MERCEK

Kamyon, kamyonet kasalar?na ya da onlardan ?T?rk usul?? ?evrilmi? ?yar?m otob?s-minib?s?lere t?k??t?r?larak yap?lan ucuz i?g?c? nakliyat?, iptidai ula??m ko?ullar?nda ?bombal? eylemler d?zeyinde? ?l?mler ve sakat kal??larla sonu?lanmasayd?, b?y?k sermaye, kapitalist ?iftlik sahipleri, h?k?met, burjuva partileri ve ?teki sermaye ?evreleri i?in bir anormallik mi olu?tururdu? Herhangi i??inin bu y?nde beklentiler i?inde olmas?, kendisi ve mensubu bulundu?u s?n?fla birlikte t?m yoksul, i?siz ve ezilen kesimlerin ?kaderi?nin sermaye sahibi patronlar, h?k?met ve devlet y?netenleriyle d?zen kurumlar?n?n temsilcileri i?in ta??d??? anlam konusunda ?ok temel, ?ok ?nemli bir yan?lg?ya d??mesi olurdu. Urfal?, Cizreli, ?irnakl?, Hakkarili, Mardinli ?ocuk-kad?n-gen? ve ya?l? ?ok say?da insan?n de?i?ik d?nemlerde ve son g?nlerde, adlar?n? ?mevsimlik tar?m i??ilerini ta??yan kamyon, kamyonet ve minib?slerin yapt??? trafik kazalar??yla ve fakat bu ?kazalar?da ?lerek ya da a??r bi?imde yaralanarak ?duyurmalar??, bu yan?lg?dan kurtulman?n, kendilerine bi?ilmi? ?ya?am tarz?? ve ?kader?i reddetmeleri i?in yeterinden de fazla uyar?c?d?r. ???iler, i?sizler, a?l?k ve yoksulluk i?indekiler, kendileriyle bug?nk? sistem aras?ndaki ili?kinin, insan? s?m?r? yoluyla herhangi bir e?ya haline getiren bir ili?ki oldu?unu kavramad?k?a, tezgah ba??nda, in?aat alan?nda, kamyonet kasalar?nda veya ba?ka yerlerdeki ?l?mlerini ?tedbir al?n?p al?nmamas??yla s?n?rl? de?erlendireceklerdir.
?Tedbir? evet gereklidir. Kapitalistler (?zel ya da devlet i?letmelerinin patronlar? olsun), ?al??t?rd?klar? insanlar?n can g?venli?ini, sa?l???n?, sa?l?kl? olarak ?al??may? s?rd?rmesine hizmet edecek koruyucu ?nlemleri almak zorundad?rlar. Ancak, ?al??ma ya?am?n?n hemen her g?n kan?tlad??? ger?ek ?udur: Onlar i?in i??inin ya?amas? ya da ?lmesinin k?r?n?n az m? yoksa daha m? fazla olaca??na etkisinin ne olaca?? ?tesinde bir de?eri ve anlam? yoktur. ??yerlerinde, i??inin ya?am? ve sa?l??? i?in al?nacak ?nlemler ek harcama demektir ve kapitalistlerle h?k?met ve devleti, i??i s?n?f? ve ezilenler taraf?ndan buna mecbur b?rak?lmad?k?a bu masrafa katlanmazlar. ???ilerin, ?hurda y???n?? denilecek t?rden ara?larla i?yerlerine ya da ?lkenin bir b?lgesinden ?tekine ta??nmas?nda da kapitalistlerle onlar?n hizmetindeki ?arac?-tefeci?nin k?r amac? rol oynar.
K?rsal alanda ya da kentlerin yoksul semtlerinde ?ok kolay ve ?ok d???k ?cret kar??l??? ?al??maya haz?r emek?ilerin, ?bo?az toklu?una?(!) ?uzaklara gitmeyi, -bu yolculuklarda onlarcas? ?lmesine ve yaralanmas?na kar??n- g?ze almalar?n?n nedenini, Urfal? kad?nlar, ?ne yapal?m, mecburuz!? s?zleriyle a??klam?? oldular. ?Mecburiyet? ya?ama dair, ya?am ko?ulu olarak ?nlerine ??kmaktad?r. Alanlar?nda, b?lgelerinde, kentlerinde, insanca ya?ayabilecekleri bir gelir kar??l??? ?al??acaklar? i? olmad???ndan, k?yleri-kentlerinden s?r?lm?? olmalar?n?n da art?rd??? olanaks?zl?k ve ?umars?zl?k?la ??l?m yollar??na kervana duruyorlar. Onlar ve bir ?b?t?n? s?n?f, d???k ?cretle ve saat-zaman hesab? yapmadan ?al??may? kabullendiklerinde, ?al??ma ve ya?am ko?ullar?n? iyile?tirme kavgas?na girmediklerinde; patronlarla devlet ve h?k?metin ?izdikleri s?n?rlar i?inde davrand?klar?nda, taleplerini elde etmek ve daha da ?nemlisi s?m?r? ili?kisini temelden de?i?tirip s?m?r?y? olanakl? k?lan toplumsal sisteme son vermeye y?nelmediklerinde, ?ayn? geminin yolcusu? ve ?de?erli vatanda??t?rlar! En yak?n ve hat?rlat?c? ?rnek T?rk Hava Yollar? emek?ilerinin ?cret art??? ve di?er taleplerine kar?? h?k?metin ve ?teki sermaye g??lerinin ald?klar? tutumdur. Ko??un, Sabanc??n?n fabrika ve i?yerlerinde ?al??anlar, bu i?letmelerin y?l?k k?rlar?n?n y?z milyonlarla hesapland??? durumda da i??inin ?milyonda bir? zam talebinin ve ?al??ma yerlerinde i??i ya?am? i?in ?nlem al?nmas? taleplerinin reddedildi?inin en yak?n tan??? ve ma?durudurlar. Kapitalistlerle temsilcileri i?in i??i art?de?er ?retti?i oranda ?insan?d?r! Ya?ay?p ya?amamas? ise, yedek i?g?c? ordusunun varl??? ko?ullar?nda ?nem ta??maz. S?m?ren ve y?neten s?n?f ve s?zc?lerinin, trafik kazalar?nda, yang?nlarda, depremlerde, sel bask?nlar?nda ya da ?i? kazalar??nda ?lme ya da yaralanarak sakat kalmay? ?ka??n?lamaz, ?nlenemez kader?in bir sonucu ve yan? g?stermelerinin bir nedeni de budur! B?yle g?sterilmesi, i??i ve emek?ilerin ?al?n teri-g?z nuru-kol g?c??yle i?leyen mekanizman?n ?al???r durumda tutulmas? i?in gereklidir.
Durumun de?i?mesi, i??i s?n?f? ve emek?ilerin, ?art?k yeter!? diyerek duruma el koymalar?na ba?l?d?r. Su?lunun yakas?na yap??mad?k?a ne durum de?i?tirilebilir, ne de hak elde edilebilir.
A. Cihan Soylu