeline grevlerin nas?l yasaklanabilece?ine ili?kin "hukuksal tiyo" verdi?i yine o g?nlerde ortaya ??km??t?!
6 A?ustos g?n? GDL, grev oylamas?nda makinistlerin y?zde 95.8'inin grevden yana oy kulland?klar?n? a??klad?. B?ylece 15 y?ll?k bir aradan sonra demiryollar?nda s?resiz grev g?ndemdeydi. GDL, 9 A?ustos g?n? s?resiz greve ??kaca??n? ilan ederken, N?rnberg ?? Mahkemesi, yetki s?n?rlar?n? a?arak 8 A?ustos'ta Almanya ?ap?nda grevi yasaklad?. Greve yasa??n?, "Alman ekonomisinin ??karlar?" ile a??klayan mahkeme, "Grevin bir b?t?n olarak ?lkenin ekonomisine verece?i zarar tahmin edilemeyece?i gibi zarar?n tazmini de m?mk?n olmayacakt?r" g?r???n? savundu.
10 A?ustos g?n? sendikan?n itiraz? ?zerine ikinci kez "acil" toplanan mahkeme ?ok ilgin? bir uzla?ma ?nerdi. "Arabulucular ba?kanl???nda g?r??meleri devam etti?i s?re grev yapmayaca??n?za dair s?z verirseniz, grev yasa??n? kald?rabiliriz." Mahkeme ayr?ca, "N?rnberg mahkemesi olarak yetkilerimizi a??p a?mad???m?z, grevin yasal olup olmad??? esas davada ortaya ??kacakt?r. Sendikan?z esas davaya kadar beklemeli" g?r???n? dayatt?.
Almanya'daki b?t?n sendikalar, mahkemenin bu karar?n? "ele?tirdiler", sonu?ta bu karar bir g?n kendilerine kar?? da uygulanabilirdi. Dikkat ?eken ?nemli bir nokta, sendikalar karar? ele?tirirken, bu "karar?n al?nmas?na neden" olan GDL'yi de ha?lamadan edemedikleriydi!
Asl?nda ?z? itibariye hakimlerden farkl? bir pozisyonlar? yoktu bu sendikalar?n! Mahkeme, "grev yapmazsan?z grev hakk?n?za dokunmay?z" derken sendikalar ise, "grev hakk?na sald?r?ya neden olabilecek tarzda m?cadele edilmemesini" savunuyor! Oysa, mahkemeyi b?yle karar almaya iten neden sermayenin sald?r?lar?na kar?? gelen i??i ve emek?ilerin m?cadelesini bast?rmak, onlara g?zda?? vermektir.
Mahkemelerde haklar?n savunuldu?u hukuk m?cadelesi son derece ?nemli, ama as?l sorun mahkemelerin bu kadar a??k sermaye yanl?s? kararlar almaya c?ret etmelerini sa?layan b?y?k sendikalar?n s?n?f uzla?mac? tutumlar?d?r. Bu da m?cadelenin ?nemli bir aya??n?n buna kar?? m?cadele oldu?u anlam?na gelmektedir.
Makinistlerin m?cadelesi devam ediyor. Makinistler, Almanya i??i s?n?f?n?n b?t?n? i?in m?cadele ediyorlar ve bu nedenle m?cadelenin i??i s?n?f?n?n lehine sonu?lanmas?n? da makinistler tek ba?lar?na sa?layamazlar. Bunu ancak, b?t?n i??i s?n?f? ortak hareket ederek sa?layabilir.
Serdar Derventli