Makedonya?da T?rk ?iiri

A?ustos ay?n?n sonunda Makedonya?da d?zenlenen ?Struga ?iir Ak?amlar??nda T?rk ?iiri konu?uldu. D?nyan?n en ?nemli ?iir etkinli?i olan Struga ak?amlar? kapsam?nda, bir de Modern T?rk ?iiri Antolojisi haz?rland?. Hem etkinli?e kat?lan, hem de antolojinin edit?rl???n? ?stlenen ?air Ataol Behramo?lu ile Struga?dan T?rkiye?ye ?iiri konu?tuk.
?Uluslararas? Struga ?iir Ak?amlar?? etkinlikleri kapsam?nda edit?rl???n? ?air Ataol Behramo?lu?un ?stlendi?i ?Lacivert Nak??? adl? Modern T?rk ?iir Antolojisi yay?nland?. Struga ?iir Ak?amlar? ?a?da? Makedon ?iirinin ?nc?s? kabul edilen Konstantin Miladinov an?s?na 1962 y?l?ndan bu yana d?zenleniyor.
22-28 A?ustos tarihleri aras?nda yap?lan etkinli?e T?rkiye?den K???k ?skender, Erdal Alova ve Ataol Behramo?lu kat?ld?. ?Alt?n ?elenk? ?d?l?ne ise Filistinli Mahmut Dervi? de?er g?r?ld?. Daha ?nce bu ?d?l? T?rkiye?den ?air Faz?l H?sn? Da?larca alm??t?.
Karde? ?lke Makedonya
Bu y?l 46?nc?s? d?zenlenen ve Makedonya kenti Struga?n?n ?D?nyan?n ?iir Ba?kenti? ?nvan?n? kazanmas?n? sa?layan ?iir etkinli?ine ilk olarak 1977 y?l?nda kat?lan Behramo?lu, Makedonya T?rklerinin g??l? bir birlik olu?turdu?unu ifade ederek; daha ?nceki y?llarda T?rk diliyle ?e?itli kitap, dergiler yay?nlad?klar?n? belirtiyor. Makedonya ile T?rkiye aras?nda tarihi ve k?lt?rel ba?lar oldu?una dikkat ?eken Behramo?lu, Osmanl? ?mparatorlu?u d?neminde y?zlerce y?l Makedon ve T?rk halklar?n?n birlikte ya?ad???n? hat?rlat?yor.
Behramo?lu?na g?re Makedonya?da Anadolu k?lt?r?n?n derin izleri halen kaybolmam??. Yugoslavya?n?n da??lmas?yla durumun de?i?ti?ini vurgulayan Behramo?lu, Tito d?neminin demokratik ortam?n?n izlerinin devam etti?ini belirtiyor. ?Bug?n devam etse de ayn? k?lt?rel ?abalar Yugoslavya?n?n y?k?lmas?yla farkl?la?t?. En son ge?en y?l Ohri yak?nlar?nda Makedon Dili Kurultay? topland?. D?nyan?n de?i?ik y?relerinden Makedon dili ?zerine ??renci ve uzmanlarla birlikte ben de ?stanbul ?niversitesi Rus Dili Edebiyati ??retim ?yesi olarak davet edilmi?tim. ?sk?p?ten Ohri?ye do?ru gitti?imde yol boyunca kiliseden daha ?ok camii g?r?rs?n?z. Tahribat olmad??? gibi, sahipleniliyor. Biraz da Tito d?neminden kalan ?o?ulcu, demokratik bir gelene?in devam? oldu?unu d???n?yorum. Makedon gen?leri ve halk? genelde bar????l bir halkt?r. Karde? ?lke duygusunu hissedebiliyorsunuz. Tarihi olumlamak veya olumsuzlamak de?il aksine sayg?l? ve s?cak g?rmek gerekiyor.?
Bakanl?k sahip ??kmad?
Ohri G?l??n?n k?y?s?nda Arnavutluk s?n?r?nda bulunan Struga g?r?lmeye de?er bir kasaba. Arnavutluk s?n?r?nda kaynak bulan Kara Nehir ad?n? verdikleri ?rmak, Ohri G?l??n?n i?inden ge?erek Struga?n?n i?inden Yunanistan?a do?ru ak?yor. Nehrin ?zerinde yer alan k?pr?lerin ?st?nde ?iir ak?amlar?n?n kurguland???n? belirten Behramo?lu, d?nya ?ap?nda b?y?k ?airlerin kat?ld??? bir etkinlik oldu?una dikkat ?ekiyor. T?rkiye?den ?air olarak davet edilen Sennur Sezer, Nihat Behram, Enver Ercan, ?zdemir ?nce?nin mazeretleri gerek?esiyle kat?lamad??? Struga ?iir Ak?amlar??na ili?kin olarak Behramo?lu K?lt?r Bakanl????n? da ele?tiriyor. Bakanl???n yard?m etme s?z? vermesine ra?men; herhangi bir katk?s?n?n olmad???n? s?yl?yor. ?K?lt?r Bakanl??? son ana kadar tamam dedi, fakat yine yan ?izdiler. ??nk? festival komitesi her ulusal k?lt?r temsilcilerinin yard?m etmesini istiyor. Oradaki konu?mamda da bakanl???n bu tavr?n? ?ok ay?plad?m. Struga?ya b?y?kel?i, ata?e, herhangi bir yetkili kat?lma nezaketinde bulunmad?. Oysa biz k?lt?rel bir faaliyetle ve ?lkemizin kimli?ini d?nyaya ta??yarak; b?y?k de?er bi?ilmesine katk? sunuyoruz.?
?iir evrenseldir
?iirin her ?lkenin ulusla?ma ?abas?n?n s?re?lerinden ge?erek kimlik kazand???n? belirten Behramo?lu, yerel bi?imin evrensel bir mesaj ta??mas? gerekti?ini vurguluyor. ?Bilmedi?imiz dillerin rengini duymak, hissetmek, m?zikalli?ini, ezgisini i?itmek ancak t?m insanlara seslenen, evrensel bir anlam yarat?m?yla m?mk?nd?r? diyor. Makedonya?n?n son y?llarda Kosova meselesinden dolay? ABD emperyalizminin a??r bask?s? alt?nda ve kom?ular? Bulgaristan ve Yunanistan ile sorunlar ya?ad???na de?inerek; arada s?k??m?? bir ?lke pozisyonundan ??kmak i?in T?rkiye?nin yak?n i?birli?ine ihtiyac? oldu?unu vurguluyor. ?lkemizde de ?ok say?da Makedon ve Balkan k?kenli yurtta??m?z oldu?unu ifade eden Behramo?lu, 2 milyonluk n?fusa ve s?n?rl? say?da ekonomik kayna?a sahip Makedonya?n?n t?m s?k?nt?lar?na ra?men halen devam ettirdi?i Struga ?iir Ak?amlar? etkinli?inin her ?lkeye ?rnek te?kil etmesi gerekti?ini d???n?yor. T?rkiye?de sanatsal ve k?lt?rel hayata yeterince yat?r?m yap?lmad???n? vurgulayan Behramo?lu, demokratik kitle ?rg?tlerinin, belediye ve genel idarenin daha kat?l?mc?, doyurucu ve ?a?da? etkinlikleri organize etmesinin sanatsal ve k?lt?rel alanda eksikli?i giderebilece?ini belirtiyor. (?stanbul/EVRENSEL)

---

T?rk ?iiri antolojisi haz?rland?
Her y?l d?nyan?n de?i?ik ?lkelerinden kat?lan ?airlerin ?iirleri, Makedon dili, ?ngilizce ve bazen de orijinal diliyle bro??r veya kitap olarak yay?nlan?yor. ?stanbul do?umlu ve Makedon ?iirinin b?y?k ustalar?ndan Mateya Matevski, Struga ?iir Ak?amlar? etkinli?inde T?rk ?iiri ?zerine bir konu?ma yapm??. Etkinlik kapsam?nda yay?nlanan Modern T?rk ?iir Antolojisi?nde 1925 sonras? do?an T?rk ?airlerden her ku?a??n temsilcilerinden 40 ?aire yer verilmi?. Antolojinin edit?rl???n? ?stlenen Behramo?lu, se?ilen ?airlerin, ?iirlerin belirli bir tematik yap?s? olmad???n? belirtiyor. Kapsaml? ve be?enilen antoloji ?al??mas?n?n ?ns?z?n? de Behramo?lu?nun kendisi yazm??. ?Lacivert Nak??? ismi ise, ?ngiliz filolojisi profes?r? ve ?air Zoran An?evski taraf?ndan ?Antolojide yer alan ?iirlerin lacivert imaj?n?n derinlik ve g?zellik anlam?n? ?a?r??t?rd??? d???ncesiyle? uygun g?r?lm??.
Behramo?lu, 500 adet bas?lan antolojinin i?eri?ine ili?kin ?u bilgileri veriyor: ?Antoloji 1925 do?umlu ?airlerden ba?layarak, son d?nem ?airleri de kaps?yor. 1961 do?umlulara Altay ?ktem?e, k???k ?skender?e kadar geliyor. Yeni T?rk ?iirini tan?tan bir antoloji. Yakla??k 40 ?airi kaps?yor. Belirli bir tematik yap?s? yok. Atilla ?lhan, Ahmed Arif, Can Y?cel, Metin Elo?lu, Turgut Uyar, Edip Cansever, Ece Ayhan diye devam ediyor. Her ku?a??n belli ba?l? ?airlerini koyduk. Bizden ?nceki ku?aktan G?lten Ak?n, Ahmet Oktay, Kemal ?zer, Hilmi Yavuz, ?lk? Tamer var. Altm??l? y?llardan Metin Alt?ok, Metin Demirta?, Behramo?lu, Sennur Sezer, ?smet ?zel, Refik Durba? sonra Ahmet Telli ve Nihat Behram?a dek ve g?n?m?zde 40?l? ya?larda olan ?airler antolojinin neredeyse yar?s?n? olu?turuyor.?