ARASIRA

?nsanlar ne ba?kalar?n? sat?n alacak kadar zengin, ne kendilerini satacak kadar yoksul olmal?d?r. Servetler aras?ndaki b?y?k e?itsizlikler; hazineleri sahiplerinin ellerinden alarak de?il; hazine kurman?n yollar?n? ortadan kald?rarak; yoksullu?u yoksullar i?in bak?m evleri kurarak de?il yoksullu?u ortadan kald?rarak ?nlemek en temel y?netim sorunlar?ndan biridir.
J.J. ROUSSEAU

Diyarbak?r, ge?ti?imiz hafta alt?nc?s? d?zenlenen ?Sokakta ?al??an ve Ya?ayan ?ocuklar? sempozyumuna ev sahipli?i yapt?. Diyarbak?r Valili?i?nin, Dicle ?niversitesi?nin ve B?y?k?ehir Belediyesi?nin bu sempozyumda kentin temel dinamiklerinin bir araya gelme ve beraber ?al??ma kabiliyeti g?sterdiklerini samimiyetle ifade etmek gerekir.
2002 y?l?nda ?zmir Ekonomi ?niversitesi?nde bir fikir olarak do?an ?sokakta ?al??an ve ya?ayan ?ocuklar sempozyumu? d?rt y?l ?st ?ste ?zmir?de d?zenlendikten sonra be?inci sempozyum Gaziantep?te d?zenlenmi?tir. Bu y?l alt?nc?s? d?zenlenen sempozyuma da Diyarbak?r B?y?k?ehir Belediyesi?nin ev sahipli?ini yapmak istemesi yerinde ve anlaml? olmu?tur. Kentin son y?llarda ya?ad??? travma ortam?n?n, ?ocuklar ?zerinde yaratt??? tahribatlar a??s?ndan ele al?nmas?, bu ?ocuklar?n rehabilitasyonu i?in ??z?m ?nerileri geli?tirilmesi bir t?r gereklilikti.
?ki y?z seksen kat?l?mc?, k?rk akademisyen ve meslek eleman?n?n konu?mac? olarak yer ald??? sempozyuma ?ok say?da kurum, kurulu?, STK ve ?e?itli ?niversitelerden temsilciler kat?ld?. Do?ald?r ki her kurum kurulu? vb. soruna kendi bulunduklar? a??dan yakla?m?? ve bu da konunun bir?ok y?n?yle ele al?nmas?n? sa?lam??t?r. Bu noktada diyebilirim ki; ?ocuk ?al??mas? yapan ve yapacak olanlar i?in besleyici bir ?al??ma olmu?tur. Geleneksel tutumlar?n ?tesinde ?a?da? y?ntemlerin aranmas?na vurgu yap?lan sempozyumda ?sosyal yard?ms?z sosyal hizmet olamayaca?? ve sosyal yard?m?n insanlar? dilencile?tirmeden, insan onurunu k?rmadan yap?lmas? gerekti?i? ?nemle vurgulanm??t?r. Bu ?ok temel bir yakla??md?r ve ilgili t?m kurumlar?n sosyal yard?m anlay??lar?n? bu ?er?eveden ele alarak revize etmeleri ?artt?r.
YOKSULLU?UN D?L? K?RTLE?T?
Sorun Diyarbak?r ?zeline indirgenerek ele al?nd???nda, g??le gelen ailelerin ?ocuklar?n?n, bu ailelerin a??r ekonomik ?artlar alt?nda ya?amas? ve e?itimsiz olmalar? nedeniyle ?ncelikli risk grubunu olu?turduklar? tespit edilmi?tir. Nitekim Mu?la ?niversitesi?nden Yrd. Do?. Dr. Bet?l Altunta? yapt?klar? bir ara?t?rmada ?ocuklara ?yoksul kimdir?? sorusunu y?nelttiklerini ?ocuklar?n cevaplar? aras?nda ?do?udan gelen ve ne konu?tuklar? anla??lmayan insanlard?r? ?eklinde olduk?a etkileyici bir cevap bulundu?unu konu?mas? s?ras?nda ifade etmi?tir. Buradan hareketle Altunta? yoksullu?un dilinin K?rtle?ti?ini s?ylemi?tir. Buna kar??n Dicle ?niversitesi?nden Do?. Dr. R?stem Erkan Diyarbak?r caddelerindeki l?ks otomobillerden ve restoranlar?n?n g?n?n her saatinde dolu oldu?undan bahsederek, Diyarbak?r?da sokakta ?al??an ?ocuklar?n g?nde on dakika mendil sat?p, kalan zamanlar?n? oyun oynayarak ge?irdiklerini s?ylemi?tir. San?r?m burada l?ks otomobil sahiplerinin de restoranlar? dolduranlar?n da g??le gelen binlerce aileden olu?mad???n? s?ylemek gerekiyor.
A?LELER?N E??M?
Sempozyum s?resince ?zenle vurgulanan bir husus da sokakta ?al??an ?ocuklar?n ailelerinin e?itimsiz ve ?ok ?ocuklu aileler olmas?yd?. Aile yap?lar?nda ??z?lme ve par?alanm??l?k ya?and???, ailenin sosyal destek mekanizmalar?nca desteklenmedi?i vurgulanm??t?r. E?itimsiz, kalabal?k ve yoksullu?u ile yaln?z kalm?? bu aileler ?ocu?u soka?a itmektedir. Bu ailelerin ?o?u sokakta ?ocu?unu bekleyen risklerin fark?ndad?r. Ancak ?aresizdir. Bir k?sm?nda ise i? verilse dahi ?al??mayan ?ocu?u gelir getirici olarak g?ren bir tutum g?zlenmektedir. Sokakta ?al??an ?ocuklar?n okul ile ba?lar?n?n zay?flamas? veya okuldan tamamen kopmas? durumunda ?ncelikli risk grubuna girdi?i belirtilmi?tir. Bu noktadan bakt???m?zda e?itim s?recinin sadece e?itimle ilgili olmad???n? ?ocu?un ve ailenin rehabilitasyon s?recinin bir par?as? oldu?unu g?rmekteyiz.
?OCUKLARIN
SA?LIK SORUNU
Prof. Dr. Melik?ah Ertem, sokakta ?al??an ?ocuklar?n ?zellikle ??p toplay?c?l??? yapan ?ocuklar?n ?nemli sa?l?k sorunlar? ya?ad?klar?n? belirtmi?tir. Yetersiz beslenme, geli?im bozukluklar?, k?sal?k, zay?fl?k, anemi, ba??rsak paraziti gibi sorunlar?n yan? s?ra bu ?ocuklar AIDS, HIV gibi hastal?klar a??s?ndan da risk alt?nda bulunuyor. Pazarda e?ya ta??yan ?ocuklar ?zerinde yap?lan bir ara?t?rma sonucunda ise ?ocuklar bel ve bacak a?r?s? ya?ad?klar?n?, kendilerini yorgun hissettiklerini s?ylemi?ler.
SORUN S?YASAL
6. Sokakta ?al??an ve Ya?ayan ?ocuklar Sempozyumu?nun sonu? bildirgesinde sorunun siyasal, ekonomik ve sosyal bir olgu oldu?u, ??z?m?n de siyasal, ekonomik ve sosyal boyutlar?yla ele al?nmas? gerekti?i belirtilmi?tir. Sokakta ?al??an ve ya?ayan ?ocuklar sorununun as?l nedeninin yoksulluk, yoksunluk ve zorunlu g?? oldu?u vurgusu ?ne ??km??t?r.
(*)Diyarbak?r B?y?k?ehir Belediyesi Sosyal Hizmetler Daire Ba?kanl???
Eylem Ata G?le