?eref olunmal?!

?eref Ayd?n aram?zdan ayr?lal? bir y?l? buluyor. Koca bir y?l. Zaman durmuyor, ilerliyor. ?eref?in belirli belirtilerinin izini s?rerek, aram?zda olmad??? g?n?m?zde kimisinin olaca??n? tahmin kimisinin de nas?l olaca??n? merak etti?i bir dizi geli?meyi biz ?imdi ya??yoruz. Olaca??n? bildi?i ve haber verdi?i ?ok ?ey ise olmak i?in bekliyor: Ka??n?lmaz toplumsal alt ?st olu?, devrim ve sosyalizm ?rne?in.
Ya?ama Amasya?dan kat?ld?, ilk gen?li?ini do?du?u b?lgede ge?irdi. ??retmen olarak hayata at?ld?. Ama bir yandan ??retmenli?e ba?larken bir yandan da ?oktan devrimci fikirlerle kar??la?m?? ve ya?am?n? bir devrimci olarak s?rd?rme karar?n? vermi?ti. Karar?n? ilk uygulamaya ge?irdi?i ko?ullarsa olduk?a zor ko?ullard?. Y?kseli? d?nemi ?abuk sona ermi?, 12 Mart yar? askeri fa?ist darbesiyle gericilik k?l?c?n? ?ekmi?, ilerici olan her ?eye sald?r?ya giri?mi?ti. Kitle hareketi yenilmi?ti. Devrimci ?rg?tlenmeler ileri ?l??de ezilmi?, ?o?u militanlar? i?kence tezgahlar?na al?nm??, cezaevlerine doldurulmu?tu. Sokak ve da?larda infazlarla idamlar el ele gidiyordu. ?lke ve halka yasaklar dayat?lm??t?.
Yar?m b?rak?lm?? olan tamamlanmal?yd?
Bug?nden bak?ld???nda 12 Mart??n darbe ve ?zg?rl?klerin hi?e say?ld??? ko?ullar?n?n fazla uzun s?rmedi?i ve g?rece kal?c? k?l?namad??? biliniyor, g?r?l?yor. 12 Mart, 12 Eyl?l kadar olamam??, ??nk? ideolojik hakimiyetini sa?lay?p dayatarak beyinleri teslim alamam??t?r. Ama hi? ilerleme sa?layamam?? da de?ildir ve ya?and??? ko?ullar i?inden bak?ld???nda, bu ko?ullar hi? de hafif de?ildir. ?stelik T?rkiye?de on y?llar?n ard?ndan devrimci gelenek yeni s?k?n etmi?tir, yerle?ik de?ildir. Ku?kusuz belirli bir olu?um tarihine sahip olan, ama yeni kurulan gen? devrimci ?rg?tler, hemen t?m ?nderleri ?ld?r?lerek, da??t?lm??t?r. Ve sorun da??t?lm?? devrimci ?rg?t?n, THKO?nun ve ba?kalar?n?n toparlanmas?yd?. Zorbal?k ko?ullar?na kar??n bu faaliyete i?tenlikle kat?lmak, ?eref?in ?eref olmas?n?n ilk ama temel ad?m?yd?. ?eref art?k THKO?luydu. Deniz ve arkada?lar?n?n i?ten ve hesaps?z devrimci ?a?r?lar? ve bu ?a?r?lar?yla ?ak??an ikirciksiz ve kopmazca halka ba?lanan tutumlar?, m?cadeleci ?izgi ve tutumlar?yla birlikte, kararla?t?r?c? olmu?tu ?eref a??s?ndan. THKO?nun halk?? ve devrimci ?zellikleri ?eref?in de ?zellikleriydi ve onu THKO?yla bulu?turmu?lard?. Karanl?k d?nem dememi?ti. Zorluk dememi?ti. Ko?ullar? yok ya da elveri?siz dememi?ti. Fazla bilmiyorum, kendimi yeti?tirmeliyim dememi?ti. G?rev bilmi?ti: Devrimci ?rg?t gerekiyordu, ?rg?ts?z ilerlenemezdi, oysa ilerlenmeliydi. Yar?m b?rak?lm?? olan tamamlanmal?yd?. ?rg?t?n toparlanmas? faaliyetinin par?as? olmaktan ka??nmad?. T?m benli?iyle yeniden ?rg?tlenme m?cadelesine kat?ld?. Zor ko?ullarda kat?lm??t?, ba?ka zor ko?ullarda daima savunan, sahip ??kan oldu ?rg?t?ne.
?lk devrimci e?itimini bu zorluklar?n a??lmas? ve ?rg?t?n devrimci in?as? d?neminde tamamlad?. Bu d?nem, ?70?lerin ilk y?llar?ndan 12 Eyl?l karanl???na kadar s?rd? ve neredeyse on y?l? kapsad?. ?rg?tsel merkezile?me ve ?zele?tiri s?reci, THKO?nun ?nce in?a ?rg?t? ve ard?ndan devrimci kom?nist partiye d?n??mesi s?reci, bu d?nemde k???k burjuva devrimcili?inden Maoculu?a s?n?f d??? e?ilimlerden ar?nma ve i??i s?n?f?yla birle?meye y?nelme s?reci, illegalite ko?ullar?nda gizli ?rg?t?n sa?lamla?t?r?lmas? ?abalar?, ?eref?in i?inde yer ald??? ve e?itimini ilerletip olgunla?t??? ko?ullar? verdi. ?eref bu s?re?te, dalgalanmalardan etkilenmeyen, yalpalamayan, ama davaya; s?n?fa, halka ve devrime ba?l? sa?lam tutumlar?, sermaye ve gericilik kar??s?nda oldu?u kadar y?k?c?l?k ve sapt?r?c?l?k kar??s?nda da direnci ve uzla?mazl???, i??ilere ve halka g?venmeyi, onlar i?inde bar?nma ve ya?amay?, g?ndelik m?cadeleleri i?inde yer tutup ?rg?tlenmeyi, devrimci ?rg?t?n ?rg?tsel ?zellikleri olarak bilip ??renirken, ki?ilik ?zellikleri edindi. Ki?ilerin partileriyle, ?rg?tleriyle g??l? olabileceklerini ve ancak bu yolla s?n?f?n toplumsal d?n??t?r?c? rol?ne katk?da bulunabileceklerini bu s?re?te ya?am ilkelerinden biri bildi. ?rg?ts?z ilerlenemeyece?i sadece teoride de?il pratik olarak da deneyden ge?irdi ve ?rg?ts?zl?k ?vg?s?nden, kendilerini ?rg?tlerine dayatmaya y?nelenlerden hi? hazzetmedi. Gen? ya?ta ad?m?n? att??? ?rg?tl?, partili ya?am ve m?cadeleden hi?bir ko?ulda ve ne olursa olsun vazge?medi. Vazge?mek bir yana, bulundu?u, ya?ad??? her yer ve alan? ?rg?tl? k?lmak i?in u?ra?t? durmaks?z?n.

Halktan biri olmak
?rg?t ve ?rg?tl? m?cadele, T?rkiye gibi bir ?lkede zordur. Hele i??i s?n?f?n?n devrimci m?cadelesi ve ?rg?t? hi? kolay de?ildir. Hep da??t?lmaya, ezilmeye ?al???l?r, ?al???lm??t?r. ?rg?tl? devrimci m?cadeleye, sald?r?ya u?rad??? ve k???msenmez darbeler ald??? 12 Mart fa?ist darbesi sonras? ko?ullarda kat?lan ?eref, daha ilk ad?m?nda tan??t??? bu ger?ekle ?ge?inme?yi, alt?nda ezilmemeyi, ?tesinde ?stesinden gelmeyi iyi ??renmi? devrimcilerin en ba?ta gelenlerindendir. ?lk devrimcilik g?nlerinin tan???kl???ndan ald??? g??le zor ko?ullarla kavga etmede ?erbetlenmi?, iki karakter ?zelli?i onu bu ?abalar?nda ?ne atm??t?r. ???i s?n?f? ve halka yaln?zca ba?lanma de?il, onlardan olma, onlardan biri olarak i?lerinde ya?ama ve m?cadeleye onlar?n i?inden kat?lma bu ?zelliklerden birincisidir. ?kincisiyse, bir yandan sab?r di?er yandan uzla?maz bir kararl?l?kla bulundu?u s?n?f ve halk mevzilerinden g?nl?k politik ?al??may? s?rekli k?lma ve dakika bile aksatmadan s?rd?rmedir. Bu iki ?zelli?i ki?ili?inde en iyi birle?tirenlerden olan ?eref, s?n?f?n ?rg?tl? politik m?cadelesinin zorluklar?n? da en iyi g???sleyen ve a?mak ?zere en a??r y?kleri omuzlayanlar?n ba??nda gelmi?tir.
12 Eyl?l fa?ist darbesinin zulm?n? k?rmak kolay de?ildi. ?eref,12 Eyl?l i?kencehanelerinde kar?? kar??ya kald??? bu zulm? yaln?z kendisi ?stesinden gelmekle kalmam??, ama ?rnek tutum ve kararl?l???yla etraf?n? da ayd?nlatan bir fener gibi, ula?abildi?i herkes a??s?ndan umut a??lay?c? ve toparlay?c? ?nemli bir etken olmu?tur.
Ancak ?eref ve ?eref gibilerin ?rnek tutum ve ?abalar?n?n 12 Eyl?l zulm?n?n yerle?mesini ?nleyemedi?i biliniyor. Fiziki zorbal?k bir yandan, koyu karanl?k i?inde gelece?in p?r?lt?s?n?n se?ilememesinin yayd??? umutsuzluk di?er yandan, 12 Eyl?l??n ard?ndan gelen ezilme ruh hali, da??n?kl?k ve tasfiyecili?in yay?lmas?na g?t?rm??t?r. Ard?ndan bir Gorba?ov ve Sovyetler Birli?i?nin ??k??? gelmi? ve umutsuzlukla karamsarl???n besledi?i da??lma ve tasfiyecilik buradan da beslenerek a??rla?m??t?r. ?eref, bu ko?ullar?n toparlay?c?, birle?tirici ?nderlerinden biridir art?k. Deneylidir. Eyl?lc?ler ya da Gorba?ovcular?yla sermaye ve masas?ndan beslenenlere kar?? tavizsizdir. M?cadelecidir. Ama m?cadele dendi?inde hi? k?r?p d?kmeyi anlamam??t?r; sab?rl? ve toparlay?c?d?r da. 12 Eyl?l karanl???n?n ortas?nda i??i s?n?f?n?n devrimci kom?nist ?rg?t?n? derleyip toparlay?p aya?a kald?ranlar?n?n en ?nde gelenlerindendir.

??renme ve ??retme
Bu t?r zorluklar?n ?stesinden, yaln?zca kararl?l?k ve uzla?mazl?kla gelinemeyece?i bilinmelidir. Evet, bunlar gereklidir; ama k?r bir kararl?l?k ve uzla?mazl?k olarak de?il. S?n?f?n bilimsel ??retisinden beslenen bir gelece?e g?venden gelen kararl?l?k ba?kad?r ve ?eref?te olan odur. Bu da yetmez asl?nda. Her ?ey ?ok somuttur. Ve teori gereklidir, ama sadece teori de kararl?l?k i?in yetmez. Teoriyi teori yapan ge?mi? deneylerin dersleri, b?yle zor d?nemlerde t?mden yak?c? hale gelir. Bu deneylerden ??kan ve ?rg?t? toparlamak ?zere hemen hayata uygulanacak dersler. ?rg?tsel sonu?lar, siyasal sonu?lar kadar ?nem kazan?r. ??te hem siyasal hem ?rg?tsel dersleriyle s?n?f?n devrimci ?rg?t?n?n ge?mi? m?cadelesinden ??renenlerin ba??nda gelenlerden ?eref, bu ??rendiklerini iyi ??retmeyi de ba?aranlardan olmu?tur. Bu ya?ayarak ve yaparak ??renme ve ??retmedir. S?n?f?n ileri kesimleri i?inde devrimci kom?nist ?rg?t ayaklar? ?zerine kalkm??sa, bunda ?eref?in pay? k???msenir gibi de?ildir.
Ama zordur; T?rkiye gibi ?lkelerde s?n?f?n devrimci m?cadele ve ?rg?tlenmesinin ?n? bin bir yolla kesilmeye ?al???l?r, ?al???lm??t?r. ?stelik kurald?r; yaln?zca devrim de?il, kar?? devrim de dersler ??kararak ve gere?ini hayata uygulayarak ilerler. Bu kural, kar?? devrim a??s?ndan, gerici burjuva devlet ayg?t?n?n durmaks?z?n yetkinle?tirilmesi olarak i?ler. Yetkinle?tik?e, zor ayg?t?, daha ileriden, daha inceliklerle sald?r?r. Sald?rm??t?r. Bu kez, karanl???n a?a??dan gelen dalgayla atlat?lamad??? ko?ullarda, eski bi?imlerle ilerlemeyi s?rd?rmek i?in ?ereflerin ?abas? da yetmemi?tir. Ve zaten eski bi?imlerle s?rd?rmekte ?srar do?ru olmaktan da ??km??t?r. Yine ?eref, m?cadele ve ?rg?t?n bi?imlerinin yenilenmesi ?abas?n? en ileriden harcayalar aras?ndad?r. Burjuvaziyle, ?zel m?lkiyet ve kapitalizmle, onun zor ayg?t? ile uzla?mazl?k ve kar?? durma ve koruyucular?yla birlikte ?zel m?lkiyeti kald?rma kararl?l???, ideolojide e?ilip b?k?lmezlik. Ama bi?imlerde, y?ntem ve taktiklerde esneklik, birinden di?erine ge?i?ler yapabilme yetene?i, birine ya da di?erine saplan?p kalmama. ?eref?in ??renimini yayg?nla?t?rmaya ?al??t??? son derslerin en ?nemlilerinden biri budur. Di?eri de, son aylar? ve y?llar?n? emrine verdi?i d?nya i??i hareketinin k?lt?rel-ideolojik miras?n?n T?rkiye i??ilerinin ileri ku?aklar? ve ayd?nlar?na sunulmas? i?in ?evirmenlik dahil elinden geleni ard?na koymamas?d?r.
T?pk? ?Deniz olunmal?? gibi: ?eref olunmal?d?r!
Mustafa Yal??ner