Gaziantep?te farkl? k?lt?rler tiyatro ile kayna?t?

Gaziantep B?y?k?ehir Belediyesi ile Almanya?n?n Duisburg Belediyesi aras?nda imzalanan karde? kentler projesi kapsam?nda Alman ve T?rk gen?leri bir araya geldiler. K?lt?rlerin karde?li?i ad?na Gaziantep?te, Alman ve T?rk gen?lerin birlikte oynad???, Bertolt Brecht?in ?Carrar Ana?n?n T?fekleri? adl? oyunu, iki farkl? rejiyle iki seans olarak ayn? sahnede Almanca ve T?rk?e olarak sergilendi.
Oyunun d???nda 15 g?n boyunca Antep?te bir arada olan gen?ler, birbirlerini daha iyi anlama ve tan?ma f?rsat? bulurken, farkl? dilleri konu?malar?na ra?men ?ok iyi arkada?l?klar kurduklar?n? ifade ettiler. Oyunun y?netmenleri ve gen? oyuncularla 15 g?n boyunca ya?ad?klar? ?zerine konu?tuk.
Y?netmenlerden biri, Gaziantep Belediyesi ?ehir Tiyatrosu Y?netmeni Abdullah Alparslan. Alparslan, Duisburg ve Gaziantep Belediyesi aras?nda imzalanan karde?lik anla?mas?yla gen? tan?m? i?ine giren insanlar? kayna?t?rmak amac?yla ?e?itli etkinlikler yap?ld???n? anlat?yor. Bunun bir alan? da tiyatro. Tiyatro ?al??mas?n?n ise iki aya?? var. T?rkiye?de oynanacak oyunda bir Alman yazar?n, Almanya?da oynanacak oyunda ise bir T?rk yazar?n tiyatrosu sergilenecek. Alparslan, ?T?rkiye?de oynanan oyunun yazar?n? biz se?tik. Brecht, evrensel bir yazar ve hayata bak??? ?ok net. Bu nedenle bizler, Alman yazar Brecht?in ?Carrar Ana??n T?fekleri? oyununu se?tik? diyor.
Kendi dilimden izlemek
Oyunun kendileri i?in iyi bir deneyim oldu?unu d???n?yor Alparslan. Ekip, ilk defa iki farkl? dili ayn? oyunda kullanm??. Y?netmek a??s?ndan ilk ba?larda kafalar?nda soru i?aretleri bulunmas?na ra?men k?sa zamanda bu sorunlar? a?m??lar. Alparslan ??yle konu?uyor: ?Oyunlardan sonra seyircilerle s?yle?iler ger?ekle?tirdik. Onlar da bu farkl? tarzdan memnunlard?. ?zellikle oyuna ailesi ile birlikte gelen, Antep?te ya?ayan bir Alman vatanda??n ?Burada kendi dilimden bir oyun izlemek benim i?in ?ok b?y?k bir keyifti? demesi ?ok g?zel bir duyguydu.? ?nyarg?lar?n k?r?lmas? anlam?nda bu t?r etkinlerin ?ok ?nemli oldu?unu s?yleyen Alparslan, tiyatronun da bu alanda ?nemli bir etkiye sahip oldu?unu d???n?yor.
?Gaziantep?te ?nemli bir K?rt n?fusu olmas?na ra?men K?rt?e tiyatro yok. B?yle bir proje K?rt?e i?in de olabilir mi? diye sordu?umuz Alparslan ?Olmal?? diyor: ??nyarg?lar her yerde var. ??te K?rtler T?rkiye?de buna en iyi ?rnek. Benim ki?isel kanaatim olmal?. Ama bunun yap?labilmesini ne yaz?k ki ?u anda m?mk?n g?rm?yorum.?
Almanya?da nazi sald?r?s??
Duisburg Belediyesi Tiyatro Y?netmeni, Alman Tiyatro Bilim Kurulu ?yesi Kemal Demir, karde? k?lt?rler projesine 12 y?l ?nce Almanya ile Yunanistan aras?nda ba?lad?klar?n? s?yl?yor. Almanya?da Frans?z siyahlar?n da oldu?u bir oyunlar?nda neo nazilerin sald?r?s?na u?rad?klar?n? anlat?yor Demir. Bu konuya dair ?unlar? s?yl?yor: ??nyarg?lar?n k?r?lmas?na Avrupal?lar?n da ciddi bir bi?imde ihtiyac? var. ??nk? ?nyarg?lar her toplumda var. Biz dostlu?u, anlay??? elimizden geldi?ince tiyatro ile yapmak istiyoruz. Ama sonu?ta bu i?in birebir kar??l??? daha etkili oluyor.?
?nyarg? hepimizde var
?srail ve Filistinli gen?lerin yer ald??? d?rt farkl? ulustan gen?le ??kard?klar? oyun i?in Filistin ve ?srail?e gidip gelmi? Demir. Ayn? ?ehirde ya?ayan Filistin ve ?sraillilerin birbirleriyle ilk temaslar?n?n 17 ya??nda sokakta ?at??arak ger?ekle?ti?ini g?rm??. Demir ??yle devam ediyor: ??srailli gen? 17 ya??nda askere gidip eline silah al?yor. Kar??s?nda ta?la Filistinli genci buluyor. Bunlar hayatlar?nda ilk defa b?yle bir kontak kuruyorlar. Do?al olarak bunlar?n birbirilerini anlamalar? nas?l olabilir??
Ancak ayn? tiyatroda g?rev alan, birlikte ?reten, payla?an Filistinli ve ?srailli gen?ler, oyundan sonra ayr?l?rken a?lamaya ba?lam??. Demir, ?Art?k onlar ellerine silah ald?klar?nda kar??lar?ndakinin insan oldu?unu da d???necekler. En az?ndan bu ?al??ma, kar??lar?ndakinin insan oldu?unu kavratacak. Ve ate? etmeden ?nce mutlaka d???necekler? diyor ve ekliyor: ?Almanya?dan gelen gen?leri ?Orada ?imdi Ramazan ay? ulu orta yemek yemeyin, su i?meyin? diye uyard?m. Hatta ben de sigaray? bir k??ede i?er, ?al??maya ?yle devam ederim diye d???nd?m. Bu da benim ?nyarg?md?. Buraya gelince o kadar da sorunla kar??la?mad?k. Ayr?ca bu gen?ler, 15 g?n boyunca birlikte kald?lar. Tiyatro d???nda da ?ok ?ey payla?t?lar. Kendi k?lt?rlerini tan?tmak i?in ?e?itli etkinlikler d?zenlediler. Bu dostlu?un uzun s?rece?ine de inan?yorum. Bug?n biz Antep?ten ayr?laca??z. Herkeste bir h?z?n var. Bu da burada kurulan dostluklar?n g?c?n? g?steriyor.?
Farkl? dillere ra?men anla?t?k
Gaziantep ?niversitesi ?ngiliz Dili ve Edebiyat? son s?n?f ??rencisi Aysun Ek?ili, projeyi bir arkad???ndan duyarak hemen dahil olmu?. Ek?ili, ?Tiyatroda iki farkl? dille oyunun oynanmas? olduk?a zor? diyor: ?Nas?l yapar?m derken k?sa zamanda bu sorunu a?t?k. Diller farkl? olmas?na ra?men iyi anla?t?k. ??nk? ayn? dili konu?mama ra?men anla?amad???m bir s?r? insan var. Ama biz ayr? dilleri konu?mam?za ra?men ?ok iyi anla?t?k.? Tiyatro ?al??mas? d???nda iki hafta ayn? otelde kalm?? Halfeti, Hatay gibi yerlere geziler yapm??, k?lt?rlerini birbirlerine tan?tmak i?in ?e?itli geceler d?zenlemi?ler. Ek?ili ??yle diyor: ?Marie d?ner kesmeyi ??rendi, Joel baklava yedikten sonra ?Bu hayat?mda yedi?im en g?zel ?ey? dedi. ?lk ba?ta iki grup vard? ama sonra hepimiz tek grup olduk. Bu iki hafta ?ok g?zeldi. Bug?n ayr?lmak ?ok zor olacak. ?imdiden maillerimizi ve telefonlar?m?z? al?yoruz, bundan sonra da g?r??mek i?in.? (Gaziantep/EVRENSEL)

---

T?rkiye: F?st?k, baklava...

Oyunun Alman kat?l?mc?lar?yla Duisburg?ta ya?ayan Yadigar??n terc?manl???yla konu?tuk. Julian Schwerdt, Kiebitz?de Enternasyonal Gen?lik ve K?lt?r Derne?i?nin tiyatro grubundaym??. Havalar?n s?cak olmas? d???nda her ?eyin yolunda gitti?ini ve tan??t??? insanlar? ?ok sevdi?ini s?yl?yor Julian ve ??yle devam ediyor: ?Buradaki insanlarla anla?amam diye korkular?m vard?. Ama bu korkular k?sa zamanda a??ld?. Buradaki hayat Duisburg?tan ?ok farkl?. ?nsanlar ?ok s?cak, herkes bizi yeme?e davet ediyor, ?ok misafirperverler. Hatta bir g?n caddede dola??rken bir adam bize f?st?k hediye etti? diyor. T?rkiye ve Antep deyince akl?na f?st?k, baklava, eski evler ve m?zenin gelece?ini s?yleyen Julian, Antepli arkada?lar?ndan ayr?lman?n zor olaca??n? belirtiyor.
Almanya?da T?rkleri tan?d???n? dile getiren Marie Chassot ise ??yle konu?uyor: ??e?itli k?lt?r ve inan?lardan insanlar?n bir araya gelmesi ?ok ?nemli. Burada solcusundan dinine d??k?n olan?na kadar, de?i?ik d???nce ve inan?lardan insanlar?n bir arada olmas?, birlikte i?ler yapmas? g?zel. Burada hepimiz bu farkl?l?klar? bir kenara b?rak?p insan temelinde bir arada oluyoruz. Buraya gelmeden ?nce bize ?Bat? ayr? Do?u ayr? d?nya, k?sac?k giymeyin, laf edilir? denildi. Ama biz burada o kadar da sorun ya?amad?k.?
Vural Nasuhbeyo?lu