07 Ekim 2007 00:00

m?zik romanlar?n i?idir

Eskiden Romanlar? ?ok k?t? insanlar olarak bilirlerdi, onlara k?t? g?zle bak?l?rd? ama ?imdi ?yle de?il. ?nsanlar da bilin?lendi tabii. ?yle bariz bir ayr?m yok

Paylaş

selim sesler
Roman m?zi?inin ?nemli isimlerinden olan 1957 Ke?an do?umlu Selim Sesler, d???nlerde ve panay?rlarda ?almaya ba?lad?. ?80?lerde, daha b?y?k merkezlerde ?almaya giden Roman m?zisyenlerine kat?larak ?stanbul?a geldi. Restoranlarda fas?l heyetlerinde, Ferhan ?ensoy Tiyatrosu?nun m?zikallerinde, Romanlar?n ve Roman olmayanlar?n d???nlerinde ?ald? ve bir?ok kay?t yapt?. Selim Sesler?in son alb?m? ?O?lan Bizim K?z Bizim?, d?nyan?n ?nde gelen d?nya m?zi?i dergilerinden ?ngiliz Songlines??n ?top of the world album? kategorisine se?ildi. Fatih Ak?n??n bol ?d?ll? filmi Duvara Kar?? ile geni? kitlelere ula?an, ?stanbul Hat?ras? filminde kendi hikayesine yolculuk yapan Selim Sesler, ?O?lan Bizim K?z Bizim?de dinleyenleri, d???nlerin h?zn? ve co?kuyu bir arada bar?nd?ran atmosferine s?r?kl?yor.

M?zik yolculu?unuz nas?l ba?lad??
M?zi?e dokuz-on ya?lar?nda ba?lad???m? s?yleyebilirim. Do?du?um yer olan Ke?an?da ba?lad? bu yolculuk. Tabii k???kken oyuncak yok; o zaman oyunca??m?z zurna idi, klarnetti. O ?ekilde ??rendik ?almay?, her g?n saatlerce dudaklar?m?z patlayana kadar ?alarak... Askere gidene kadar orada k?y d???nlerinde Romen d???nlerinde ?ald?m. Askerden sonra, tekrar Ke?an?a d?nd?m ve bir-bir bu?uk sene orada kald?m. Ama orada d???nler yo?un oluyordu, s?rekli ?al?yorduk. Yorucu, bazen de s?k?c? oluyordu. Bunun ?zerine ben o y?llarda oradan ayr?lma karar? ald?m. Bo?ulacaksam b?y?k denizde bo?ulay?m diye d???nd?m. Ve ?stanbul?a geldim. O d?nem ?stanbul?da gazinolar furyas? vard?. Gazinolar, pavyonlar, kul?pler, sazlar ?oktu. Oralarda ?al??t?k. Sonras?nda ?e?itli musiki dernekleri falan derken tabii nota geli?tirme, repertuvar geli?tirme s?re?leri oldu. Ve bir yol ?izmeye ba?lad?m kendime. Bu s?re?te gazino furyas?n?n bitece?ini ve beni fazla ileri g?t?remeyece?ini g?rd?m. Sonra i?te kendime ??yle dedim: Evrensel m?zik, otantik m?zik yapay?m. Alb?m ?al??malar? yapay?m. ??te alb?mlerle, farkl? ?al??malarla bug?ne b?yle geldik, kendi imkanlar?m?zla ve eme?imizle.

Romanlar i?in m?zik ne ifade ediyor?
Romanlar i?in m?zik e?lencedir, hayat?n kendisidir. Bakma sen, Roman k?lt?r? ?ok b?y?k bir k?lt?rd?r. Bakmay?n insanlar?n bilmediklerine, g?rmezden geldiklerine. Romanlar?n da bir k?lt?rleri, k?kl? gelenekleri var. Zaten m?zik denildi?i zaman Roman akla gelir, ??nk? bu bizim i?imiz. Sonu? olarak m?zik onlar?n bir par?as?d?r, m?zik olmadan yapamaz onlar.

Romanlar ne zamandan beri m?zik yap?yorlar?
Romanlar?n m?zik ile ilgilerinin ba?lamas? ?ok eskilere dayan?r. ?imdi m?zik yap?yorlar ama Osmanl? d?neminde de yap?yorlard?. Biz zaten Rumeli k?kenliyiz, atalar?m?z Selanik?ten gelmi?. Ama ondan da ?ncesi var. Yani daha da eskiye gitti?imizde Romanlar?n as?l k?keni Hindistan?d?r. Hindistan?dan gelmi?ler. Hindistan?dan ??k?p d?nyaya da??lm??lar; Bulgaristan?a, T?rkiye?ye yerle?mi?ler.
Benim dedemin dedesi de Yunanistan?a gitmi? mesela. Daha sonra T?rkiye?ye gelmi?iz. Sonu?ta Romanlar gittikleri her yerde danslar?n?, m?ziklerini icra etmi?lerdir.

Roman m?zi?inin temel enstr?manlar? hangileridir?
Davul zurnad?r tabii en temel olanlar. ?lk ?nce onlar vard?r. Klarnet ve ince saz daha sonra girmi?tir bu m?zi?e. Babam da bunlar? ?al?yordu. D?rt sene askerlik yapt? babam. Askere gidene kadar o zurna ?alm??, askerde iken bandoda g?rev yapm??. D?nd?kten sonra davul zurna ?ok g?r?lt? yap?yor diye d???n?p zurnay? b?rak?p farkl? enstr?manlar ??renmi?. Klarnet ?alm??. ?ok da g?zel ?alarm??.

Klarnet hakk?nda bilgi verebilir misiniz biraz?
Klarnet Balkanlar?dan gelmedir bize. ?lk olarak orada yap?lm?? ve orada kullan?lm??t?r, tarihini hat?rlam?yorum. Sonra ?svi?re?den Balkanlar?a da??l?yor. Bulgaristan, Yunanistan, Makedonya gibi... Buralara da??ld?ktan sonra T?rkiye?ye geliyor. T?rkiye?de ilk ?nce Trakya?da kullan?l?yor tabii ?o?unlukla. Di?er b?lgelerde genelde zurna vard?r, ba?lama vard?r.

Roman m?zi?i Bat? tarz? bir m?zik midir?
Hay?r, Roman m?zi?ini Bat? m?zi?i i?inde g?remeyiz, bu ?ok yanl?? olur. Roman m?zi?i kendine has bir m?ziktir. Roman m?zi?i dedi?in zaman ??yle yani; bir me?k vard?r. Bir oda i?inde topla?m??lar i?te ??, be?, alt? ki?i neyse art?k, me?k yap?yorlar. Roman m?zi?i b?yle bir m?ziktir yani. ?stedi?in gibi ?al?nan, serbest ?al?nan... Roman m?zi?i budur.

?ok sesli bir m?zik midir Roman m?zi?i, ya da sonradan m? b?yle bir karakter kazanm??t?r?
Roman m?zi?inde ?ok sesli m?zik yoktur. Bizim m?zi?imiz tek seslidir, tek sesten ?al?n?r. ?stersen yapars?n tabii ama asl? tek seslidir, ?ok sesli olmaz.

Yapt???n?z ?al??malar, Avrupa?da burada g?rd???nden daha m? fazla ilgi g?r?yor?
Avrupal?lar her t?r m?zi?e a??kt?r, hepsini dinlerler ama bizde baz? kesimler baz? ?eylerden ho?la?maz. Avrupal? t?rk?y? de dinler, klasik m?zi?i de dinler, davul zurna da dinler. Ama bizde b?yle de?il ne yaz?k ki. Roman m?zi?ine dudak b?kenler de var burada. Bu b?yle olmaz, m?zik m?ziktir, bunu b?yle kabul edeceksin. Biz biraz geri kalm???z bu anlamda. Eskiden daha k?t? idi, tabii ?imdi biraz de?i?im ya?an?yor. G?n?m?zde de bizim m?zi?imiz ilgi g?rmeye ba?lad?. Ama kimdir dinleyenler, ??renciler ve i?te orta k?s?m, orta ya?l?lar. T?rkiye?de bir?ok ki?i tan?m?yor beni. Ama Avrupa?ya git. ?ngiltere, Almanya, sonra Amerika, Kanada... hatta Uzakdo?u?da bile tan?n?yorum.

Roman m?zi?inin d???nlerden ta??p alb?mlere, konser salonlar?na girme s?reci nas?l oldu?
?nsanlar Roman m?zi?i ile bizim gibi m?zisyenlerin yapt??? i?ler ?zerine ilgilenmeye ba?lad?. On-on be? senedir bu ilginin ge?mi?i. Eskiden fas?l ?al?yorduk mesela restoranlarda, gazinolarda. ?imdi gazinolar kalmad?, yok art?k ?yle ?eyler. Baz? barlara ve restoranlara gidiyoruz. Ve gitti?imiz yerlerde de Roman m?zi?i ?al?yoruz, onu dinlemek istiyor insanlar. Orta ya? ve gen?ler ?ok geliyor buralara ve onlar da oynamak istiyorlar. Ve be?eniyorlar.

Romanlar enstr?man ?almay? h?l? sizin ??rendi?iniz ?ekilde mi ??reniyorlar?
Yeni nesil i?in bu i?in akademik e?itiminin verilmesi laz?m. Bu da var zaten, belli bir ?l??de bu i?in e?itimi yap?l?yor. Romanlar?n aras?nda bu i?i okuldan ??renenlerin say?s? da olduk?a fazla.

Toplumun Romanlar? kabullenmesinde m?zik etkili oldu mu?
?ok etkisi var bunun, olmaz m?? Eskiden Romanlar? ?ok k?t? insanlar olarak bilirlerdi, onlara k?t? g?zle bak?l?rd? ama ?imdi ?yle de?il. ?nsanlar da bilin?lendi tabii. ?yle bariz bir ayr?m yok. M?zik ile kendimizi anlatt?k ve kan?tlad?k, kim oldu?umuzu g?sterdik. Eskiden mesela Romanlar aras?nda da kendini gizleyen, kimli?ini inkar edenler vard?. ?Ben Roman de?ilim? derlerdi. Ama yok art?k. Benim b?yle bir kayg?m hi? olmad? zaten. Ben ?ok yerlere gittim ve gitti?im her yere kendi kimli?imle gittim. Sonu?ta K?rt de, T?rk de, Roman da insan. Herkes karde?tir bence.

T?rkiye?de Roman k?lt?r?ne ilgi az m??
Biraz ilgisizlik var tabii. Roman k?lt?r?ne kar?? bir miktar duyars?zl?k var. Mesela en basitini s?yleyeyim ben. Bir Sulukule olay? var. ?imdi oray? y?kmaya ?al???yorlar.
Asl?nda y?kmak yerine oraya kar?? farkl? bir yakla??m sergilenebilir. Mesela oras? bir turizm merkezine, e?lence merkezine ?evrilebilir. Oras? san?ld??? gibi k?t? bir yer de?il. ?nsanlar ailecek e?lenmeye geliyorlard? oraya. Sazlar ?al?n?yordu, han?mlar beyler e?leniyordu, ?ark?lar s?yleniyordu, oynayan k?zlara para yap??t?r?l?yordu. Eski binalar?n y?k?lmas? gerekiyorsa y?k?ls?n ama onlar?n yerine sahiplerine yeni yerler yap?ls?n. Oradaki e?lence k?lt?r? devam etsin. ?stiyorsa vergilendirsinler oralarda ?al??an evleri ama y?kmas?nlar.
Taylan ?zg?r Efe
ÖNCEKİ HABER

?ar?klar yola haz?r

SONRAKİ HABER

an?lara dal?nca...

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...