ARASIRA

Ankara?da g?nlerdir ya?anan su kesintileri ve bu konudaki belirsizlik ?zellikle emek?i mahalleler olmak ?zere t?m Ankara?y? kayg?land?rmaktad?r. Ev i?leri ve temizlikten ?birinci dereceden? sorumlu olan kad?nlar a??s?ndan ise, 2007 yaz? tam bir karabasana d?n??t?.
Yemek ve en temel ihtiya?lar i?in kullan?lmak ?zere aranan bir bidon su, bazen bir tanker pe?inde sabahlara kadar ko?mak, bazen bir yang?n? s?nd?rmeye gelen hi? tan?mad??? itfaiyecilere a?layacak derecede yalvarmak, bazen de gizli gizli in?aatlardan bir?ok tehlikeyi g?ze alarak ?su ?almak? anlam?na geldi.
Ve ba?ta kad?nlar olmak ?zere herkes bu i?te tek ba??na. Hasta, ya?l? ve kimsesizlerin ise bu s?reci nas?l ge?irdikleri, neler ya?ad?klar?n? sadece tahmin etmek bile yeterli. Dile kolay, bir?o?umuzun muslu?undan 12 g?n boyunca bir damla su akmad?.
??te T?rkiye?nin ba?kenti Ankara?dan insan manzaralar?. Tepkiler ise do?al olarak B?y?k?ehir Belediyesi Ba?kan? Melih G?k?ek?e y?neldi. O da alm?? oldu?u siyasi k?lt?r?n gere?ini yaparak, halk? su?lad? ve gerisi ise herkes taraf?ndan biliniyor.
Bu s?re? biraz irdelendi?inde, sorunun boyutunu ve nas?l bir s?recin ?r?n? oldu?unu g?rmek m?mk?n. Kendilerini ?geli?mi? ?lke? olarak adland?ran ?lkeler toplumsal hizmetlerin bir?o?unu kamu arac?l??? ile yaparken, farkl? yollarla bizim gibi ?lkelere ise kamu hizmetlerinin ?zel sermaye eliyle, ya da bir ba?ka deyi?le piyasa arac?l??? ile yap?lmas?n? dayatmaktad?rlar. IMF, D?nya Bankas? gibi, y?netimlerin de bulunduklar? kurumlar arac?l??? ile ?lkemizle kurulan bor?-bor?lu hukukunu kullanarak halk?n ??karlar?na kar??t, ama k???k, elit bir kesimin ??karlar?n?n g?zetildi?i yasa ve anla?malara imza at?lm??, bug?ne kadarki iktidarlarda bu s?recin i? ortaklar? olmu?lard?r.
Ankara?y? susuz ve ?aresiz b?rakan bu d?nemin ad?mlar? ise her alandaki ?zelle?tirme furyas?n?n ard?ndan ?yerel y?netimler yasas?? ile at?lm??, ?devlet yol mu yaparm??, devlet baraj m? yaparm??, belediyeler niye ??pleri kendi birimleri ile topluyor? gibi s?ylemlerle, bug?ne kadar gelinmi?tir.
?Yerel y?netimler Yasas?? incelendi?inde, amac? kesin olarak ortaya ??kmaktad?r. Sosyal bir devletin ana kurumlar? (DS?, Karayollar?, K?y Hizmetleri gibi) tasfiye edilecek, yapt?klar? g?revler yerel y?netimlere devredilecek, yerel y?netimler de bu hizmetleri uygun g?rd??? ?ekilde ihale edecek. ?Merkezi bir planlamadan ve denetimden yoksun, tamamen ta?eron firmalar?n insaf?na b?rak?lan bir s?re?, siyasi kirlenmeyle ve halk?n y?netimlerden uzakla?t?r?lmas?yla beraber Ankara?n?n susuz kalmas?ndaki en temel etkendir? diyebiliriz.
Yenimahalle?de ana isale hatt?n?n iki kere patlamas? (patlat?lmas?) b?t?nl?kl? olarak irdelenmelidir. Ancak belediye yetkilileri taraf?ndan kamuoyuna yeterli bir a??klama yap?lmam??t?r.
Acaba, 1. boru patlama-patlatma olay? a?a??daki gibi mi ger?ekle?mi?tir?
?Altyap? ?zerinde ?al??an firman?n teknik personeli, ana hat ?zerinde hafriyat yapt???n? bilmemektedir. 450 YTL maa?la ve i? g?vencesi olmayan greyder operat?r? 35 derece s?cakta, g?nde 12 saat can?ndan bezmi??esine ?al??maktad?r. Ta?eron k?zmaktad?r; ??nk? bir an ?nce idareten de olsa i? tamamlan?p ba?ka bir yere ge?ilecektir. Ve ana isale hatt? patlat?l?r. Musluktan gelmesi beklenen su bu sefer birileri i?in pencereden gelir, beraberinde bir?ok hastal?kla beraber. Belki de u?runda y?llarca ter d?kerek, k?? ayaz?nda fazla mesailere kal?narak al?nan, belki de daha taksitleri ?denmekte olan bir?ok ev e?yas?n? kullanamaz hale getirir.?
Olay b?yle mi olmu?tur? Bilemiyoruz. Ancak hat?rlarsan?z bir s?re ?nce ?stanbul?da metro hatt? da yukar?dan delinmi?ti. Ancak bundan sonra da benzer ?kazalar??n ya?anmas? i?ten bile de?ildir.
Di?er ana isale hatt?n?n patlamas?n?n ise i?letim hatas? oldu?u kesinlik kazanm??t?r. Maalesef, devlet kurumlar?ndan ?ok say?da deneyimli m?hendis, ?e?itli gerek?elerle ?zel firmalara ge?mi?tir. S?ylenenin aksine iddia ?udur; ?zel firmalar daha kaliteli, sa?lam ve ekonomik imalat ve proje yapmaktad?r, ?u anda bir?ok tip ve ?zel proje devlet kurumlar?nda ?al??m??, deneyimli m?hendisler taraf?ndan planlanmakta, yap?lmaktad?r. En ?nemli kurumlardan biri olan ASK??de b?yle bir zaaf?n ya?anm?? olmas? ve bunun basit bir kaza olarak ele al?nmas? d???nd?r?c?d?r. Karar ve uygulama a?amas?ndaki teknik personel ve i?leyi?e dair bir?ok soruyu g?ndeme ta??m??t?r.
Teknik personelin ASK??deki pozisyonu nedir? Kararlar nas?l bir ?al??ma ve ?ng?r? ile yap?lmaktad?r? En temel m?hendislik yasalar? ve bilimsel ilkeler neden irdelenememi?tir? ASK??nin nas?l bir personel politikas? vard?r? ASK??nin uzun zamand?r yap?lan i?lerin kontrol?rl???n? yapt??? bilinmektedir. Bu alanda g?rev yapan belediye g?revlileri, g?revlerini sa?l?kl? bir ortamda yapabilmekteler midir? Milyon dolarl?k ihalelerde halk?n ??karlar?n? korkusuzca savunabilmekteler mi? ASK? bu konuda ?al??anlar?yla nas?l bir hukuk geli?tirmektedir? Bu sorular ?zerinde bir an ?nce yo?unla??lmas? gerekti?i ortadad?r.
B?yle bir ortamda Ankara a??s?ndan ASK? ve belediye temsilcilerinin, DS? ile yap?lacak ve son noktas? konulacak olan Gerede Projesi ile ilgili toplant?ya kat?lmayarak, K?z?l?rmak Projesi?ni tek ?are olarak ortaya koymalar? da ilgin?tir. K?z?l?rmak Projesi?ne kimler karar vermi?tir? Fizibilite ve ekonomik analizleri dahi tam olarak netle?medi?i ortada olan bir projenin yang?ndan mal ka??r?r gibi ba?lanmas?n?n arkas?nda ger?ekten Ankara halk?n?n temiz su ihtiyac? m? yatmaktad?r, yoksa ba?ka nedenler de var m?d?r?
Gelen bilgilere g?re, in?aat? yapan firman?n teknik personelleri i?letmenin en temel i? g?venli?i ilkelerine dahi uymad???ndan dolay? istifa etmi?lerdir.
Halk?n yerel y?netimlerden ve devletten en acil talep ve ihtiya?lar?n?n kar??lanmas? i?in ?ncelikli olarak ?u ad?mlar at?lmal?d?r:

Yerel Y?netimler Yasas? bir an evvel iptal edilmeli ve hizmetlerin ?zelle?tirilmesi uygulamalar?na son verilmelidir.

Belediyeler temel birimlerini yeniden yap?land?rmal?, ara? parklar?n? ve teknik personel say?lar?n? b?y?tmelidir.

DS?, K?y Hizmetleri, Karayollar? gibi ?lkemiz a??s?ndan ?nemi tart???lmaz olan ve bir k?sm? tasfiye edilmi? kurumlar tekrardan merkezi olarak yap?land?r?lmal?d?r.

Halk?n, belediye y?netimlerine farkl? olu?umlarla (halk, gen?lik ve kad?n meclisleri gibi) kat?lmas? ve denetimi sa?lanmal?d?r.

Belediye emek?ilerine y?nelik keyfi m?dahalelere son verilmeli, ?rg?tlenme, ifade ?zg?rl???n?n ?n?ndeki engeller kald?r?lmal? ve y?netimlerde temsil edilmeleri sa?lanmal?d?r.

Yerel y?netimlerde kontrol?rl?k yapan teknik personel korunmal?, i?lerini yapabilecekleri ko?ullar sa?lanmal?, mesleki geli?imleri meslek odalar? ve ?niversitelerle yap?lacak ortak ?al??malarla g?vence alt?na al?nmal?d?r.
*?n? M?hendisli?i Su Kaynaklar? Anabilim Dal? Y?ksek Lisans ??rencisi
Umut Y?lmaz Deveci*