Sesler, s?zler ve y?zler

?nsanlar?n kendilerini zorlayarak unutmak zorunda kald??? an?lar?, belleklerinden adeta kaz?d?klar? isimler, sokaklar, yollar, ?ehirler; t?m?yle unutulmas? istenen bir d?nem olan 12 Eyl?l 1980 ve ?ncesine ait k?y?da k??ede kalm?? foto?raflar, s?zler derlenerek ?Sesler S?zler Y?zler? ortaya ??kar?ld?. Foto?raf sanat??s? Mehmet ?zer?in derledi?i alb?mde, foto?raflar?na ula??lamayan, 12 Eyl?l darbecileri taraf?ndan as?lan devrimcilerin karakalem resimleri de bulunuyor.
Ankara 78?liler Derne?i?nin yay?nlad??? ?Sesler S?zler Y?zler? kitab?n? haz?rlayan Mehmet ?zer, Ergin Konuksever?in ?68 gen?lik hareketini anlatan az say?da foto?raflar?n?, ?brahim Demirel?in i??i, k?yl? ve gen?lik eylemleri foto?raflar?n? da kullanm??. Siyah beyaz olarak tarihe ge?en foto?raflar aras?nda, sahibine ula??lamam??lar da bulunuyor. Baz?lar? ise bug?ne kadar hi? g?n ?????na ??kmam??, bas?lmam?? foto?raflar. D?nemin insan suretleri, kararl? gen? bak??lar, sade giyimleriyle d?nemin devrimcileri, alb?m?n sonuna do?ru g?n?m?zde ?ekilen foto?raflarda, insanlar?n ellerinde ma?rur bak??lar?n? s?rd?r?yorlar. Ya?am?n? yitirmi? devrimcilerin foto?raflar?n? d?viz, pankart haline getiren 78?liler, arkada?lar?n?n foto?raflar?n? tam d?rt y?ld?r ta??yor ellerinde. Onlar da Mehmet ?zer?in, 2004 y?l?nda d?zenlenen ?Darbeciler Yarg?lans?n? mitinginden yakalad??? kareler i?ine girmi?ler.
Ac?lar tazelensin diye de?il
Alb?m, d?nemin simge isimlerinin haf?zalara kaz?nan, gazetelerde bas?lm?? duru?ma, tutuklanma, eylem foto?raflar?yla ba?l?yor. 1980?e kadarki s?re zarf? i?inde elde olan foto?raflar?n s?n?rl?l??? ise insan? ?nce ?a??rt?yor. 10 k?sur y?l?n birikimi yaln?zca bunlar m?, diye soruyor insan. Ancak unutulmamal?; foto?raflar?n, an?lar?n, yaz?l? ve s?zl? belgelerin, kitaplar?n yak?ld??? bir d?nemden bahsediyoruz. B?yle bir d?nemden, yani bir tufandan sonra arta kalanlard?r eldeki malzeme. O y?zden as?larak katledilen baz? devrimcilerin hi? foto?raf? yok. Bu esnada Mehmet ?zer?in yard?m?na Handan Kaynakg?z yeti?mi?. Kaynakg?z, karakalem ?izimleriyle resmetmi? Serdar Soyergin?i, Ahmet Saner?i, Kadir Tando?an??, Mustafa ?zen??i, ?brahim Ethem Co?kun?u, Seyit Konuk?u, Necati Vardar??, Ramazan Yukar?g?z??, Mehmet Kanbur?u, Erdo?an Yazgan??, ?lyas Has?? ve ?mer Yazgan??. Foto?raf? olmas?na ra?men Deniz Gezmi?, Yusuf Aslan, H?seyin ?nan, Necdet Adal?, Erdal Eren, Veysel G?ney, Ali Akta?, H?d?r Aslan??n da ?izimleri alb?mde bulunuyor.
Alb?mde ilerlendik?e T?rkiye yak?n tarihinde ne ac?lar ya?and???na tan?k oluyorsunuz. ?nsanlar, Mara? katilam?nda oldu?u gibi i?kence edilerek katledilmi?ler ve insan? kahredecek daha bir?ok olay ya?anm??. Bu foto?raflara hem direni? ve eylem foto?raflar?, hem de cezaevi g?r?nt?leri e?lik ediyor.
?Unutmak ihanettir?
Mehmet ?zer, alb?me kendisinin Rize Kapal? Cezaevi?nde ?ekilmi? foto?raf?n? da eklemi?. Ahmet Telli, ??kr? Erba?, Kemal ?zer, ?afak Tamer, ?zgen Se?kin?in ?iirlerinin, Hayri Argav, Halit ?elenk ve Mehmet ?zer?in yaz?lar?n?n da bulundu?u alb?m, Makina M?hendisleri Odas??n?n katk?s?yla bas?lm??. Kitab?n kime adand??? ise ?zer?in ?ns?z?nde belirtiliyor: ?Bu kitap, son solu?unda bile ya?am? savunan, davas?na ve halk?na ba?l?l???n? dile getiren ve daha sonra da omuz ba?lar?m?zda savunmaya devam eden, bu topraklar?n onurlu ?ocuklar? devrimcilere, g?zleri h?l? ?ocuk olan o ?afa??n atl?lar?na, d??bazlara, ?ocuk d??lerini fa?izmin i?kence tezgahlar?nda d???ren kad?n yolda?lara, do?mam?? ?ocuklara, a??r demir kap?lar?n, kal?n beton duvarlar?n ard?nda sevin?lerimizi b?y?ten ?ocuklara, cezaevi kap?lar?nda o?ullar? ve k?zlar?yla onur duydu?unu hayk?ran analara, babalara adanm??t?r. Unutmak ihanettir, unutmayaca??z, unutturmayaca??z.? (Ankara/EVRENSEL)
?iar Can ?ener