?ZG?RL?K YOLU

ABD Ba?kan? George W. Bush, ge?en hafta gaziler ?n?nde konu?urken, Amerikan g??lerinin Vietnam?dan ?ekilmesinin ard?ndan bu ?lkedeki katliam?, toplama kamplar?n? ve ??k??? hat?rlatt?. Ard?ndan da Irak?tan erken geri ?ekilme durumunda ?denecek y?ksek bedel konusunda uyar?da bulundu.
Son g?nlerde kaynay?p duran muhafazak?r iddia, ABD?nin Irak?tan ?imdi ?ekilmesi halinde, bunun sosyal bir kan g?l? ile sonu?lanaca?? y?n?nde. Ancak bu adamla ilgili olduk?a yak???ks?z bir durum var. Gen?ken Vietnam?a gitmeyi reddeden bu adam, ?imdi tutmu? sava?a giden ve hatta kolunu, baca??n? kaybeden adamlar?n ?n?nde Vietnam derslerinden bahsediyor.
Tuhaf olan bir ba?ka husus daha var. Sava?a, bug?n tamamen ayyuka ??km?? olan yalanlarla giren, ??ok ve korku? ad?yla an?lan bombal? sald?r? emirleri veren, b?lgeyi ??ld?rt?c? ho?nutsuzlu?a s?r?kleyen, 500 bine yak?n Irakl?n?n ?l?m?ne neden olan ba?kan?n geri ?ekilmenin faturas?ndan bahsetmesi, neredeyse ger?ek?st? bir nitelendirme. Bush?un, ?sonuna kadar? stratejisi de Vietnam?a takviye birliklerin g?nderilmesi karar? alan eski haleflerinden Lyndon B. Johnson??n bo? ?a?r?s?n?n yank?s? gibi. Bush?un, Vietnam ?ders?inden ??karmay? unuttu?u bir di?er konu ise ac?, kay?p ve ?l?m?n, Vietnaml?lar?, Amerikan sava?? ile nas?l mahvetti?ini saymamas?.
Bir?ok kayna?a g?re Amerikan ordusunun sald?r?lar?nda yakla??k 3 milyon Vietnaml? ?ld?r?ld?. (Bu, kesin bir rakam de?il. ??nk? bu insanlar, adamak?ll? say?m yap?lmas?na bile gerek g?r?lmeyecek Asyal?lard?.)
Bush, Vietnaml?lar?n halen iliklerine kadar ya?ad??? sava?? s?ylemeyi de kolayl?kla unuttu. ABD?nin, ?Agent Orange? (yaprak d?k?c?-herbisit) gibi zehirli kimyasallar kullanmas? nedeniyle bug?n, Vietnaml?lar halen sava??n ac? bedelini ya?amaya devam ediyorlar. ABD, sava? s?ras?nda Vietnam?a tam 10 milyon galon zehir att? ve ?lke halen bu hava sald?r?lar?n?n elinde k?vran?yor.
Anthony Arnova?n?n ?Geri ?ekilmenin Mant???? (The Logic of Withdrawal-The New Press, 2006) kitab?na g?re bu sald?r?lardan 4 milyon insan etkilendi, tahmin edilemeyecek kadar ?ok ?z?rl? do?um oldu ve ?zellikle k?rsal b?lgelerde do?al ile ekolojik zarar tahmin edilemez boyutlara ula?t?.
Bu silah? yapan Dow kimyasal ?irketine a??lan kamu davas? ise ge?en aylarda d???r?ld?.
Vietnam?dan ??kar?lacak bir?ok ders vard?r belki. Ama bu derslerin hi?biri Bush rejiminin verdi?i gibi de?il. Zira Bush y?netiminin, Irak Ba?bakan? Nuri El Maliki?ye y?nelik, h?k?metinin ?at?l? kald??? ve Amerikal? efendilerini yeteri kadar dinlemedi?i y?n?ndeki ele?tiriler de G?ney Vietnam Devlet Ba?kan? Ngo Dinh Diem?e m?r?ldanan tema?alara ?ok?a benziyor. O d?nemde CIA?n?n birinci kilit askeri liderleri, ABD?nin se?ilmi? kuklalar?na inanc?n? yitirdi?ini biliyordu ve bu nedenle sadece Diem h?k?metinin devrilmesine neden olacak askeri darbe i?in de?il, ayn? zamanda zalim suikast i?in de gerekli altyap?y? haz?rlad?lar. Acaba biz, ?ders?ten ??kar?lan bu a??k oyunun, Irak?ta yeniden sahnelenmesine tan?k olacak m?y?z?
Sadece bir anl???na, ABD?nin, generalleri ba?kanlara tercih etmedi?ini d???nelim. Veya Pakistan Devlet Ba?kan? M??erref gibi, bir alana bir bedava durumu olmad???n? farz edelim. Latin Amerika 20. y?zy?l tarihi, ABD?nin generallerle a?k ili?kilerinin a??k bir kan?t?d?r. (Ve ku?kusuz k?t? ??hretli Amerikalar Okulu?nda (SOA) e?itilen ?l?m Mangalar? da var.)
?Dubya? (Bush); a??k?a zavall? bir tarih ??rencisi. Bir ??retmen kadar da iyi de?il. E?er Vietnam?dan ??rendi?i tek ders buysa; g?r?nen o ki, yaz okuluna gitmek zorunda kalacak. Yalan ve korku taktikleriyle s?rd?r?len bir ders, halk? sava?a g?t?rebilir, ama ger?e?i ??rendiklerinde orada tutamaz.
Mumia Abu-Jamal