11 Eylül 2007 00:00
Irklar asl?nda yok
Bilim insanlar?, daha ?nce de ortaya at?lan bir fikri destekleyen kan?t bulduklar?n? a??klad?: ?nsan aras?ndaki ?rksal ayr?mlar ger?ek de?il. Daha ?ok ?rk kavram? ?zerine ara?t?rma yapan bilim insanlar?na ele?tiri olarak y?neltilen ?rk fikri, insanlar?n genetik olarak y?zde 99.9 ayn? olduklar?n? g?steren bir ara?t?rman?n sonunda, bilim ?evreleri taraf?ndan daha fazla kabul edilir hale gelmi?ti
Bilim insanlar?, daha ?nce de ortaya at?lan bir fikri destekleyen kan?t bulduklar?n? a??klad?: ?nsan aras?ndaki ?rksal ayr?mlar ger?ek de?il. Daha ?ok ?rk kavram? ?zerine ara?t?rma yapan bilim insanlar?na ele?tiri olarak y?neltilen ?rk fikri, insanlar?n genetik olarak y?zde 99.9 ayn? olduklar?n? g?steren bir ara?t?rman?n sonunda, bilim ?evreleri taraf?ndan daha fazla kabul edilir hale gelmi?ti. Ancak sonu?lar? 2001 y?l?nda a??klanan ara?t?rman?n ba??ndaki isim, Genetik Bilimci Craig Venter, insanlar aras?ndaki farkl?l?klar?n daha ?nce d???n?ld???nden yedi kat daha fazla olarak bulguland???n? belirtti.
Fikirler ?at??mas?
Baz? bilim insanlar?, daha ?nce yap?lan a??klamalara, insanlar aras?ndaki farkl?l?klara yeterli ?nemi vermedi?ini s?yleyerek kar?? ??k?yordu. Imperial Col-lege London'dan Genetik Bilimci Armand Marie Leroi son yaz?s?nda, ?rk?n kabul edilmesinin gelecekte toplumun tehlike alt?ndaki ?rklar? korumas?na yard?mc? olaca??n? savundu. Irk hakk?ndaki son deneyim, toplumlar?n di?er ?rklar? bask? alt?na almas? oldu ki bu da baz? ?evrelerin ?rk? tan?ma fikrinden uzakla?mas?na sebebiyet verdi. Bu nedenle Leroi'ninki gibi fikirler, marjinal olarak kabul edildi. ?Irk ger?ek de?ildir? fikri daha ?st?n geldi. Psikiyatrist Sally Satel, bu konuda Policy-Review'in Aral?k-Ocak 2001-2002 say?s?nda ?rklar?n var oldu?unu iddia etmenin, ara?t?rmac?lar i?in "mesleki bir intihar anlam?na geldi?ini" yazd?.
Kopya klonlar de?iliz
Venter, "Irk ger?ek de?ildir" fikrini ortaya atan ki?i de?il. Ancak onun fikri desteklemesi ?nemli bir a??rl??a sahip, zira 2003 y?l?nda tamamlanan "?nsan Genomu Projesi" ile Venter, bilim d?nyas?n?n y?ld?z? durumuna gelmi?ti. Venter ve meslekta?lar? ge?en hafta yap?lan bir telekonferansta, insanlar aras?ndaki farkl?l?klar konusunda g?zden ge?irdikleri de?erlendirmelerini a??klad?. De?erlendirmeler, Venter'in kendi DNA's? ?zerinden yap?ld?. Venter'in a??klamas?na g?re bu, bug?ne kadar a??klanan kromozom ?iftlerine sahip ilk genom. Bu, ki?inin kromozom setlerinden her ikisinden de genetik kodlar?n diziliminin listelenmesi anlam?na geliyor, yani hem anneden hem babadan edinilen genlerin. Venter, "Sonu?lar insanlar aras?ndaki farkl?l?klar?n daha ?nce yap?lan ara?t?rmalardan yedi kat daha fazla oldu?unu ortaya koyuyor, bu da genetik d?zeyde bizim asl?nda benzersiz bireyler oldu?umuzu kan?tl?yor" dedi. Venter s?zlerine, y?zde 99.9 olarak a??klanan benzerlik oran?n?n y?zde 99 olarak kabul edilmesi gerekti?ini de ekledi. Ara?t?rma sonu?lar?, PloSBiology dergisinin gelecek say?lar?nda yay?nlanacak. Venter ayr?ca, bireylerin ki?isel genom haritalar?n? ??karman?n bedelinin azald???n?, b?ylece "binlerce hatta on binlerce" ki?inin DNA kodlar?n?n haritas?n? elde edebilece?ini s?yledi. Venter'e g?re ara?t?rma sonu?lar? sevindirici bir s?rpriz, ??nk? ?nceki ara?t?rma sonu?lar? gibi bizlerin tamamen "klonlanm??" olmad???n? g?steriyor.
Soyut bir kavram
Baz? ara?t?rmac?lar, Venter'in 99.9 oran?n? a?a??ya ?ekmesiyle birlikte ?rklar?n var olabilece?i g?r???n? de kabul etmesi gerekti?ini belirtiyor. Irk ve zeka aras?nda bir ba?lant? oldu?unu ?ne s?ren Psikiyatrist Rich-ard Lynn, Venter'in, ?rk?n var oldu?unu d???nen bilim insanlar?n? adil olmayan bir ?ekilde k?t? y?nde etkiledi?ini ?ne s?rd?.
Kendini savunan Venter, farkl?l???n daha ?nce d???n?lenden ?ok daha fazla olmas?na ra?men insanlar?n d?nyan?n her yerinde bir araya geldi?ini belirtti. Bu, herkesin isterse insanl??? soyut olarak ?rklara ay?rabilece?i anlam?na geliyor. Venter, "Bu nedenle ?rk bilimsel de?il sosyal bir kavramd?r" dedi. (Worldscience.net'ten ?eviren: ?zge Kuru)
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
