Kad?n eme?i g?rmezden geliniyor

TMMOB?un d?zenledi?i ?AB S?reci Kar??s?nda Emek? sempozyumu, ?Kad?n Eme?i S?m?r?s?nde ?Yeni D?zen?? ve ?Eme?in ?zg?rle?mesi? oturumlar?yla son buldu. Oturumlarda sermayenin s?n?r tan?mayan s?m?r? d?zenine kar?? emek?ilerin nas?l ?rg?tlenmesi gerekti?ini dile getiren sunumlar yap?ld?.
Prof. Dr. Y?ld?z Ecevit?in oturum ba?kanl???n? y?r?tt??? ?Kad?n Eme?i S?m?r?s?nde ?Yeni D?zen?? paneline, D?SK Genel Sekreter Yard?mc?s? Perihan Sar?, Bur?ak ?zo?lu Pocan ve kad?n ?al??malar? y?ksek lisans ??rencisi Aylin Ak?ay kat?ld?. Perihan Sar?, h?k?metin anayasa ?al??mas? y?r?tt???n?, ?kad?n?n saklanmas?n?n ?ne ??kar?larak? konunun tart???ld???n? savundu. Sosyal devlet olgusunun tart???lmad???na i?aret eden Sar?, yurtta?lar?n e?it, adil b?l???m? ?ng?ren haklar?n?n g?ndemden bilerek ??kar?ld???n? bildirdi. Kad?nlar?n ?al??mas?n?n esnek ?retim s?re?leriyle artt???n? kaydeden Sar?, kad?nlar?n tacize u?ramalar?n?n ortak i?yerlerinde artt???na dikkat ?ekti. Sar?, kad?nlar?n yedek i?g?c? olarak alg?land???n?, i?g?c? piyasas?na ge?ici, evde ?al??an olarak kat?lmak zorunda kald???n? belirtti. Bur?ak ?zo?lu Pocan da kad?n eme?inin de?i?ti?ini, i? ve ?al??t?rma bi?imlerinin, e?itim modellerinin AB normlar?yla yeniden ?ekillendi?ini belirterek, kad?nlar?n hem i??i hem de giri?imci olmas?n?n arzuland???n? ifade etti.
Par?a ba?? s?m?r?
Kad?n ?al??malar? y?ksek lisans ??rencisi Aylin Ak?ay ise ev eksenli ?al??man?n kad?nlar i?in ne ifade etti?ini ve kapitalizmde ev eksenli ?al??man?n nereye koyulmas? gerekti?ini irdelemenin ?nemli oldu?unu belirtti. Ev eksenli ?al??an kad?nlar?n yoksul, d??ar?da ?al??ma ?ans? olmayan insanlar olduklar?na de?inen Ak?ay, ev eksenli ?al??man?n patronlar?n i?ine geldi?ini aktard?. Bu sistemle i??i maliyetlerinden patronun kurtuldu?unu dile getiren Ak?ay, ?Daha da ?nemlisi, evine par?a ba?? i? alan kad?nlar kime, hangi markaya ?al??t???n? bile bilmiyor, i?i yeti?tirmek i?in de bazen g?nde 19 saat bile ?al???yorlar? dedi. Kad?nlar?n kocalar?ndan izin ald???n?n veya izin alamayanlar?n e?lerinden gizli ?al??t?klar?n?n alt?n? ?izen Ak?ay, kazan?lan paran?n aileye katk? yapmas?n?n hedeflendi?ini, kad?nlar?n yapt??? i?i i?ten bile saymad???n? vurgulad?. Ak?ay, fabrikalara par?a ba?? i? yapan kad?nlarla sendikalar?n ilgilenmesi gerekti?ini, ev eksenli ?al??anlar?n emeklerinin g?r?n?r k?l?nmas? gerekti?ini s?yledi.
Yeni modellerle ?rg?tlenme
Sempozyumun kapan?? oturumu olan ?Eme?in ?zg?rle?mesi?nde konu?an Do?. Dr. Gamze Y?cesan ?zdemir, eme?in ?retim s?recindeki d?n???m?n?n, yabanc?la?t?ran ve yaln?zla?t?ran bir etkiye sahip oldu?unu kaydetti. ?Toplam kalite y?netimi, esnek ?al??ma, ta?eronla?t?rma gibi despotik mekanizmalarla ?a?d??? bir s?re?ten ge?iyoruz? diye konu?an Y?cesan, i??inin ?retim birimine ad?m att??? andan itibaren ???letmeye daha fazla ne katar?m? diye d???nd?r?lerek, sermayenin i??iler ?zerinde denetim kurmay? ama?lad???n? aktard?. 1980?li y?llarla birlikte sosyal haklarda geriye gidi?lerin ba?lad???n? ve ?sosyal diyalog?, ?sosyal d??lanma? gibi kavramlar?n t?retildi?ini anlatan Y?cesan, emek?ilerin tekrar ?znele?mesi ve ?i??i s?n?f?n?n toplumsal tahayy?l?? i?in m?cadeleye at?lmas? gerekti?ini kaydetti. Y?cesan, ?Birlik, komite, halka, sendika ad?na ne denirse densin eme?in birli?ini kurmak zorunday?z? diye konu?tu.
Prof. Dr. Y?ksel Akkaya ise eme?in tutsakla?mas?n?n, emek?ilerin feodal beylerin emri alt?na girmesiyle ba?lad???n? savundu. Emek?ilerin ilk ?zg?rle?me hareketinin makina k?rma eylemi oldu?unun alt?n? ?izen Akkaya, hareket yenildikten sonra eme?in disiplin ve denetim alt?na al?nmaya ?al???ld???n? aktard?. ???i s?n?f?n?n kendine g?venmesi ve umut tazelemesi gerekti?i bir d?nemden ge?ildi?ini bildiren Akkaya, sendikalar?n i??i s?n?f?n?n kaleleri oldu?unu s?zlerine ekledi. (Ankara/EVRENSEL)