29 Eylül 2007 00:00

?stanbul?a 40 tane AKM gerek!

Tiyatro salonlar?n? y?kmak pahas?na ?stanbul?un g?be?inde yap?lacak ?Kongre Vadisi? tart??ma yaratmaya devam ediyor. Tiyatro sanat??s? Orhan Kurtuldu ve R?za ?ahin?le, sanat?? ?rg?tlerinin y?k?ma kar?? g?stermeye haz?rland?klar? tepkiyi konu?tuk.

Paylaş

Tiyatro salonlar?n? y?kmak pahas?na ?stanbul?un g?be?inde yap?lacak ?Kongre Vadisi? tart??ma yaratmaya devam ediyor. Tiyatro sanat??s? Orhan Kurtuldu ve R?za ?ahin?le, sanat?? ?rg?tlerinin y?k?ma kar?? g?stermeye haz?rland?klar? tepkiyi konu?tuk.
D?nya Bankas?-Uluslararas? Para Fonu?nun (IMF) 6-7 Ekim 2009 tarihlerinde T?rkiye?de yap?lmas? planlanan Guvern?rler Toplant?s? i?in haz?rlanan ?Kongre Vadisi? projesine kar??, k?lt?r ve sanat kurumlar?n?n tepkileri b?y?yor. B?y?k?ehir Belediyesi ?ehir Tiyatrolar??na ait olan Muhsin Ertu?rul Sahnesi?nin de bu kapsamda y?k?lmas?na karar verildi.
K?lt?r ve sanat kurumlar?n?n bir bir ortadan kald?r?lmas?n?n yarataca?? s?k?nt?lar? ve sorunun nas?l ??z?lebilece?ini TOMEB (?stanbul Tiyatro Oyuncular? Meslek Birli?i) Temsilcisi Orhan Kurtuldu ile konu?tuk. Ayn? zamanda Tiyatro Opera ve Balesi ?al??anlar? Vakf??n?n (TOBAV) ?stanbul ?ubesi Kurucu Ba?kan? olan Orhan Kurtuldu, Karanl??a Kar?? Sanat Cephesi adl? olu?umun yan? s?ra ?stanbul K?lt?r Sanat Sendikas? ?yeli?ini de s?rd?r?yor.

K?lt?r sanat ?evreleri Atilla Ko? ad?yla ?zde?le?en bir d?nemi geride b?rakt?. Kendi mesle?iniz a??s?ndan ge?en senenin k?sa bir de?erlendirmesini alabilir miyiz?
?ok ?z?ld???m?z, ac? ?ekti?imiz, karanl?k bir d?nem olarak de?erlendiriyoruz. H?k?metin K?lt?r Bakanl????n?n yaratt???; Atilla Ko? d?neminde ger?ekle?en, k?lt?r sanat?n ve kurumlar?n?n ?zerindeki karanl?k bask?lar?n y?l? oldu diyebiliriz. Sanat? yok etme ?abalar?n? a??k?a g?rd?k.
Bildi?iniz gibi Atat?rk K?lt?r Merkezi?nin y?k?lmas?n? istiyorlard?. Bunu da olas? bir depreme kar?? binan?n sa?lam olmamas?yla gerek?elendiriyorlard?. Yapt???m?z ?al??malar sonucu AKM?nin b?yle bir risk ta??mad???n?, binan?n y?k?lmas?n?n de?il sadece g??lendirilmesi gerekti?ini kan?tlad?k. Zaten T?rkiye?de yeni deprem y?netmeli?ine g?re hemen hemen b?t?n binalar?n g??lendirilmesi gerekir. Yani AKM?nin y?k?lmas? gerekiyorsa, b?t?n binalar?n da y?k?lmas? gerekir.
Onun d???nda yeni bir tiyatro sezonu ba?larken, B?y?k?ehir Belediyesi ?ehir Tiyatrolar??na ait olan Muhsin Ertu?rul Sahnesi?nin, Kongre Vadisi olu?turma istekleri do?rultusunda y?k?lmas? s?z konusuydu. 2 No?lu K?lt?r Varl?klar?n? Koruma Kurulu bu yaz?n ortalar?nda oray? sit alan? ilan etti. Biz de k?lt?r sanat adamlar? olarak bu karara ?ok sevindik. Sevincimiz fazla s?rmedi. ?stanbul B?y?k?ehir Belediye Ba?kan? Kadir Topba???n a??klamalar?nda, Kongre Vadisi Projesi?ne 2 No?lu K?lt?r Varl?klar? Koruma Kurulu?nun onay verdi?ini ??rendik. Bu da iktidar bask?s?n?n ne boyutlara ula?t???n?n bir kan?t?d?r. ?stanbul?da oyun oynanacak do?ru sahne a??s?ndan m?thi? bir erozyon s?z konusu. ?stanbul, mevcut sahnelerini bile kaybeden bir ?ehir konumunda. Oysa 2010 y?l? ?stanbul k?lt?r ba?kenti ilan edildi. Do?ru sahnesi olmayan bir ?ehir, k?lt?r ba?kenti olabilir mi?
Do?ru sahne nedir? Biraz a?abilir misiniz?
Do?ru sahneden kas?t; tiyatro, opera, bale sanatlar?n?n sergilendi?i, ger?ek sahne tekniklerine sahip sahnelerdir. Bug?n k?lt?r merkezi ad? alt?nda AKP?li belediyelerin nerdeyse her sokakta yapt??? binalar var. O binalarda nikah k?y?labiliyor ancak. Orada sanat yapmak m?mk?n de?il. Bu bir g?z boyama. B?rak?n AKM?yi y?kmay?, ?stanbul?un 40 AKM?ye daha ihtiyac? var.

Bu olaylar? AKP iktidar?n?n k?lt?r sanat anlay???n?n bir sonucu olarak m? alg?lamal?y?z?
Bunlar AKP iktidar?n?n k?lt?r sanattan ne anlad???yla ilgilidir ve kesinlikle bu anlay??lar?n?n bir sonucudur. AKP iktidar?n?n heykellere t?k?ren anlay???n?n uzant?s?d?r. AKP iktidar?n?n toplumu k?lt?rs?zle?tirme projesidir. Sanat bir ?zg?rle?tirme, g?zelle?tirme eylemidir. ?zg?r insan; d???nen insan, soru soran, sorgulayan insan demektir. B?yle insanlardan olu?an bir toplum istenmiyor ki bu tip uygulamalar i?erisine giriliyor. Yine g?ndemde olan anayasa tasla??nda, devletin temel g?revlerinden biri olan sanat? ve sanat??y? korumas? ve desteklemesini i?eren 64. maddenin kald?r?lmas?na dair ?al??malar bu iktidar?n sanat anlay???n?n yans?mas?d?r.

Karanl??a Kar?? Sanat Cephesi adl? olu?um bu anlay??a kar??l?k olarak m? kuruldu?
Evet. AKM?nin y?k?lmas?na ve yukar?da belirtti?imiz b?t?n bu olumsuzluklara kar?? b?t?n sanat meslek kurulu?lar?m?z?n olu?turdu?u bir cephe bu. Biz ka? ki?iyiz diye soracak olursan?z; biz, bilgili ?ok ki?iyiz diyebilirim. Karanl??a Kar?? Sanat Cephesi, sanat?n u?rayabilece?i her t?rl? tehlikeye kar?? ?nlem al?p ?e?itli eylemler yapacakt?r. Ayr?ca ?zerk Sanat Konseyi var. A?a?? yukar? 64 meslek sanat kurulu?unun bulundu?u bir platform bu. ?denekli sanat kurumlar?n?n ?zerkle?mesiyle ilgili bir ?al??ma haz?rl??? yap?yoruz. Sanat kurumlar?n?n ?zerkle?mesini tart??aca??z.

Bu tart??ma daha ?zg?r bir sanat anlay??? i?in mi gerekli?
Evet kesinlikle. Bu kurumlar ?zerkle?meli ki ?zg?r sanat yapabilsinler. Biz idari ve y?netimsel ?zerklik talep ediyoruz. Futbol Federasyonu?nun ?zerkle?mesini isteyen iktidar, sanat?n ?zerkle?mesini istemiyor. B?yle bir ?eli?ki olabilir mi?

Yeni K?lt?r Bakan? Ertu?rul G?nay?dan ne gibi beklentileriniz olacak?
Bakan?n ?zerkli?e s?cak bakt???na dair baz? gazetelerde haberler okuduk. Bunda ne kadar samimi oldu?unu bir an evvel g?stermesi gerekir. K?lt?r Bakan??n?, k?lt?r sanat alanlar?n?n sorunlar?n? tart??mak, kar??l?kl? g?r?? al??veri?inde bulunmak i?in yapaca??m?z bir toplant?ya davet edece?iz. Hem ?zerkli?i tart??aca??z, hem de ?T?rk Tiyatrosu Gelece?ini Ar?yor? ba?l??? alt?nda bir dizi panel d?zenleyece?iz.

T?rk tiyatrosu ba?ka hangi sorunlar? ya??yor?
Devletin asal g?revlerinden biri tiyatro alan?na altyap? kazand?rmakt?r. Bu altyap?y? kazand?r?rken ama?, iktidara yak?n olan m?teahhitleri zengin etmek de?il bizim de g?r??lerimizi alarak, do?ru tiyatro sahnelerine sahip binalar yapmak olmal?. T?rk tiyatrosunun yazar sorunu var. Yazar? destekleyen hi?bir politika, proje yok.
T?rk tiyatrosunun rejis?r sorunu var. T?rk tiyatrosunun oyuncu ?zl?k haklar? sorunu var. Devlet tiyatrosunun b?t?esi bo?alt?lm??, b?t?n harcama kalemleri doldurulmu?. Atilla Ko? d?neminde g?revinden al?nan, daha sonra mahkeme karar?yla tekrar g?revine d?nen Lemi Bilgin?in hangi zor ?artlar alt?nda g?rev yapmaya ?al??t???n? g?r?yoruz. Tam bir etkisizle?tirme operasyonu. T?rk tiyatrosunun ele?tirmen sorunu var. Tiyatroda gelece?i haz?rlayan, planlayan itici g?? ?ocuk tiyatrosudur. T?rk tiyatrosunda ?ocuk tiyatrosu, gen?lik tiyatrosu ihmal edilmi?tir. (?stanbul/EVRENSEL)

Anayasada k?lt?r sanat?n ?zerk olmas? sa?lanmal?

Konuya ili?kin sorular?m?z?, Tiyatro Opera ve Balesi ?al??anlar? Vakf? (TOBAV) kurucu ba?kanlar?ndan ve temsilcilerinden R?za ?ahin?e y?nelttik. ?ahin, Devlet Opera ve Baleleri, Devlet Tiyatrolar?, b?t?n g?zel sanat alanlar?n?n ?zerkle?tirilmesi ve bunun ?bu alanlarda ?al??anlar i?in de?il ondan yararlanacak halk i?in? olmas? gerekti?ini vurguluyor. ?ahin ??yle konu?uyor: ?Nas?l ki ?niversitelerin tarafs?z bilim yapabilmeleri i?in tamamen ?zerk olmas? gerekiyorsa, t?m sanat alanlar?n?n da ayn? ?ekilde ?zerk y?netilmesi gerekir. ?zerklik mali ve idari ?zerkli?i kapsamal?, kendi ?zerk yasalar?n? olu?turmal?.?
?ahin, 12 Eyl?l hukukunun sanat?n s?rt?nda dayan?lmas? imkans?z bir kambur olu?turdu?una ve bundan bir an evvel kurtulunmas? gerekti?ine i?aret ediyor. Haz?rlanacak yeni anayasada kamu y?netiminin temel alanlar?yla, k?lt?r ve sanat alanlar?n?n ?zerkli?inin bir an ?nce ayr?lmas? gerekti?ine de?inerek ?unlar? s?yl?yor: ?Devletin nas?l hastanesi, okulu oluyorsa tiyatrosunun da, operas?n?n da, balesinin de olmas? gerekir. Bunun tamamen mali ve idari ?zerklik kazanm?? sanat kurumlar? esas?na dayand?r?lmas? gerekir. Bunun yapt?r?m?n?n tek yolu, toplumun her alanda oldu?u gibi k?lt?r sanat alanlar?nda da ?rg?tl? olmas?ndan ge?iyor.?
Nihat ?lbeyo?lu
ÖNCEKİ HABER

ZEUS SUNA?I

SONRAKİ HABER

UNUTMA DEFTER

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...