15 Ağustos 2007 00:00

?Mehmet / Balkan Muhaciri?

12 Eyl?l Darbesi?nin ilk g?nleri? Bulgarlar, bir b?l?m T?rk k?kenlileri T?rkiye?ye g?ndermek isterler.

Paylaş

12 Eyl?l Darbesi?nin ilk g?nleri? Bulgarlar, bir b?l?m T?rk k?kenlileri T?rkiye?ye g?ndermek isterler. Bunun i?in de darbeciba?? Kenan Evren?e ba?vururlar. Darbeciba??, ?Biz askeri y?netimiz. Sivil h?k?met gelince, onlar karar versinler? diyerek ?neriyi geri ?evirir. O g?nlerde yay?nlanan Yank? dergisinde okumu?tum bu haberi.
Bulgaristan Halk Cumhuriyeti y?netimi, T?rklerin isimlerini de?i?tirmeye ba?lar. Hop oturup hop kalkar bizimkiler. Burada bir parantez a?mak istiyorum: Nedense bizim asil ve necip T?rk b?y?kleri, ?rne?in Bulgarlar, T?rk k?ylerinin T?rk?e olan adlar?n? Bulgarcala?t?rd?klar? zaman ?ok feci bozulurlar, ama T?rkiye?deki K?rt?e k?y adlar?n? de?i?tirmekte bir sak?nca g?rmezler. Ya da eski, kullan?lmayan, tarihi camileri, e?er Bulgarlar k?lt?revi ya da konser salonu yaparlarsa ?ok k?zar?z, ama Aya ?rini ya da ba?kalar?n? konser salonu, k?lt?revi yapar?z, g?k?m?z ??kmaz. Neyse?
Sonunda Turgut ?zal h?k?meti kurulur. B?y?k bir ?amatayla 300 bin civar?nda Bulgar T?rk? gelir ?lkemize. (Sonra bunlar?n b?y?k bir ?o?unlu?u, ?lkemizde refah i?inde ya?amay? kabullenemediklerinden, a?l?k ?ekmek i?in yine Bulgaristan?a d?nerler ya, o ayr? bir konu?)
Evet, 300 bin ki?i gelir. Bir ara?t?rmac? b?y???mden duydu?uma g?re epeyce bir zamandan beri uluslararas? bir anla?ma varm?? Balkan ?lkeleri aras?nda. Bu anla?man?n Bulgar T?rklerini ilgilendiren maddesine g?re, e?er T?rklerin n?fusu, Bulgaristan genel n?fusunun y?zde 20?sini ge?erse, Do?u Bulgaristan?da ??zerk bir cumhuriyet?in kurulaca?? ve y?netiminin de Bulgaristan ve T?rkiye taraf?ndan se?ilece?i belirtiliyormu?. Bulgarlar da ?lkelerinin b?l?nmemesi i?in oran y?zde 20?ye yakla??nca, T?rkiye?ye T?rk k?kenlileri g?ndermeye ba?l?yorlarm??. S?leyman Demirel ba?bakan oldu?u s?ralarda da b?yle bir g?? ya?anm???
?lk b?y?k g?? 1890?da olmu?.
??te Ziya Yama?, ?Mehmet / Balkan Muhaciri? ba?l?kl? roman?nda (Heyamola Yay?nlar?, May?s 2007, ?stanbul) bu g??? anlat?yor.
1890?lar? Dost?a ya?amaktad?r k?ylerinde, Bulgarlarla T?rkler. Yoksulluk onlar?n ortak kaderidir sanki.
Ve bir yerden r?zgarlar esmeye ba?lar, bu dostlu?u, karde?li?i bozmak i?in. ?nce Bulgar ve T?rk gen?leri ?at???rlar. Sonra arkas? gelir?
Mallar?n?, evlerini-barklar?n?, topraklar?n? sat?p elden ??karan T?rkler, 1891?de yola ??karlar.
?orbac?lar (Bulgar a?alar?) sava?? kazanm??lard?r. ?nce d??manl?k k?r?klenmi?, sonra ?at??malar g?ndeme gelmi? ve en sonunda da g?? ba?lat?p T?rkleri g??ertmi?lerdi. Perde arkas?nda olanlar?, o d?nemin tarih?ileri ?ok iyi bilirler san?r?m?
G?? ba?larken, ?Of deme, d??manlar?n oh eder? diye konu?urlar birbirleriyle. A?l?kla, ac?larla dolu bir yolculuk sonras? ?orlu?ya gelirler.
Yeni k?ylerini kurarlar. Ama g??l?kler pe?lerini b?rakmaz. Bu kez ?nlerine T?rk a?as? ya da beyi, siz ne derseniz deyin, ?yle biri ??kar. Kendi ?z topraklar?nda yeni bir sava??m?n i?indedirler art?k?
Ziya Yama???n san?r?m tek roman? bu. ?evirileri falan var ama, kendi yazd??? tek roman. ?lk kez ben yay?nlam??t?m, Habora Yay?nlar? i?inde bu roman?, tam 28 y?l ?nce. Ve ?imdi, 2007?de, nefis bir bask?yla yeniden do?uyor Ziya Yama? a?abeyim. Diliyle, anlat?ml?yla, her ?eyiyle g?zel olan bu ?nemli roman? ?lkemiz okurlar?na kazand?ran Heyamola Yay?nlar? emek?ilerine, Ziya Yama? a?abeyimin ad?na da sevgilerimi iletiyorum buradan. Sa? olsunlar, var olsunlar?
B?lent Habora
ÖNCEKİ HABER

D?nyan?n unuttu?u ?lke: Somali

SONRAKİ HABER

Of K?lt?r ve Sanat ?enli?i?nin ard?ndan

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...