?ZG?RL?K

?Yeni anayasa? tasla?? haz?rlanm??, tart??mam?za sunulmu?. Herkesten tasla?? ve i?erdi?i d?zenlemeleri tart??mas? isteniyor. Tart???rken, var olan hapis cezas? ile m?eyyidelendirilmi? ceza maddelerinin uygulama alan? i?ine girmemeye dikkat edece?iz! Nas?l olacaksa, ??zg?rce? tart??aca??z; yeni anayasay? kabul s?recinde etkili ve yetkili olanlar da s?ylediklerimiz ?zerinde d???necekler ya da d???nmeyecekler.
?Evrensel? gazetesi ve yazarlar?, yaz?lanlarda su? unsuru arama d???nda etkili ve yetkililerin, ?ylesine de olsa g?z atma ihtiyac? duyduklar?, yararlanmaya ?al??t?klar? yay?n organlar?ndan g?r?lmezler: Bu, ?onlar?n? siyasi ay?b?d?r, ?bizlerin? beceriksizli?inden ya da birikimsizli?inden kaynaklanmaz.
Diyece?im o ki, ?ben? yazaca??m, Evrensel okurlar?, yani ?sizler? okuyacaks?n?z; ?biz bize? tart??aca??z.
Tasla?? okudum, ?ng?r?len d?zenlemeler ?zerinde d???nd?m, siz okurlara vard???m sonucu iletiyorum. Yaz? s?n?rlar? belli, vard???m sonucu taslaktaki d?zenlemeleri kaynak g?stererek a??klayabilme olana?? bulunmuyor. Belki bir yaz? dizisi, belki bir TV program?, bu yaz?da yap?lmayan oralarda tart??maya a??labilir.
1. Anayasa tasla??n?n ?insan?? temel ald??? s?yleniyor; ?devletin ?insan haklar?na dayand????, devletin temel ama? ve g?revinin ?insan haysiyetini? korumak ve ?insan?n maddi ve manevi varl???n?n geli?mesi i?in gerekli ?artlar? haz?rlamak? oldu?u belirtiliyor.
Ne var ki, tasla??n b?t?n?nde, bizzat kendi eme?i ile (bilgi birikimi, deneyimi, yarat?c?l???, ?retimi, m?cadelesi, ?abas?, vb.) kendi maddi-manevi varl???n? geli?tirebilme yetisine sahip tek canl? varl?k t?r? olan ?insan? ile bu yetiyi ifade eden insan onuru (tasla??n diliyle insan haysiyeti) ve insan onurunun a??l?m?n? ?zetleyen maddi ve manevi varl???n geli?mesi aras?ndaki b?t?nsellik g?zetilmemi?tir, korunmam??t?r, aksine par?alanm??t?r.
?zetle, yeni anayasa tasla?? ?insan?? temel almam??t?r.
2. ?Egemenlik?, ?z?nde bireyin maddi-manevi b?t?nselli?ini, ?zg?rl???n?, ?zerkli?ini, ba??ms?zl???n?, dokunulmazl???n? a??klayan bir soyutlamad?r. Birey di?er bireylerle birlikte, t?m ?zelliklerini ve farkl?l?klar?n? koruyarak bir toplum olu?turma, yani toplumsalla?ma gere?i duydu?unda ve kurdu?u toplumun en ?st siyasi yap?lanmas?n? (devleti) olu?turdu?unda, asl?nda bireysel egemenli?ini toplumsalla?t?r?r ve siyasalla?t?r?r. ?zetle, egemenlik kavram? anayasal d?zeyde kullan?ld???nda, bireylerin toplumsalla?mas?na onay verdikleri ama asla varl???ndan vazge?medikleri, kaybetmedikleri bireysel egemenliklerini a??klar. Bireylerin toplumsalla?an egemenliklerinin toplumsal yap?lanmada nas?l etkili olaca??n?, i?leyece?ini g?steren kurallar devletin de yap?lanmas?n? ve i?leyi?ini belirlerler.
Anayasa tasla??, ?egemenli?in millet ad?na y?r?tme, yasama ve yarg? organlar? eliyle kullan?laca??n?? ?ng?r?rken, getirdi?i d?zenlemelerle toplumsal egemenli?in temelindeki bireysel egemenlikleri yok etmekte ve bireyin ve onun toplumsalla?an egemenli?i ?zerinde say?lan organlar?n egemenli?ini kurmaktad?r.
3. Devlet, bireylerin toplumsalla??rken olu?turduklar? toplumun kurulu?unu ve i?leyi?ini belirleyen kurallar?n odakland??? siyasi yap?d?r. Bu siyasi yap?lanman?n bi?imi bireyin ?zel ve toplumsal ya?am?n? bi?imlendirir, y?nlendirir.
Anayasa tasla?? devlet bi?imi olarak demokrasiyi de?il cumhuriyeti esas alm??t?r. Taslakta devlet bi?imleri olarak cumhuriyeti ve demokrasiyi aynile?tirme iradesi bulunmamaktad?r. Aksine, demokrasi sadece devletin ilkelerinden biri olarak ve baz? d?zenlemelerin referans noktas? olarak d?zenlenirken devlet bi?imi olarak benimsenen cumhuriyeti tehdit edebilece?i d???ncesi silinmemi?tir.
?zetle, anayasa tasla?? devlet bi?imi olarak ?demokratik cumhuriyeti? ?ng?rmemektedir.
4. ?zg?rl?kler ve haklar bireyin maddi-manevi varl???n? geli?tirebilmek amac?yla kullanabilece?i m?cadele ara?lar?d?r, ?e?itli kimlikleriyle sa?lanmas?n? talep ettikleri ihtiya?lar?d?r.
Anayasa tasla?? ?zg?rl?kleri ve haklar? birbirine e?itlemekte, ?zg?rl?kleri olabildi?ince s?n?rlayan soyut kavramlar? ?ne ??karmaktad?r.
Anayasa tasla??nda g?vence alt?na al?nan ?zg?rl?k bireysel ve toplumsal ?zg?rl?kler de?ildir; liberal ekonominin ihtiya?lar?n? g?vence alt?na alan ve siyasi iktidar?n ayn? zamanda ?devlet iktidar?na? da sahip olmas?n? sa?layan kurallar bizlere ??zg?rl?k? ad? alt?nda sunulmaktad?r.
Y?cel Sayman