21 Eylül 2007 00:00

GER?EK

D?nk? Evrensel?in ??nsan pazar?!? haberi, Adana?dan Erman Ko?ak arkada??m?z taraf?ndan yap?lm??. G?ndelik?i i??ilerin dram?n?n bir yan?n? yans?t?yor. Orada, birisinin kendilerine gelip ?Hadi bug?n sana i? var? demesini ...

Paylaş

D?nk? Evrensel?in ??nsan pazar?!? haberi, Adana?dan Erman Ko?ak arkada??m?z taraf?ndan yap?lm??. G?ndelik?i i??ilerin dram?n?n bir yan?n? yans?t?yor. Orada, birisinin kendilerine gelip ?Hadi bug?n sana i? var? demesini bekliyorlar. Yolda ge?en tan?mad?klar? her ki?inin kendilerine bu m?jdeli haberi verece?ini umarak bekleyen i??iler, tabii ki ?her i?i yap?yor?lar.
Adana eskiden beri yoksullukla zenginli?in i? i?e ya?and??? bir kenttir. ?imdilerde zengin Adana kuzeye kayarken yoksulular eski Adana?da kalm?? gibi g?r?nse de Adana?da her cadde her sokak zengin ve yoksul b?l?nmesini yeniden yans?t?r adeta.
D?nk? haberin ?arp?c?l???n?n bir yan? ?Hamal Pazar??nda (Adanal?lar bu alana bu ad? vermi?ler) i? bekleyenlerin s?r?klendikleri yokluk ve yoksulluk ?ukuruysa ?teki yan? da bu insan pazar?n?n bundan 200-250 y?l ?nce ?spanyol k?lecilerin Kuzey Afrika?dan getirilen k?leleri satt??? ?K?le Pazar?? olmas?! Yani aradan ge?en 250 y?lda meydan?n kaderi pek de?i?memi?; Afrikal? k?lelerin sat?ld??? pazar olan bu meydan bug?n?n ?cretli k?lelerinin sat?ld??? bir pazar. K?leler, k?leciler taraf?ndan ?m?r boyu sat?l?yorlard?; ?imdikiler, g?nl?k olarak sat?l?yor. Bir fark da; art?k kendi kendilerini satmalar?. ???iler de bunu s?yl?yor; ?Biz burada kendimizi sat?yoruz? diyorlar. Hatta k?leler baz? bak?mlardan daha ?ansl?! ??nk? k?le bir kez sat?ld?ktan sonra sahibi, kendi ko?ullar? ne olursa olsun, onu a? b?rakmamak, hastal???nda bakmak, ?al??mad???nda da ya?amas? i?in gerekli ihtiya?lar?n? kar??lamak zorunda! Onu a? b?rakmamas? gerek. Ama, g?n?m?zde bu pazarda i? bekleyen i??iler i?in hi?bir garanti yok. Onlar? k?lelerden ay?ran i? g??lerini diledikleri gibi satma ?zg?rl???, ?a?l?ktan ?lme ?zg?rl???? olarak i?liyor.
Liberaller, kapitalizmin hayran? s?zde ilerici tak?m?; ?Ne var Adana?da en yoksul birka? ki?inin ya?am? kapitalizmin i??iyi itti?i durumun aynas? olabilir mi?? diyeceklerdir. Ama, ger?ek ?ok farkl?.
??nk? birincisi; ?amele pazar??, Adana?daki kadar ?arp?c? olmasa da ?lkenin her yan?nda ve say?s? giderek artan bir kalabal???n (y?z binlerce g?ndelik?i i??inin) i? bekledi?i alanlar olarak bir ger?ektir. Ve bu i??iler her t?r i? ve ya?am garantisinden yoksun olarak ?al??maktad?rlar. Daha do?rusu i? beklemektedirler!
?kincisi ise, kapitalizmde i??inin ?al??mad??? zaman da az ?ok bir ya?ama garantisine sahip olmas?, ge?ici de olsa korunmas?na dair haklar, bu haklar? sa?layan yasalar, kapitalizmin vicdan?n?n olgunla?mas?ndan de?il i??ilerin uzun m?cadelelerinin ?r?n?d?r. Dahas?; i??ilerin bu kazan?mlar? da son ?eyrek y?zy?lda giderek artan bir bi?imde geri al?nmaktad?r ve bu s?re? i??ilerin yeniden ?amele pazar?na? do?ru itildi?i bir s?re? olarak i?lemektedir. ?Hamal pazar??, ?Amele pazar?? ya da ?K?le pazar??, ad? de?i?se de bu i?g?c? pazarlar?nda bekleyenlerin say?s? h?zla artmaktad?r. Bug?n bu alanlar?n ?g?nl?k i? bekleyen? insanlar? h?l? al?yor olmas?n?n nedeni, bu pazara d??enlerin ?imdilik telefon ba??nda i? bekleyen konumda olmas?d?r. Ama, 5-10 y?l sonra orta ya??n ?st?nde milyonlarca emek?inin amele pazar?n? dolduraca??n? s?ylemek bir kehanet de?ildir.
Bu y?zden ?hamal pazarlar??, ?amele pazarlar?? d?ne ait bir nostalji, sadece d?nden bir kal?nt? de?il ayn? zamanda; e?er kapitalizmin insaf?na b?rak?l?rsa, i??i s?n?f? kendi haklar?na sahip ??kmazsa; kendi d?nyas?n? kurmak i?in ?st?ne d??eni yapamazsa; i??ilerin ve ?teki yoksul emek?i tabakalar? yar?n nas?l bir gelecek bekledi?ini de g?steren uyar?c? bir i?arettir.
Burada s?z? edilen ?gelecek? uzak gelecek de?ildir. Hatta i?inde ya?ad???m?z ama hen?z fark?na varmad???m?z i?in ?gelecek? dedi?imiz ?bug?n?d?r.
?. Sabri Durmaz
ÖNCEKİ HABER

T?rbanda tak?ld?lar

SONRAKİ HABER

?z ?plik-?? kongresi ba?l?yor

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...