G?ZLEM

Sendikalar ve sendikal m?cadeleye ili?kin olarak ortaya ??kan baz? temel yan?lsamalara ge?ti?imiz hafta de?inmi?tik. Bu hafta daha g?ncel olanlar? a??klamaya ?al??al?m.
Son y?llarda ?e?itli platformlarda ?konfederasyonlar?n ya da sendikalar?n birle?mesi?, ?ortak ?al??anlar yasas? ??kar?lmas?? gibi ?neriler tart???l?yor. ?lk bak??ta normal kar??lanabilecek her iki ?neri de, ?neri sahiplerinin niyetlerinden ba??ms?z olarak, baz? ?nemli yan?lsamalar i?eriyor.
Sendikalar?n birle?mesi denince ilk bak??ta, daha g??l? sendikalar?n ortaya ??kabilece?i akla gelebilir. Ancak bunun tek ba??na yeterli olmayaca?? a??k. Bu noktada as?l ?nemli olan, ayn? i?yerindeki farkl? sendikalar?n ortak i?yeri ?al??malar?ndan ba?layarak y?kselen ve giderek birle?ik bir karakter kazanan ?rg?tlenme ve m?cadele olanaklar?n? yaratabilmesi. ?rne?in ?stanbul ?niversitesi ?apa ve Cerrahpa?a T?p Fak?lteleri?ndeki ta?eron bir ?irkette ?al??an 700 i??inin, SES Aksaray ?ube ve Tez Koop-?? ?yeleriyle y?r?tt?kleri ortak i?yeri ?rg?tlenmesi ile Belediye-?? ?ETT ?ubesi?nde ?rg?tlenmeleri bu anlamda ?nemsenmesi gereken bir deneyim. Yine Dev Sa?l?k-???in ?e?itli hastanelerde ?al??an ta?eron i??ileri benzer y?ntemlerle ?rg?tlemeye ?al??mas?, bir di?er olumlu ?rnek olarak g?sterilebilir.
Bug?n T?rkiye?deki mevcut sendikal yap? ve i?leyi?in genel ?zellikleri dikkate al?nd???nda, ya?anan olumlu ?rneklerden de yola ??karak, tabanda birle?mek i?in ad?mlar atmadan, tepeden ger?ekle?ecek olas? birle?meler tek ba??na hareketin g??lenmesi anlam?na gelmiyor. Hatta ?ubelere kadar inen sendikal b?rokrasi uygulamalar? nedeniyle, bu konuda daha ba?tan ?e?itli engellerle kar?? kar??ya kal?naca?? s?ylenebilir.
E?er samimi olarak birle?mek isteniyorsa, konfederasyonlar?n ya da sendikalar?n ?kurumsal olarak birle?mesinden? ?nce, ayn? ya da benzer i?kollar?ndaki farkl? sendikalar?n belirtilen ?rneklerde oldu?u gibi, ?ncelikle sendikal ?rg?tlenme ?al??malar? ?zerinden y?r?nmesi, ayn? i?yerinde fiili olarak ?rg?tlenme ?al??malar?nda ortakla??lmas? gerekir. Bu ortakla?ma sa?lanmadan her y?n?yle havada kalacak olan ?sendikalar?n birle?mesi? tart??malar?ndan sonu? almak m?mk?n de?ildir.
?Ortak ?al??anlar yasas?? tart??mas?na gelince; ?ncelikle her yasa mutlak olarak baz? k?s?tlamalar getirir, hak ve ?zg?rl?klerin ?er?evesini, s?n?r?n? ?izer. Bu anlamda ?ortak ?rg?tlenme? hedefleniyorsa, hedefe y?nelik herhangi bir somut ad?m atmadan, ?yasa talep etmek? bir sendikan?n ya da sendika ?yesinin en son akl?na gelmesi gereken ?eydir.
Kapitalist sistemde i??ilerin haklar?n? k?s?tlayan, s?m?r?lme bi?imlerini belirleyen kurallar, yasalarla g?vence alt?na al?n?r. Yasalar, g?r?n??te sermayeyi de ba?lar gibi g?r?nse de onlar i?lerini fiilen y?r?t?r, ??kar?na olunca yasalara s???n?r. Bu anlamda yasalar en fazla, i??i s?n?f?n?n sermayeye kar?? m?cadelesinde bir tutunma noktas? g?revini g?rebilir, kazan?lm?? haklar?n korunmas? i?in mevzi rol? oynayabilir. Ama bu durum, ?nce yasa isteyip m?cadeleyi de bu ?er?evede y?r?tmek ve sonra yasan?n pe?ine tak?lmakla kar??t?r?lmamal?d?r.
???i ve emek?i s?n?flar?n birlikte hareket etmesinin yolu, ?ncelikle i?yerlerinde, sonras?nda i?kollar?nda ve ?lke d?zeyinde birle?ik m?cadele i?in somut ad?mlar at?lmas?ndan ge?iyor. Ayn? i?yerinde stat? fark? g?zetmeksizin t?m emek?ileri ayn? m?cadele i?inde, m?cadele komitelerinde birle?tirmek, bu y?nde bir ad?m olabilir. Farkl? sendikalarda ?rg?tlenmenin yaratt??? yapay b?l?nmelerin ?n?ne bu ?ekilde ge?ilebilir.
Sendikalar ve sendikal m?cadele ?er?evesinde ortaya ??kan yan?lsamalar, hareketin geli?mesini engelleyen di?er etkenler kadar etkili ve san?ld???ndan ?ok daha yayg?n. Ama?, ger?ekten birle?ik bir emek hareketi yaratmak ise sendikalarda ve sendikal m?cadele i?inde s?k s?k kar??la??lan yan?lsamalardan kurtulmay? da hedeflemek zorunda.
???i ve emek?i s?n?flar, ?e?itli nedenlerle kar?? kar??ya kald?klar? yan?lsamalar?n fark?na vard?k?a, t?m ya?am alanlar?n? ku?atan zorunluluklar d?nyas?ndan, ?zg?rl?kler d?nyas?na do?ru ba?latt?klar? y?r?y??? h?zland?rabilirler.
Erkan Aydo?ano?lu