Referandum 11 Eyl?l?de ba?l?yor

Cumhurba?kan?n?n halk taraf?ndan se?ilmesini de ?ng?ren Anayasa de?i?ikli?i paketinin halk oylamas?na sunulmas?na ili?kin s?re? i?liyor. G?mr?k kap?lar?nda oy verme i?lemi, 11 Eyl?l 2007 Sal? g?n? ba?layacak ve halk oylamas?n?n yap?laca?? 21 Ekim 2007 Pazar g?n? saat 17.00?de sona erecek.
Y?ksek Se?im Kurulu, Emniyet Genel M?d?rl????n?n son 3 y?l?n eyl?l ve ekim aylar?nda g?mr?k kap?lar?ndan giri? ve ??k??lar? g?steren istatistikleriyle 3 Kas?m 2002 ve 22 Temmuz 2007 genel se?imlerinde kullan?lan oy miktarlar?n? g?z ?n?ne alarak, Kap?kule ve ?psala karayolu g?mr?k kap?lar?; Antalya, ?zmir Adnan Menderes, Ankara Esenbo?a, ?stanbul Atat?rk ve Sabiha G?k?en, Kayseri Erkilet ve Adana ?akirpa?a havalimanlar?n? oy kullanma yerleri olarak belirlemi?ti.
Belirlenen g?mr?k kap?lar?nda 11 Eyl?lden itibaren tatil g?nleri de dahil 24 saat oy kullan?labilecek. G?mr?k kap?lar?nda, T?rkiye?de se?men k?t???ne yaz?l? olmayan, yurtd???nda 6 aydan fazla ikamet eden, oy verme g?n? olan 21 Ekim 2007 tarihinde 18 ya??n? doldurmu? olan, oy verece?i g?nde yurda giri? veya ??k?? yapan, ?ifte vatanda? olup da T?rkiye Cumhuriyeti pasaportunu ibraz eden T?rk vatanda?lar? oy kullanabilecek. Oy verme isteminde bulunacaklar, pasaportlar?n? sand?k kurulu ba?kan?na g?sterecek. Pasaporttan ba?ka bir belgeyle oy kullan?lamayacak.
?l?e se?im kurullar?, oy vermenin d?zenli y?r?t?lmesini sa?lamak i?in gerekli b?t?n ?nlemleri almak ve oy verme i?lemlerini denetlemekle yetkili ve g?revli olacak.
Oy verme i?leminde, filigranl? sar? renkteki zarflar ile beyaz renk ?zerine ?Evet?, kahverengi renk ?zerine ?Hay?r? ibareleri bulunan birle?ik oy pusulalar? ile ?Evet? veya ?Tercih? m?hr? kullan?lacak.
Halk oyuna ne sunulacak?
5678 say?l? T?rkiye Cumhuriyeti Anayasas??n?n Baz? Maddelerinde De?i?iklik Yap?lmas? Hakk?nda Kanun, halk oyuna t?m?yle sunulacak.
Yasan?n birinci maddesiyle Anayasa?n?n 77. maddesinde yap?lan de?i?iklik, 5 y?lda bir yap?lan TBMM se?iminin 4 y?lda bir yap?lmas?n? ?ng?r?yor. Anayasa?n?n ?Cumhurba?kan?n?n nitelikleri? ba?l?kl? 101. maddesindeki de?i?iklik, cumhurba?kan?n?n, 40 ya??n? doldurmu? ve y?ksek ??renim yapm?? TBMM ?yeleri veya bu niteliklere ve milletvekili se?ilme yeterli?ine sahip T?rk vatanda?lar? aras?ndan, halk taraf?ndan se?ilmesi kural?n? getiriyor.
S?z konusu d?zenleme, cumhurba?kan?n?n g?rev s?resini 5 y?l olarak belirliyor ve bir kimsenin en fazla iki defa cumhurba?kan? se?ilebilece?ini h?kme ba?l?yor.
Yasa, Cumhurba?kanl????na TBMM ?yeleri i?inden veya TBMM d???ndan aday g?sterilebilmesini yirmi milletvekilinin yaz?l? teklifi ?art?na ba?l?yor, son yap?lan milletvekili genel se?imlerinde ge?erli oylar toplam? birlikte hesapland???nda y?zde onu ge?en siyasi partilerin ortak aday g?sterebilmesine imkan tan?yor.
Cumhurba?kan? se?imi
Yasan?n Anayasa?n?n 102. maddesinde de?i?iklik yap?lmas?na ili?kin maddesi, cumhurba?kan? se?iminin, cumhurba?kan?n?n g?rev s?resinin dolmas?ndan ?nceki altm?? g?n i?inde; makam?n herhangi bir sebeple bo?almas? halinde ise bo?almay? takip eden altm?? g?n i?inde tamamlanmas?n? ?ng?r?yor. Genel oyla yap?lacak se?imde, ge?erli oylar?n salt ?o?unlu?unu alan aday?n cumhurba?kan? se?ilmi? olaca?? h?kme ba?lan?yor.
?lk oylamada bu ?o?unlu?un sa?lanamamas? halinde, bu oylamay? izleyen ikinci pazar g?n?, ilk oylamada en ?ok oy alan iki aday?n ikinci oylamaya kat?lmas? ?ng?r?l?yor ve ge?erli oylar?n ?o?unlu?unu alan aday?n cumhurba?kan? se?ilmi? olaca?? da 102. madde kapsam?nda d?zenleniyor.
?kinci oylamaya kat?lmaya hak kazanan adaylardan birinin ?l?m? veya se?ilme yeterli?ini kaybetmesi halinde; ikinci oylaman?n, bo?alan adayl???n birinci oylamadaki s?raya g?re ikame edilmesi suretiyle yap?lmas?, ikinci oylamaya tek aday?n kalmas? halinde bu oylaman?n referandum ?eklinde yap?lmas? ?ng?r?l?yor.
Anayasa de?i?ikli?ine ili?kin yasa, cumhurba?kan? g?reve ba?lay?ncaya kadar g?rev s?resi dolan cumhurba?kan?n?n g?revinin devam etmesini de h?kme ba?l?yor.
Cumhurba?kanl??? se?imine ili?kin usul ve esaslar?n kanunla d?zenlenmesi, yine 102. maddedeki de?i?iklikte yer al?yor.
Anayasa?n?n 79. maddesinde yap?lan de?i?iklik, cumhurba?kan? se?iminin Y?ksek Se?im Kurulu y?netim ve denetimi alt?nda yap?lmas?n? d?zenliyor. Kanunun ge?ici 19. maddesi, 11. cumhurba?kan?n?n se?iminin nas?l ve ne zaman yap?laca??n? da d?zenliyor. (Ankara/EVRENSEL)