05 Ekim 2007 00:00

?ZG?RCE

Ge?ti?imiz hafta bu k??ede ?Sendikalar Ne Yapmal?? ba?l??? ile yay?nlanan yaz?da ifade etmeye ?al??t???m d???nceleri daha da a?mam? isteyen birka? dosttan telefon ve e-posta ald?m.

Paylaş

Ge?ti?imiz hafta bu k??ede ?Sendikalar Ne Yapmal?? ba?l??? ile yay?nlanan yaz?da ifade etmeye ?al??t???m d???nceleri daha da a?mam? isteyen birka? dosttan telefon ve e-posta ald?m. ?nce ?unu belirtmeliyim ki ge?en hafta bu k??ede yay?nlanan yaz?n?n ba?l???, san?yorum teknik bir hata y?z?nden yanl?? bas?lm??. Benim yaz?ya koydu?um ba?l?k ?sendikalar ne yapmal?? de?il ?sendikalar? ne yapmal?? idi. Bir - ? - harfinin eksikli?i y?z?nden yaz?n?n ba?l??? ile i?eri?ini birbiriyle tamamen uyumsuz hale getiren bu hatay? gecikmeyle de olsa d?zeltmek istiyorum. Zira, yaz?da anlat?lmak istenen, tam da sendikalar?n emek?i s?n?f?n m?cadele arac? olma i?levini yerine getiremedi?i tespiti ?zerinden hareketle emek?ilerin sendikalar?n bu durumu kar??s?nda ne yapmas? gerekti?i ?zerineydi.
Bu k?sa a??klaman?n ard?ndan, s?z konusu yaz? ?zerine y?neltilen sorular? k?saca yan?tlamaya ?al??ay?m. Bunlardan bir tanesi, Marx??n sendikalara y?nelik d???ncelerini ayr?nt?l? hale getirmem y?n?ndeydi. Marx ve Engels?in sendikalar ?zerine g?r??lerini 1844-1847 aras? d?nem ve 1865 sonras? d?nem olarak ikiye ay?rmak gerekir. 1844?te Engels, ??ngiltere?de ???i S?n?f?n?n Durumu? adl? ?al??mas?nda; Marx, 1847?de Felsefenin Sefaleti ve yine bu y?llarda kaleme al?nm?? olan Alman ?deolojisi adl? ?al??malarda, bu d?nemde ger?ekle?en ?artist genel grevlere kat?lan ve destekleyen sendikalardan da yola ??karak sendikalar?n, ?sermayeye kar?? direni? ?rg?tleyerek sermaye iktidar?na kar?? m?cadelede en temel ara? olacaklar?? d???ncesini savunmu?lard?r.
Ancak, 20 y?l aradan sonra Marx ve Engels?in sendikalara y?nelik d???nceleri ?nemli ?l??de de?i?mi?tir. ?cret, Fiyat, K?r (1865) adl? ?al??mada Marx, sendikalar?n sistemin b?t?n?n? g?z ard? ederek, m?cadelelerini sistemin ortaya ??kartt??? nedenlerle s?n?rlad?klar?n?, bu y?zden de ba?ar?s?zl??a u?rad?klar? belirlemesini yapm??t?r. Ayr?ca di?er bir?ok ?al??mada da sendikalara de?inmi? ve ?sendikalar?n b?rokrasinin g?d?m? alt?nda, burjuva fikirlerle dolu olduklar?n?, Liberaller ve Muhafazakarlar? desteklediklerini ve di?er i??ilere kar?? y?r?tt?kleri kavgalarda ayakta kalmalar?n? yerel ??karlar?n savunulmas?nda g?rd?kleri? ele?tirisinde bulunmu?lard?r.
Marx ve Engels?in sendikalara y?nelik ele?tirileri, sendikalar?n bug?n i?inde bulundu?u krizin nedenlerini a??klamas? bak?m?ndan da son derece g?nceldir. ??te, ge?en hafta bu k??ede benim anlatmak istedi?im, t?m bunlardan yola ??karak Marx ve Engels?in bug?n de sendikalara yol g?sterici oldu?u y?n?ndeki d???ncemi payla?makt?r.
***
Ge?en haftaki yaz?ya ili?kin di?er bir a??klama iste?i de; Marksizm?den uzakla??p sisteme ba??ml? hale gelen sendikalar?n emek?i s?n?flar?n kar?? kar??ya kald??? sald?r?lar kar??s?ndaki tepkisizli?i ve sistemin pisliklerini me?rula?t?rmaya giden aymazl??? kar??s?nda emek?ilerin sendikalara kar?? nas?l bir tav?r almas?na y?nelik se?eneklerin bana ait olup olmad??? y?n?neydi. Yaz?n?n bu konudaki k?sm? ??yleydi: ?Bu durum kar??s?nda emek m?cadelesinin yoluna devam edebilmesi i?in iki se?enek vard?r. Bunlardan biri bu ihanetin bir par?as? olmak istemeyen emek?ilerin sendikalar?n? terk edip, sendikal yap?lar d???nda ?rg?tlenmesi, yani sendikalar? tarihe g?mmesidir. Di?er bir se?enek ise emek?ilerin sendikalar?na sahip ??karak bu gidi?i k?k?nden durduracak bir sendika i?i m?cadeleyi ba?latmalar?d?r.
A??k?as? son d?nemlerde birinci se?ene?in, yani ?sendikalardan hay?r gelmez, b?rakal?m tarihe g?m?ls?n? d???ncesinin daha a??rl?kl? olarak savunuldu?una tan?kl?k etmekteyim.?
Yaz? i?inde de belirtildi?i gibi bu se?enekler, benim farkl? emek?i kesimlerle bir araya geldi?imde edindi?im tan?kl?klard?r. Ancak ben de sendikalar? yak?ndan izleyen ve ayn? zamanda sendika ?yesi de olan bir emek?i olarak her iki se?ene?in de zaman zaman hakl?l???n? payla?t???m olmaktad?r. Ama sonu? olarak, ge?en hafta da belirtti?im gibi sendikalar d???nda bir ba?ka m?cadele ayg?t? ortaya ??kmad??? s?rece ikinci g?r???n, yani i??i s?n?f?n?n sendikalar?na sahip ??karak onu s?n?fsal bir perspektife y?neltmesinin daha ger?ek?i oldu?unu d???n?yorum.
***
Ge?en haftaki yaz?ya bir son soru da, ?Sendikalara y?nelik ele?tirileriniz bir ayr?m g?tmeden t?m sendikalara m?d?r?? ?eklindeydi. Elbette t?m sendikal yap?lar? ayn? kefeye koymak m?mk?n de?ildir. Bug?n h?k?metle, sermayeye ile i? i?e onun bir organ? gibi ?al??an bir?ok sendika yan?nda Limter ?? gibi, Dev Sa?l?k Sen gibi t?m zorluklara kar?? m?cadele eden sendikalar da vard?r. ?te yandan, sermayeden ?ok sermayeyi savunan kimi sendikalar?n emek m?cadelesi i?in son derece ?zveriyle ?al??an ?ubeleri, temsilcilikleri ve aktivistleri vard?r. Sendikalara y?nelik ele?tiriler elbette onlar? kapsamaz. Aksine, e?er bug?n h?l? sendikalar?n yeniden emek?i s?n?flar?n m?cadele arac? olmalar?na y?nelik bir umut varsa, bu hi?bir zorlukla y?lmadan inan?la m?cadele eden bu emek?ilerin sayesindedir.
?zg?r M?ft?o?lu
ÖNCEKİ HABER

bir milletvekilinin not defteri

SONRAKİ HABER

T?m Bel-Sen direni?ine destek

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...