?ZG?RCE

T?rkiye ?nemli bir k?r?lma s?recinin i?inde yer al?yor. 24 Ocak 1980 kararlar?yla birlikte ba?layan yeni liberalizme uyum s?recinin sonuna gelindi. Bu s?re? i?erisinde ?nce 12 Eyl?l darbesi ve bu darbe rejiminin haz?rlad??? 1982 Anayasas? ile birlikte toplumsal g?? ili?kilerinde emek?i s?n?flar bask? alt?na al?nd?. B?ylece bir taraftan ?retim s?reci di?er taraftan da devlet ayg?t?, sermayenin d?nemsel ??karlar?na uygun bi?imde sonsuz bir s?m?r? alan?na kavu?tu. Bu ba?lamda, emek?ilerin ve emekten yana g??lerin ?rg?tlenmesi engellendi, grev hakk? yasakland?, g?venceli ?al??ma art?k bir ayr?cal?k haline geldi. Emek?iler g?vencesiz, ?rg?ts?z bir halde daha da i?sizle?ir, yoksulla??rken sermaye, her t?rl? kurals?zl???n kural haline geldi?i bu ortamda zenginli?ine zenginlik katt?. ?zellikle 1994 ve 2001 y?llar?nda yarat?lan krizler de bu s?rece ?nemli katk? sa?lad?.
Aradan ge?en 27 y?lda ya?anan bask?lar, krizler sayesinde T?rkiye art?k kapitalizmin yeni liberal s?recine iktisadi ve siyasal bak?mdan uyum sa?lam?? durumdad?r. Ancak, yeni liberalizmin ba?lang?? a?amas?nda ba?ta Anayasa olmak ?zere getirilen kurumsal yap? art?k ihtiyaca cevap veremez hale gelmi?tir. Bu ko?ullar i?erisinde yap?lmas? gereken, T?rkiye?de t?m iktisadi ve siyasi kurumlar?n yeniden yap?land?r?lmas?d?r.
1982 Anayasas? her ne kadar 24 Ocak kararlar?yla uygulamaya konulan yeni liberalizmin ya?ama ge?irilmesini sa?lama i?levini ?nemli ?l??de yerine getirmi?se de ?zellikle 2001 krizi ile girilen piyasan?n yo?un bir bi?imde kurumsalla?ma s?recine ayak uyduramam?? ve s?reci engeller bir konuma gelmi?tir. Bu ko?ullar i?erisinde ba?ta Anayasa olmak ?zere t?m kurumsal d?zenlemelerin yeni duruma g?re yeniden yap?land?r?lmas? gerekmektedir. Ancak, getirilmek istenen yeni yap? toplumsal g?? ili?kilerinde sermaye s?n?f?n?, ba?ta emek?i s?n?flar olmak ?zere di?er t?m toplumsal kesimler kar??s?nda ?ok daha ?st?n bir konuma getirmektedir.
??te bug?n AKP?nin ?sivil anayasa? s?ylemiyle g?ndeme getirdi?i ve haz?rlatt??? taslak, yeni liberalizmin i?inde yer ald???m?z s?recinde sermayenin ihtiya?lar?n? kar??lamak ?zere yap?lm??t?r. Y?r?rl??e girmesi halinde bu anayasan?n, T?rkiye Cumhuriyeti?nde sivillerce haz?rlanm?? ilk anayasa olaca?? do?rudur. Ancak, i?erik olarak bak?ld???nda ve i?inde bulundu?umuz ekonomik ve siyasal ko?ullar da de?erlendirildi?inde kapitalizmin d?nemsel ko?ullar?na cevap verme ?zelli?i bak?m?ndan di?erlerinden hi? de farkl? olmad??? g?r?lmektedir. Buradaki tek fark, Anayasa?y? ortaya getiren ko?ullar?n ?askeri? bir darbe yerine, piyasa g??lerince ger?ekle?tirilmi? ?sivil? bir darbenin ?r?n? olmas?d?r.
Bunun en a??k kan?t?, yeni Anayasa?y? haz?rlatan siyasi kadronun iktidarda bulundu?u be? y?la a?k?n s?rede ortaya koydu?u anlay??t?r. AKP ?at?s? alt?nda yer alan bu kadronun iktidar? elinde bulundurdu?u s?re?te, T?rkiye?de toplumsal s?n?flar aras?ndaki derinle?me Cumhuriyet tarihinin hi?bir d?neminde olmad??? kadar sermaye lehine artm??t?r. Toplumsal s?n?flar aras?ndaki g?? dengesizli?i, ayn? zamanda o toplumdaki demokratik yap?daki zaaf?n da en a??k g?stergesidir. Bu ba?lamda, AKP kadrolar?n?n iktidarda s?z sahibi oldu?u bu d?nemi, ayn? zamanda T?rkiye?de demokrasinin de en zay?f oldu?u d?nem olarak ifade etmek yanl?? olmayacakt?r.
Ku?kusuz bu iddia kar??s?nda ?tek parti?, ?milli ?ef?, ?Demokrat Parti? ve darbe d?nemlerini ya?am?? bir ?lkede AKP?nin iktidarda bulundu?u d?neme ?demokrasinin en zay?f d?nemi? denmesinin haks?zl?k olaca?? d???n?lebilir. Ancak, demokrasinin s?nanmas? sadece cezaevlerinin dolulu?u, i?kence olaylar?n?n s?kl??? ya da d???nce ?n?ndeki yasal engellerle ?l??lmez. Bir toplumda demokrasinin d?zeyi, toplumsal s?n?flar?n ?retim s?reci ve toplumsal ili?kilerdeki s?z hakk? ile ?l??l?r. Kendisine y?nelen her t?rl? hak gasp?na kar?? sessiz kalan, haklar? i?in m?cadele etme talebinde bulunmayan bir toplumda elbette fiili bask?lara da gerek kalmayacakt?r. Bug?n, T?rkiye?de b?ylesine bir s?re? ya?anmaktad?r. E?er s?rekli olarak ezilen, s?m?r?len toplum kesimleri yayg?n bir m?cadele s?recine girerse, hi? ku?ku olmas?n ki AKP ya da onun yerinde bulunacak bir iktidar, en ac?mas?z bask? y?ntemlerini uygulamaktan ?ekinmeyecektir.
??inde bulundu?umuz s?re?te, emek?ilerin haklar?na y?nelik sald?r?lar kar??s?nda tepkisizlik halini bozan geli?meler de ya?anmaktad?r. Bunlar?n ba??nda Hava-???in grev karar? gelmektedir. Ayr?ca tekstil ve denizcilik sekt?r?nde de sendikalar grev s?recini ba?latm??t?r. Di?er taraftan KESK?in, toplu pazarl?k s?recine kat?lmayarak m?cadele karar? almas? da ?n?m?zdeki d?nemde emek?i s?n?flar?n toplumsal g?c? art?rma amac?yla ?zerlerindeki ?l? topra??n? at?p m?cadele s?recine girecekleri izlenimi vermektedir.
E?er bu s?re? i?erisinde de sendikalar ve emek?iler ?zerlerindeki ataleti s?rd?r?rse, hi? ??phe olmamal?d?r ki ?n?m?zdeki d?nemde yeni kurumsal yap?lanmayla birlikte emek?iler daha fazla s?m?r?lecek, daha fazla yoksulla?acak ve ayd?nl?k bir gelecek ?midi ?ok daha azalacakt?r.
?zg?r M?ft?o?lu