27 Eylül 2007 00:00

AVRUPA GER?E?

Almanya ile ?in aras?nda ?u g?nlerde bir ?Dalai Lama krizi?dir s?r?p gidiyor. Almanya Ba?bakan? Angela Merkel?in, ?in?in yar? otonom b?lgesi Tibet?te ya?ayan Budistlerin ?ruhani lideri? olarak kabul edilen ve 1959?dan bu yana s?rg?nde ...

Paylaş

Almanya ile ?in aras?nda ?u g?nlerde bir ?Dalai Lama krizi?dir s?r?p gidiyor. Almanya Ba?bakan? Angela Merkel?in, ?in?in yar? otonom b?lgesi Tibet?te ya?ayan Budistlerin ?ruhani lideri? olarak kabul edilen ve 1959?dan bu yana s?rg?nde ya?ayan Dalai Lama?y? Ba?bakanl?k Konutu?nda, ?devletsiz bir devlet adam?? edas?yla kar??lamas? ?in?in sert tepkisiyle kar??land?. ?in, ?nce M?nih?te yap?lmas? planlanan Adalet Bakanlar? bula?mas?n?, sonra da New York?taki D??i?leri Bakanlar? kahvalt?s?n? ?teknik nedenler?i gerek?e g?stererek iptal etti.
?in ile Almanya aras?ndaki ticari ili?kilerde son y?llarda ?nemli geli?meler kaydedilirken, ?zellikle ?u s?ralar Dalai Lama nedeniyle bir krizin ??kar?lmas? elbette anlaml?. ??nk?, ?in?in ekonomik olarak d?nya pazar?ndaki etkinli?ine kar?? bu y?l?n ba??nda Alman ??verenler Birli?i (BDI) ?nlem al?nmas? ?a?r?s? yapm??t?. ?in?deki insan haklar? ihlallerini g?ndeme getirme ad?na yap?lan bulu?man?n Almanya?n?n b?lgedeki ticari ili?kilerine darbe vuraca?? y?n?ndeki ele?tiriler ise ?Dalai Lama, Merkel?in ?zel misafiri? denilerek ge?i?tirilmek isteniyor.
Her iki ?lke aras?nda gerilime yol a?an Dalai Lama, Almanya?da genellikle bir ?popstar? gibi kar??lan?yor. Sadece Almanya?da de?il, Avrupa?n?n di?er ?lkelerinde, ABD?de, Avustralya?da da... Der Spiegel taraf?ndan on hafta ?nce yapt?r?lan bir ankete g?re Dalai Lama?y? seven Almanlar?n say?s? (y?zde 44), Alman Papa 16. Benedikt?i (Josef Ratzinger) sevenlerden ?ok daha fazla (y?zde 42). Dalai Lama?n?n hayat hikayesini i?eren ?ok say?da kitap, belgesel ve sinema filmi bat? taraf?ndan yaz?larak, yap?larak piyasaya s?r?ld?.
?Bar????l yolla? Tibet?in k?lt?rel ?zerli?i/ba??ms?zl??? i?in m?cadele etti?ini s?yleyen Dalai Lama?n?n, Bat? taraf?ndan bu derece sevilmesinin as?l nedeni, ?zellikle ?So?uk Sava?? y?llar?nda ??in kom?nizmi?ne kar?? kullan?lan etkili bir piyon olarak kullan?lmaya ?al???ld?. Bu kapsamda kendisine 1989 y?l?nda Nobel Bar?? ?d?l? dahi verildi.
Denilebilir ki; Bat? kapitalizmi taraf?ndan Polonya ve Do?u Avrupa?da Papa II. Jean Paul?e y?klenen sosyalizm kar??t? dinci misyonun bir benzeri de ?in?de Dalai Lama?ya y?klendi.
Bat??da amac?na ula?mak i?in ??iddete ba?vurmayan?, ?bar????l y?ntemleri se?en? bir ?ahsiyet olarak g?sterilen Dalai Lama?n?n ger?ekte ?yle olmad??? biliniyor. Junge Welt?te Rainer Rupp taraf?ndan kaleme al?nan yaz?da Lama?n?n ger?ek kimli?i ortaya ?u ?ekilde konuluyor: ?Dalai Lama, sadece ho?g?r?s?z, ?iddete a??k birisi de?il, ayn? zamanda bir ?rk??. Y?llar ?nce bir internet sitesinden Tibet?te ya?ayanlara Tibet ?rk?n?n ?in ?rk? ile kar??mas?n? engellenme ?a?r?s?nda bulunmu?tu. Tibet ?rk?n?n bozulmamas?n? istemi?ti. G?ney Afrika?daki beyaz ?rk??lar?n da s?k?a yapt??? bu ?a?r? d?nya ?ap?nda geni? yank? yaratm??t?.? (24.09)
Tibet?teki feodal a?alar?n temsilcisi olan Lama, ?in devrimine kar?? ??kanlar aras?nda yer alm?? ve 1959?da b?y?k bir ayaklama ??karm??t?. Bu ayaklamadan sonra ?in?i terk etmek zorunda kalm??t?. Lama Ailesi ge?mi?te b?lgenin en zenginleri aras?nda imi?. Ailenin tam 3 bin k?lesi bulunuyormu?. Lama?n?n bug?n ge?mi?te oldu?u gibi k?lesi yok ancak, milyonlarca m?ridi ona k?le olmu? durumda.
?1949?daki ?in Devrimi?nden sonra Bat? g??leri, ?zellikle de ABD, Asya?da, SSCB?den sonra ?ikinci ?eytan imparatorlu?u? kuruldu?unu d???nerek harekete ge?ti. Yeni ?in?in zay?f noktalar?n? arad? ve ?iddete yatk?n Tibet b?l?c?lerini politik ve askeri olarak destekledi? (Junge Welt-24.09).
Tibet?in 700 y?ld?r ?in?in egemenli?i alt?nda oldu?u, hi?bir devletin bu b?lgeyi ba??ms?z bir ?lke olarak tan?mad???n? belirtmekte yarar var. Dalai Lama?n?n kendisi de bu ba??ms?zl?k meselesini pek i?lemiyor.
Ge?mi?te Bat? kapitalizmi taraf?ndan ??in kom?nizmi?ne kar?? kullan?lan, beslenen Dalai Lama, bug?n de ayn? misyonunu s?rd?rmeye devam ediyor. Normal ko?ullarda insan haklar?n? takmayan, hatta ihlal eden Bat? ?lkelerinin ?o?u, i? kendi ?lkelerinin ekonomik ve politik ??karlar?na gelince, bu konuyu ba?ka ?lkelere kar?? kullanmaktan geri durmuyorlar. Rusya, ?in ve K?ba?ya y?nelik ABD ve AB?nin ele?tirilerinin ba??nda insan haklar? geliyor.
Almanya ile ?in aras?nda gerilime neden olan Dalai Lama?ya bu ?er?evede bak?ld???nda, ziyaret vesilesiyle ?in ?zerinde yeni bir bask? kurulmak istendi?ini g?steriyor. ?in elbette eski ?in de?il. Bat? kapitalizmine kap?lar?n? sonuna kadar a?m??, kendi ?ap?nda art?k bir emperyalist g?ce d?n??m?? bulunuyor. Hele de ekonomisindeki b?y?me, sudan ucuz emek g?c?ne dayal? ger?ekle?tirilen ?retim ve elinde bulundurdu?u b?y?k d?viz rezervleriyle bug?n Bat??da endi?e yarat?yor.
Ba?ta Almanya, ABD gibi ?lkeler olmak ?zere b?y?k devletler bir taraftan ?in?in devasa pazar?na girmek, daha fazla yat?r?mda bulunmak i?in birbiriyle yar???rken, di?er taraftan ?in?i ekonomik frenlemeye ?al???yorlar. ?nsan haklar?, uzun zamandan beri Bat??n?n ?in?i uluslararas? politikada k??eye s?k??t?rmak i?in kulland??? arg?manlar?n ba??nda geliyor.
Y?cel ?zdemir
ÖNCEKİ HABER

G?l: ?niversiteler topluma ?nderlik etmeli

SONRAKİ HABER

Malezya?da hukuk?u eylemi

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...