Dengbejler ?stanbul?dayd?

Dicle F?rat K?lt?r Merkezi ve Her Yerde Sanat Organizasyonu ?irketi?nin destekledi?i ?Dengbej ve Dengbejlik Gelene?i Projesi? ?er?evesinde ?i?li Belediyesi K?lt?r Merkezi?nde ?Dengbejler Divan?? kuruldu. K?rt k?lt?r ve edebiyat?n?n bug?ne gelmesinde b?y?k pay? olan dengbejler, ?stanbul?da bir araya gelerek ya?anan a?k, direni? konular?n? i?eren ?stranlar?n?? seslendirdi. ?ok say?da ki?inin kat?ld??? gecede, Diyarbak?r B?y?k?ehir Belediyesi Sinema Birimi taraf?ndan haz?rlanan dengbejlik gelene?i ile ilgili sinevizyon g?sterildi.
Gecenin a??? konu?mas?n? yapan Diyarbak?r B?y?k?ehir Belediyesi Ba?kan Vekili ?hsan U?ur, s?zl? edebiyat?n g??l? temsilcisi olan dengb?jlik gelene?inin daha kurumsal bir yap?ya kavu?tu?unu vurgulayarak, dengb?jlerin ?Dengb?j Evi?nde ?al??malar?n? y?r?tt???n? s?yledi. U?ur, uygulad?klar? proje kapsam?nda yakla??k 100 dengb?jin biyografisinin yer ald??? bir ?Dengb?j Antolojisi? ile Diyarbak?rl? 5 dengb?jin stranlar?n?n yer ald??? bir CD haz?rlad?klar?n? s?yledi. Daha sonra sahneye ??kan Salih? Qubini, Mehmude Hese, ?smail? Selimi, Evdilay? Goyi?nin oturdu?u divanda a?k, isyan, direni?, ihanet, hasret gibi temalar?n i?lendi?i stranlar s?ylendi.
K?rtlerin gelene?i
Gecenin bitiminde projenin amac?na ili?kin g?r??lerine ba?vurdu?umuz Diyarbak?r B?y?k?ehir Belediyesi Ba?kan Vekili ?hsan U?ur, bir?ok toplumun yaz?l? olarak tarihsel s?reklili?ini sa?lad???na dikkat ?ekerek ??yle konu?tu: ?Bilindi?i gibi K?rtler i?in dengbejlik bir gelenektir. Ge?mi?ten beri ac? tatl? a?k, k?lt?rel sosyal, biraz da politik de?erleri, g?r??leri, olaylar?, geli?meleri dile getiren ?nemli bir gelenektir. Bir?ok toplum kendi ba??ndan ge?en negatif, pozitif bir ?ok ya?ant?y?, efsaneyi, trajediyi yazabilmi?. Ya hayvan derisine, ma?aralarda ta?lara, duvarlara ya da ?e?itli sembollerle tarihe kan?t b?rak?larak sonraki nesillere aktar?lm??. Fakat kadim ve yerle?ik bir topluluk olan K?rtlerde b?yle bir aktar?m ger?ekle?memi?. Bunun ?e?itli sebepleri var.?
K?rtlerin, ya?ad?klar? co?rafyan?n s?rekli bir egemenlik sava??n?n alan? olmas?ndan dolay? ma?dur bir halk oldu?unu dile getiren U?ur, sonraki s?re?lerde dengbejlerin, bu bo?lu?u doldurarak k?lt?rel devaml?l??? sa?layan dinamikler oldu?unu belirtti. U?ur, ?Farkl? tarihsel kesitlerde ya?anan a?k, ?at??ma, a?iret kavgalar?, kahramanl?klar? ve insan ili?kilerini dile getiren ara?t?r dengbejlik. Toplumun tarihsel belle?inin kaybolmas?n? engelleyen bir ara?t?r. S?zl? edebiyat?n da ta??y?c?s?d?rlar? dedi.
Hopa Belediyesi ile ger?ekle?tirmek istedikleri etkinli?in engellenmesine de de?inen U?ur, ?Bu projenin bir aya?? da Hopa Belediyesi ile birlikte Laz dengbejlerle birlikte ?stanbul, Diyarbak?r ve Karadeniz?in bir ilinde ortak bir platformda bir araya gelmekti. Ciddi zorluklar ??kar?ld?, b?rokrasi engeline tak?ld?. Halklar?n bir araya gelmesine, bulu?mas?na, karde?le?mesine, k?lt?rlerin birbirine yak?nla?mas?na izin verilmedi? dedi.
Belediye b?nyesinde dengbejli?e y?nelik konservatuvar ?al??malar? olaca??n? ifade eden U?ur, Dicle-F?rat K?lt?r Merkezi?nde ?e?itli ara?t?rmalar yap?larak dengbejlik k?lt?r?n?n bilimsel bir de?erlendirmeye tabi tutulaca??n? s?yledi. Son olarak Diyarbak?r Belediyesi ?zerinde yarat?lan spek?lasyonlara de?inen U?ur, ?Diyarbak?r bir kaledir. Kaleler kolay kolay d??mez. Diyarbak?r halk? kalesine kesinkes sahip ??kacakt?r? a??klamas?nda bulundu. (?stanbul/EVRENSEL)