?Hay?r?l? referandumlar

T?rkiye, tarihindeki 5. halk oylamas? i?in yar?n sand?k ba??na gidiyor. 42 milyon 629 bin 733 ki?inin oy kullanabilece?i Anayasa de?i?ikli?i paketi halk oylamas?na kat?l?m?n art?r?labilmesi i?in 12.5 YKr olan oy kullanmama cezas? 17 YTL?ye ??kar?ld?. AKP?nin cumhurba?kanl??? krizini atlatabilmek i?in g?ndeme getirdi?i referandumda oylanacak maddeler aras?nda halk?n se?ece?i cumhurba?kan?n?n, 20 milletvekili taraf?ndan yaz?l? teklifle aday g?sterilmesi bulunuyor. Demokrasi g??leri ise cumhurba?kanl??? i?in herkesin aday olabilmesini ve cumhurba?kan?n? halk?n se?mesini istiyor.
Yar?n yap?lacak referandumda evet ya da hay?r oyu kullan?lacak. AKP evet oyu i?in ?al??ma y?r?t?rken, muhalefet partileri de hay?r diyeceklerini a??klad?.
CHP lideri Deniz Baykal, vatanda?lara ?durumlar? uygunsa gidip hay?r oyu kullanmalar?, de?ilse hi? kendilerini yormamalar?? ?a?r?s?nda bulundu. Baykal, ?Bu garabete, bu sa?mal??a milleti alet etme dayatmas?n? ??kmaza sokmak zorunday?z. ?ktidara, milleti istedi?i zaman istedi?i ?ekilde kullanamayaca??n?, millete sayg? g?stermesi gerekti?ini g?stermeliyiz? diye konu?tu.
DSP Genel Ba?kan? Zeki Sezer de referandumda parti olarak ?hay?r? oyu kullanacaklar?n? a??klad?. Sezer, ?Bu referandumun ciddiyetine inanm?yoruz. DSP?liler olarak bu yanl??l??a ve kaosa, bu karma?aya ortak olmayaca??z? dedi.
EMEP?ten ?a?r?
Emek Partisi, referandumda hay?r oyu kullanma ?a?r?s?nda bulundu. Halk oylamas?n?n, kriz yaratabilme ihtimali d???nda, bir ?nemi olmad???n? belirten EMEP, yapt??? a??klamada, iktidar kavgas?n?n genel se?imlerdeki AKP ba?ar?s?na ba?l? olarak ?imdilik ??z?ld???n? ve Abdullah G?l??n 11. Cumhurba?kan? olarak zaten se?ildi?ini vurgulad?. Referandumun hem kendisine hem de maddelerine ?Hay?r? demenin i??i ve emek?ilerinin ??karlar?na uygun oldu?unu belirten a??klamada, ???, ekmek ve ?zg?rl?k isteyen, e?itlik ve s?n?rlamas?z demokrasi ve bar?? talep eden i??i ve emek?ileri, t?m ezilenleri referandumda hay?r oyu kullanmaya ve iradelerini sahiplenerek halk iradesinin ?st?nl??? demek olan halk egemenli?i i?in m?cedelelerini y?kseltmeye ?a??r?yoruz? denildi.
CHP, MHP, DSP, ?DP, EMEP, ?P gibi partiler referandumda ?hay?r? oyu kullanacaklar?n? a??klarken, AKP, DTP, BBP, DP, SHP ve SP ise evet oyu vereceklerini belirttiler.
D?SK hay?r dedi
D?SK, referandumda hay?r oyu kullanma ?a?r?s? yapt?. D?SK Y?netim Kurulu yapt??? yaz?l? a??klamada, AKP iktidar?n?n, cumhurba?kanl??? se?iminde ya?anan krizi kendi lehine a?mak istedi?ini belirterek, bu ama?la haz?rlanan ve 10. Cumhurba?kan? Sezer?in vetosu nedeniyle referanduma sunulan anayasa de?i?ikliklerinin, parlamenter sistem bak?m?ndan bir?ok ?eli?kiyi i?inde bar?nd?rd???n? s?yledi. Referandumun, TBMM?de yap?lan son de?i?ikliklerle birlikte 11. cumhurba?kan?n? tart??mal? hale getirece?i dile getirilen a??klamada, toplumun b?y?k bir kesiminin neye oy verece?ini ve neyi kabul edip reddedece?ini bilmedi?i s?ylendi. A??klamada, anayasa de?i?ikliklerinin topluma cumhurba?kan?n?n halk taraf?ndan se?ilmesi olarak sunuldu?u belirtildi.
Anlams?z referandum
T?rkiye Barolar Birli?i, referandum i?in ?anlams?z? de?erlendirmesi yapt?. TBB taraf?ndan yap?lan a??klamada, h?k?metin duygusal tepki ile ald??? referandum karar?n?n, G?l??n cumhurba?kan? se?ilmesinin ard?ndan anlams?z kald??? kaydedildi. Halk oylamas?n?n ba?lamas?n?n ard?ndan, oylamaya sunulan metnin de?i?tirilmesinin de oyunu kullanm?? olanlara sayg?s?zl?k oldu?u vurgulanan a??klamada, ?Yap?lan emek, zaman ve para kayb?d?r? denildi. (HABER MERKEZ?)

---

Oya sunulacak d?zenlemeler

Pazar g?n? ?evet? ya da ?hay?r? oyu verilecek anayasa de?i?iklik paketi, ?u d?zenlemeleri i?eriyor: ?Genel se?imler 4 y?lda bir yap?lacak. TBMM t?m kararlar?nda, ?ye tamsay?s?n?n en az ??te biri (184) ile toplanacak. Anayasa?da ba?kaca bir h?k?m yoksa, toplant?ya kat?lanlar?n salt ?o?unlu?uyla karar verecek. Ancak karar yeter say?s?, hi?bir ?ekilde ?ye tamsay?s?n?n d?rtte birinin bir fazlas?ndan (138) az olamayacak. Cumhurba?kan?; 40 ya??n? doldurmu?, y?ksek??renim g?rm??, TBMM ?yeleri veya bu niteliklere ve milletvekili se?ilme yeterlili?ine sahip T?rk vatanda?lar? aras?ndan, halk taraf?ndan se?ilecek. Cumhurba?kan?n?n g?rev s?resi 5 y?la indirilecek; bir kimse, en fazla iki defa (5+5) cumhurba?kan? se?ilebilecek. Cumhurba?kanl???na, TBMM ?yeleri i?inden veya Meclis d???ndan aday g?sterilebilmesi, 20 milletvekilinin yaz?l? teklifiyle m?mk?n olacak. Ayr?ca, en son yap?lan milletvekili genel se?iminde ald?klar? ge?erli oylar?n toplam? y?zde 10?u a?an partiler de ortak cumhurba?kan? aday? g?sterebilecek. Cumhurba?kan? g?reve ba?lay?ncaya kadar, g?rev s?resi dolan cumhurba?kan?n?n g?revi devam edecek. Anayasa?n?n, ?se?im kanunlar?nda yap?lacak de?i?ikliklerin, y?r?rl??e girdikleri tarihten itibaren 1 y?l i?inde uygulanamayaca??na? ili?kin maddesi, cumhurba?kan? se?iminde dikkate al?nmayacak.

---

Referandum genelgesi

??i?leri Bakan? Be?ir Atalay, vatanda?lar?n, se?men bilgi kartlar? ellerine ula?masa dahi oy kullanacaklar? sand?k b?lgesinde bulunan se?men listelerine g?re sand?k kurulu ba?kanlar?na m?racaat ederek oy kullanabileceklerini bildirdi. ??i?leri Bakanl???, yar?n yap?lacak halk oylamas? ile ilgili 81 il valili?ine g?nderilmek ?zere genelge yay?nlad?.
Genelgede, Y?ksek Se?im Kurulu?nun kararla?t?rd??? se?im takvimine g?re 17 Ekim 2007 ak?am?na kadar da??t?lmas? gereken ?Se?men Bilgi Kartlar??n?n, bir?ok ilde vatanda?lara ula?amad??? y?n?nde bakanl??a bilgi geldi?ini kaydeden Atalay, bu nedenle t?m mahalle ve k?y muhtarl?klar?n?n se?im g?n? ak?am?na kadar, vatanda?lar?n nerede oy kullanacaklar?na dair bilgilendirilmesi amac?yla a??k bulunmalar? konusunda uyar?lmalar? gerekti?ini belirtti.