G?ZLEMEV

Y?ld?z Kenter?den iki g?n sonra, yani ge?ti?imiz cumartesi ak?am?, Laurent Baffie?nin ?Tak Tak Tak?nt? (Tok Tok)? ba?l?kl? oyunuyla Ali Poyrazo?lu Tiyatrosu da geldi ?e?me Amfi Tiyatrosu?na. 35. Sanat Y?l??n? kutlayan ve oldum olas? ?obsesif kompulsif (saplant? hastal???)? olan bu toplumun i?inde ya?ayan Ali Poyrazo?lu, oyundan sonra seyirciyi selamlarken, ?e?me?ye b?ylesi ?enayi? bir tiyatronun yak??mad???n? s?yledi. ?Gerekirse gelelim, ?cret almadan oyunlar oynayarak katk?da bulunal?m, ama ?e?me?yi adam gibi bir tiyatroya kavu?tural?m? dedi.

Tak?nt?l?lar
?e?meli seyircilerin, oyunu izlerlerken ellerini y?kamadan duramayan, hi?bir yere dokunamayan Melek Paky?z??n (?ebnem ?zinal); her s?z?, her t?mceyi iki kez yineleyen S???t Kurug?r?lt??n?n (Berrak Ku?); her ?eyi sayan, kafas?ndan s?per h?zla hesap yapan say? hastas? taksi ?of?r? Kamil ?akmak??n (?zdemir ?ift?io?lu); ?izgilere basamayan, simetriyle kafay? bozmu? Eyl?l ?imen?in (Eser Ali); ?tourette sendromu? denilen k?fretme tak?nt?s? olan ?uayip Kibar??n (B?lent Kayaba?); evindeki elektri?i, suyu, gaz? a??k b?rakt???n? d???nen, ?antas?ndaki anahtar? s?rekli kontrol eden, bakire oldu?unu her f?rsatta a??klayan sar???n Ermeni Madam Ar?aluz Ta?akl?yan??n (Ali Poyrazo?lu) ?yk?lerine bir yandan kahkahalarla g?lerken, di?er yandan da ?Yahu, bunlar?n hepsi-ya da ?u ve bu- bende de var? dediklerine eminim.

T?m olumsuzluklara ra?men?
Ali Poyrazo?lu, oyunu sahneleyi? bi?eminde de hepimizin tak?nt?l? oldu?una; tak?nt?larla iyi ge?inmesini ??renemezsek, o ge?inemedi?imiz tak?nt?lar?n giderek ruh sa?l???m?z? bozaca??na i?aret etmi?; tak?nt?lar?m?zla, hatalar?m?zla y?zle?memizi sa?lam??; bir anlamda, onlar? yenerek kendimizi de?i?tirmemizi, yenilememizi ?nermi?ti. Bu arada, sahne ?zerinde ritim ve temponun a??k hava olumsuzluklar?na, s?ca?a kar??n t?m oyuncular taraf?ndan ba?ar?yla ger?ekle?tirilmesine de tan?k oldum, alk??lad?m. Oyun ile ilgili de?erlendirmelerimi, ele?tirilerimi daha ?nce (Bkz: ?Evrensel? 6 Mart 2007 ve ?tiyatro? tiyatro Dergisi-Nisan 2007) yazd???mdan, burada detaya inmekten do?al olarak ka??n?yorum.

?Servet?in Yeri?
Oyundan sonra, Il?ca?daki ?Servet?in Yeri?ne gittik. ??p ?i?, k?fte, roka, tulum peyniri, kesme yo?urt, salata? ?Servet?in Yeri? Servet B??ak??n yeri. O da Ali Poyrazo?lu gibi, meslek ya?am?n?n 35. y?l?nda. Top?u?da bula??k?? olarak i?e ba?lam??, zaman i?inde komilikti, garsonluktu derken sekiz y?l ?nce T?rk sinemas?n?n k?t? adam? olarak ?nlenmi? (?zerine ???klar ya?s?n) Bilal ?nci ile birlikte ?zmir?de kendi i?yeri ?Servet?in Yeri?ni kurmu?. ?e?me?deki ?Servet?in Yeri?, ?zmir?dekinin ?ubesi.
?Servet?in Yeri?nde Kerem Coro, ?zdemir ?ift?io?lu, ?ebnem ?zinal, Eser Ali, Berrak Ku?, B?lent Kayaba?, Ali Poyrazo?lu ve Sevgilim ?aylan ile dikd?rtgen masan?n iki yan?na s?raland?k. Ger?ekten de ?e?me Amfi Tiyatrosu?nun hali y?rekler ac?s?yd?. Kulis s?caktan yan?yor, kulis tuvaletleri le?, akustik yok, bir spot aya?? bulmak bile olanaks?z, ?evrenin g?r?lt? kirlili?i had safhada... Bunlar? konu?tuk.

Amfiteatr??n olmazsa olmaz?
Dahas?, ?e?me Amfi Tiyatrosu?nun amfi tiyatroyla uzaktan yak?ndan ilgisi olmad???n? s?yledim. Amfi tiyatro yap?lar?n?n, bir izleyici yeri, koronun ?ark? s?yledi?i ?ember bi?imli bir orta alan ve oyuncu yerini kapsad???n? bilememi? buray? yapan her kimse. Bilemedi?i i?in de, do?al olarak amfi tiyatrolar?n, sahne ile oyuncu yerinin b?t?nle?ti?i tiyatro yap?lar? olarak, perspektifli Barok ?er?eve sahneli tiyatro yap?lar?n?n kar??s?nda yer ald???n? da atlam??. ?Yahu, amfi tiyatro, oyuncu ile izleyiciyi bir yerde birle?tirir. Bu anlamda amfi tiyatro, izleyicilerin toplumsal katman olarak birbirlerinden ayr?lmad??? tiyatro yap?s? bi?imini olu?turur. Amfi tiyatronun bu yap?sal ?zellikleri olmazsa olmazd?r? dedim, g?l??t?k.
G?l??t?k, ??nk? ?e?me Amfi Tiyatrosu?nda amfi vard?, amfi vard? da ?n?ndeki gereksiz d?zl??e plastik koltuklar yerle?tirilmekteydi ve sahne, koltuklar?n ?n?ndeki y?kseklikte yer almaktayd?. B?yle yap? olamazd?. Alt kat?nda ile ?body salonu? ve Alcesu?nun (Ala?at? ?e?me Su ??letmeleri A?) tahsilat b?rosunun bulundu?u, gi?esi olmayan bir amfi tiyatro? Gel de g?lme! Ya yol g?sterme tabelalar?ndaki ?Anfi Tiyatro? yaz?s?na ne demeli! T?rk?ede ?anfi? diye bir s?zc?k var m??

Kapitalizmin ??p kutusu
Ali (Poyrazo?lu), ?Sen buradas?n, gidip konu?sana belediye ba?kan? ile? dedi. Evet, gitmeli Belediye Ba?kan? Faik T?t?nc?o?lu?na her bir yana T?rk bayra?? dikmekle, il?enin anayollar?na kenar? na?meli kocaman Atat?rk posterleri yerle?tirmekle ?lkeye, kente, il?eye, buca?a, insana hizmet edilmi? olunamayaca??n? anlatmal?yd?m. ??lkeye hizmet etmek, k?lt?r-sanatla ba?lar, geli?ir. Pop?ular?n ?halk? konserleri, d?nyan?n hi?bir yerinde k?lt?r-sanat hizmeti anlam?na gelmez? demeliydim. ?e?me?nin Cumhuriyet Halk Partili ba?kan?na, pop?ler k?lt?r?n h?zl? yay?l???ndan, bu yay?l???n ya?am stilimizi ve duyarl?l???m?z? kapitalizmin ??p kutusuna yuvarlad???ndan s?z etmeliydim.

Bayraktar Faik Bey?
Faik T?t?nc?o?lu da aynen ?stanbul?da oldu?u gibi, ?e?me?nin y?ksek tepelerini, meydanlar?n?, Sheraton Oteli?nin ikiye b?ld??? Il?ca Plaj??n?n kumsal boyunu bayraklarla donatm??. Bayra??n g?zelli?ine, dalgalan???ndaki ha?mete; ulusal varl???n, onurun, gururun, ba??ms?zl???n, egemenli?in, ?zg?rl???n simgesi olu?una s?z?m elbette olamaz, ama bayra??n anlam?n?n da bu denli dejenere edilmesine kar??yd?m. Masada bu d???ncemi de dile getirdim.
Sabah?n ilk saatlerine girdi?imizdeyse masada bulunanlara, Faik T?t?nc?o?lu ile g?r??me olana?? bulursam Prof. Dr. Erol Manisal??n?n: ?... Bayrak siyasi, iktisadi, k?lt?rel ve askeri anlamda ulusal ??karlar?n bizim egemenli?imizde oldu?unu g?stermesi gereken bir simgedir. E?er sayd???m bu de?erler yoksa, bayrak sadece bir bez par?as? haline gelir? demesini an?msataca??m? da s?yledim.

Manisal??n?n dedikleri
??yle devam ediyordu Manisal?: ?B?t?nl?k yoksa, ba??ms?zl?k yoksa, ?zg?rl?k yoksa; ?lke siyaseti, ekonomisi, g?venli?i ve k?lt?r? ba?kalar?n?n elinde ise bayra??n bulunmas? bir anlam ta??maz. ?stanbul ba?ta olmak ?zere b?y?k kentlerde dev bayraklar as?lmaya ba?land?. Bayraklar?n b?y?mesi ne anlama geliyor? Bayraklar b?y?d?; iktisadi olarak daha g??l? m? olduk? Yoksa yabanc?lar ?lkeyi ?irketleriyle denetim alt?na al?p i?gal ederken bayraklarla bir ?eyleri ?rtmeye mi ?al???yoruz? ?lke topraklar?n?, yeralt? madenlerini, en stratejik ileti?im tesislerini Bat? devletlerinin eline b?rak?rken, acaba bu i?gali ?rtmek i?in mi bayraklar? b?y?t?yoruz??

Bay T?t?nc?o?lu! S?z?m sizedir!
?imdi diyorum ki; T?t?nc?o?lu, Prof Dr. Erol Manisal??n?n bu s?zlerindeki ger?ekleri iyi bellemeli, alt?nda d?nen kirli dolaplar?n gizlenmesi i?in kullan?lmakta olan son zamanlardaki ?en y?kse?e bayrak dikme?, ?en b?y?k bayrak? soytar?l???na kendini alet etmemeli.
Ucuz pop?lizmden kendini soyutlayarak sadece hizmete e?ilmeli.
?lk i? olarak da ?amfiteatr? i?ini ?stlenmeli.
Ya da ??e?me A??k Hava Tiyatrosu?, ??e?me Amfi Tiyatrosu? olarak tan?mlanan ?? bin ki?ilik ?mahal?in ad?n?, ??e?me Pop M?zik Konserleri Yeri? olarak de?i?tirmeli.
Tiyatroya ve tiyatroculara daha fazla ay?p etmemeli!
?st?n Akmen