11 Ekim 2007 00:00

AVRUPA GER?E?

Aradan 40 de?il, 100, 200, belki de 500 y?l ge?se de Arjantinli devrimci Ernesto ?Che? Guevera, insanl???n ortak haf?zas?ndan silinmeyecek.

Paylaş

Aradan 40 de?il, 100, 200, belki de 500 y?l ge?se de Arjantinli devrimci Ernesto ?Che? Guevera, insanl???n ortak haf?zas?ndan silinmeyecek. ??nk?, o art?k sadece Latin Amerika?da de?il, a?l??a, yoksullu?a, bask?ya, sefalete kar?? ?fkenin, isyan?n oldu?u b?t?n k?talarda, ?lkelerde vazge?ilmez bir sembol.
Ve denilebilir ki, ge?ti?imiz y?zy?lda d?nya ?l?e?inde ad? kapitalist d?zene, emperyalizme kar?? isyan ve ba?kald?r?yla bu denli ?zde?le?en, sembolle?en ba?ka bir devrimci yok... Hem de onun insanl???n kurtulu?una dair savundu?u d?nya g?r???n? bir yana b?rakarak, ?yak???kl? bir isyanc?? havas?nda moda ikonu yap?lmas?na ra?men...
Ama d??manlar aradan 40 y?l ge?mesine ra?men tutumlar?n? de?i?tirmi? de?il. ?rne?in muhafazakar-sa?c? Alman gazete ve dergilerinde Che?nin katledili?inin 40. y?l? dolay?s?yla yer alan haber-yorumlar?n bir k?sm?nda, Che?ye kar?? d??manl?k ve kinin halen s?rd???n? g?r?yoruz.
Che?nin d?nya ?ap?nda gen?li?in ?pop-ikonu? oldu?u kabul edilirken, ?Ortodoks Marksist-Leninist doktrinleri savundu?undan? tutun, ?elinde silahla da?dan da?a dola?an ?iddet yanl?s? bir adam?, ?d?nyadaki b?t?n ter?ristlerin esin kayna??? (Die Welt, 07.10.07) oldu?una kadar, karalama dolu c?mlelerle, ?zellikle gen? kesimler aras?nda Che?ye olan sevgi ve sayg?n?n etkisi k?r?lmak isteniyor.
Avrupa ve d?nya bas?n?nda yaz?l?p ?izilenler, asl?nda Latin Amerika ?lkelerindeki yoksullar?n i?inde bulundu?u duruma ?fke duyarak sosyalist fikirleri benimseyen, yurtta?? olmad??? halde tam bir enternasyonalist tutumla K?ba?n?n emperyalizmden kurtulu?unda ?nemli rol oynayan, sonra ?daha ?ok K?ba? yaratmak gerekti?ini d???nerek ?nce Kongo?ya sonra Bolivya?ya giden Ernesto ?Che? Guevera?n?n m?cadelesinin bo?a olmad???, tam tersine meyvelerini yeni yeni vermeye ba?lad???n? bug?n daha y?ksek sesle ifade etmek gerekiyor.
K?ba; neredeyse 60 y?ld?r ABD?nin burnunun dibinde emperyalizme kafa tutarak ayakta kalmay? ba?ard?. Che ve yolda?lar?n?n K?ba?da kurdu?u d?zenin, bunca zorlu?a ve eksikli?e ra?men, diktat?r Batista ve onun arkas?ndaki ABD?deki sistemden bin kat daha iyi oldu?u bug?n a??k olarak ortada.
Daha yeni sinemalarda g?sterime giren Michael Moore?nin ?Sicko? adl? filminde bile bu ger?ek, inkarc?lar?n y?z?ne bir tokat gibi vuruyor. D?nyan?n en zengin ?lkesi ABD?de milyonlarca insan paras? olmad??? i?in hastaneye gidip muayene olamazken ya da tedavi g?rmedi?i i?in ?l?rken, K?ba?da herkesin sa?l??? devletin g?vencesi alt?nda. Dahas?, K?ba bug?n d?nyan?n bir?ok ?lkesindeki emek?ilere, paras?z sa?l?k hizmeti vermek ?zere doktor g?nderiyor. Doktor Che?nin ?ikinci vatan??nda bu kadar doktorun yeti?mesi bir tesad?f de?il.
Peki ya Che?nin katledildi?i Bolivya...
40 y?ld?r katillerin ?Che?den ka????? s?r?yor. Ama Che?nin fikirleri ?imdi ?lkede iktidar. Devlet Ba?kan? Evo Morales?in odas?n?n duvarlar?n?, Che?nin dev portesi s?sl?yor. Sadece portesi de?il, And Da?lar??na ??karak emperyalizmden ba??ms?z bir Bolivya kurmak i?in att??? tohumlar meyve verdi. Ocak 2006?da yap?lan se?imlerden sonra ya?anan s?re? bu y?nde ilerliyor. ?lk kez sosyalist fikirleri savunan bir yerli (Morales), devlet ba?kanl??? koltu?una oturdu. Morales, s?z verdi?i gibi y?llard?r uluslararas? tekellere pe?ke? ?ekilen petrol ve do?al gaz kaynaklar?n? kamula?t?rarak ?nemli bir ad?m att?. Topraks?z k?yl?lere toprak da??tt?. ?lkenin ger?ek sahipleri olan yerli halklar ve emek?ilere daha fazla haklar tan?d?. Che?nin ?ikinci vatan?? K?ba ile yak?n ili?kiler i?erisine girdi, Latin Amerika?da Che ve yolda?lar?n?n emperyalizme kar?? vermi? oldu?u m?cadeleyi en ?st d?zeye ??karma bak?m?ndan, K?ba ve Venez?ella ile birlikte anti-emperyalist halk?? bir eksen kuruldu.
Bu nedenle Che?nin, K?ba?daki b?t?n makam ve mevkileri b?rakarak, kurtarmaya gitti?i bu k???k ?lke ?imdi onun ????nc? vatan?? say?labilir. ??nk?, Bolivya?daki Che sevgisi K?ba?dakinden az de?il.
Onu katledenler ise, 6 May?s 1972?de idam edilen Yusuf Aslan??n s?yledi?i gibi ??erefsizlikleriyle her g?n ?l?yor.?
?Che?yi katledenlerin kimisi araba kazas?nda, kimisi u?ak kazas?nda, kimisi korkusundan intihar etti, kimisi de alkolden ?ld?. Che?ye kur?un s?karak bizzat ?ld?ren Mario Teran ise ancak 40 y?l sonra ortaya ??kabildi. 40 y?l boyunca Che?den k??e bucak ka?arak ya?amak zorunda kald?. O zaman ?zel komando timinde g?rev yapan Teran, CIA ile ?zel bir anla?ma yaparak, koruma alt?na al?nd?. Che?nin intikam?n?n bir g?n al?naca?? korkusu hayat?n?n bir par?as? oldu.? (Der Spiegel, 41/07)
Sadece Latin Amerika?da de?il d?nyan?n b?t?n ?lkelerinde emperyalizme ve kapitalizme kar?? m?cadelenin ??l?ms?z sembol?? olan Che?nin katledi?inin 40. y?l?nda Venez?ella ve Ekvador?da da, Che ile ayn? d?nya g?r???n? payla?an, ancak farkl? yollarla iktidara gelen halk?? rejimlerin i?ba??na gelerek, b?lgede emperyalizme kar?? g?? birli?i yapmas?, ABD?nin arka bah?esi durumundaki Latin Amerika?daki halklara kurtulu? yolunu g?steriyor. Ve geli?meler, b?lgede daha ?ok solcu-halk?? rejimin kurulaca??na i?aret ediyor.
Che?yi katlederek onun fikirlerini, s?m?r?s?z, bask?s?z d?nya ?zlemini yok edeceklerini sanan emperyalistler ve onlar?n i?birlik?isi fa?ist diktat?rler fena halde yan?ld?. Che?nin att??? tohumlar ?imdi Bolivya?da, Venez?ella?da, Ekvador?da, yar?n da ba?ka ?lkelerde iktidar olacak.
Che?yi bundan ba?ka daha ne, mutlu ve ?l?ms?z k?labilir ki...
Y?cel ?zdemir
ÖNCEKİ HABER

TOK??de skandallar?n ard? arkas? kesilmiyor

SONRAKİ HABER

Alman makinistlerin sabr? t?kendi

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...