GER?EK

15 g?n i?indeki be?inci ?l?m, tersane i??isi Bekir ?zmen?in ?l?m?! Buras? sava? ya da ?at??ma alan? de?il: ??yeri! ?nsanlar?n gemiler in?a etti?i bir sanayi tesisi... Tuzla?da kurulu tersaneler... Ve bu tersanelerde i??iler ?ylesine zorlan?yor ki yaralan?yor, ?l?yorlar. ?? yo?unlu?u artt?k?a, patronlar daha ?ok k?r ettik?e ?l?mler art?yor. Y?lda ??-be? ?l?den bug?n 15 g?nde be? ?l?me kadar gelinmi? bulunuyor. Asl?na bakarsan?z tersanede denklem; ?Ne kadar yaralanma ve ?l?m o kadar k?r? ?st?ne kurulmu?tur.
Tersane patronlar?n?n ?rg?t? G?SB?R?in Y?netim Kurulu Ba?kan? Murat Bayrak, bunu daha kibar s?zlerle ifade ediyor: ?Bizim k?r?m?z tamamen i??ilikten. ???ilik fiyatlar? Avrupa fiyatlar?na gelirse, T?rkiye gemi in?aat sanayisinin avantajlar? ortadan kalkar!?
Demek ki Tuzla tersanelerinde her yeni geminin denize indirili?i t?reninde; ?T?rk i?adamlar?n?n b?y?k ba?ar?lar??ndan s?z etmek tamamen ?ideolojik?tir. Ger?ekte ise her denize indirilen geminin, asl?nda ?l?m? bile g?ze alarak ?al??an basit i??ilerin teri, kan? ve can? pahas?na oldu?udur.
Peki patronlar?n ba?kan?, ?K?r?m?z tamamen i??ilikten? demekle ne demektedir?
?Bizde i??iler i??ilik masraflar?n? azaltt??? i?in ?teki tersanelerle rekabet edebiliyoruz? demektir bu.
????ilik masraflar?n?n az olmas?? ise ?creti d???k tutmaktan sigortas?z ?al??t?rmaya, i??inin e?itim masraflar?n? azaltmaktan i? g?venli?i ve i??i sa?l???na ili?kin masraflar? kald?rmaya kadar geni? bir alan? kaps?yor. Patronlar, t?m bu alanlarda i??ilik maliyetlerini d???r?yorlar. Ancak patronlar, bu geni? yelpaze i?inde sadece bir kalemde de?il b?t?n kelemlerde tasarrufu esas al?yorlar. Sadece yurtd???ndaki tersanelerle de?il Tuzla?daki 70?i a?k?n tersanenin birbiriyle rekabetinin temelinde de i??ilerin daha d???k ?cretle ve daha az maliyetle ?al??t?r?lmas? var. Ta?eron sistemi de bunu sa?lamak ?zere bi?imlendirilmi? bulunuyor.
D?nk? olay ?zerine g?r??lerine ba?vurulan Dok Gemi-?? Sendikas??n?n y?neticileri, ????iler sendikal? olsa b?yle olmaz. Bak?n, sendikal? i??iler ?lm?yor mu? demeye getiriyorlar. S?ylenende bir ger?eklik pay? var elbette. Sonu?ta sendikal? i?yerlerinde sendika ne kadar k?t? olursa olsun, patronlar daha dikkatli davran?yorlar; baz? ?nlemleri alma ihtiyac?n? duyuyorlar. Bu, Tuzla tersanelerinde zor, tehlikeli ve pis i?leri ta?erona vermek, kadrolu i??iyi bu i?lere sokmamak bi?iminde tezah?r ediyor. Ne var ki bir sendikan?n olaya b?yle yakla?mas?; ?Madem ?lmek istemiyorlar, o zaman bana ?ye olsunlar? bi?iminde bir yakla??m, elbette ki kabul edilemez; piyasac?, kapitalist?e bir yakla??md?r. ??nk? az ?ok sendika ad?na lay?k bir sendika, ?yesi olup olmamas?na bakmadan t?m i??ilerin i??i sa?l??? ve i? g?venli?ini sahiplenmek zorundad?r. Hele bu i??iler, di?er kadrolu ve sendikal? i??ilerle ayn? alanlarda ?al???yorsa, bu daha da zorunludur. Aksi halde i??ileri, zor ve tehlikeli i?leri yapan e?itimsiz, az ?cretli i??i ve ?se?kin i??i? olarak b?lmek anlam?na da gelir.
Tersanedeki ?15 g?nde be?inci ?l?m??n art?k barda?? ta??rd???, d?nk? Evrensel?e bak?ld???nda, kimi sendika merkezleri ve sendika ?ubelerinin bu i? cinayetlerine y?nelik g?sterdikleri tepkilerden anla??l?yor.
Ancak tepkiler, bas?n a??klamalar?yla s?n?rl? kal?rsa; patronlar?n, sendikalar tepki g?steriyor diye tatl? k?rlar?ndan fedakarl?k yapmalar? beklenemez. Bu y?zden sendikalar?n, i??i sa?l??? ve i? g?venli?inin yan? s?ra tersanelerdeki i? cinayetlerini de g?ndemlerine al?p bunun denetimi i?in ?zel giri?imlerde bulunmalar?, ellerindeki imkanlar? seferber etmeleri gerekir.
B?t?n bunlar?n ?tesinde i? g?venli?i ve i??i sa?l??? ?nlemlerinin al?n?p al?nmamas?, devletin denetlemesi gereken bir aland?r. Yeni ?? Kanunu?na g?re de bu b?yledir. Ama h?k?met, i? m?fetti?li?i kadrolar?n? kald?rarak, olan m?fetti?leri de masalara ba?layarak, patronlara keyiflerine g?re ?al??may? te?vik etmeyi kendisine ba?l?ca ekonomik politika olarak benimsemi?tir.
Bu y?zden sendikalar?n ve tersane i??ilerinin tutumlar?, i? cinayetlerine kadar varan keyfiyet d?zenine kar?? ger?ek bir m?cadeleye d?n??medik?e, i? cinayetlerini azaltacak ?nlemler al?nmas?n? beklemek ham hayaldir.
Evet, tersanelerde ?l?me ?are vard?r. Ama bu ?are, ba?ka bir ?eyde de?il i??ilerin ve sendikalar?n m?cadeleye girmesindedir.
?. Sabri Durmaz