22 Ekim 2007 00:00

Bu?day fiyat? bahane ekme?e fahi? zam ?ahane

F?r?nc?lar ekme?e zam i?in un fiyatlar?ndaki, un sanayicileri de bu?day fiyatlar?ndaki art??? gerek?e g?sterirken, maliyet rakamlar?, her iki kesimin de bu konuda ??abart?l??? davrand???n? g?steriyor

Paylaş

F?r?nc?lar ekme?e zam i?in un fiyatlar?ndaki, un sanayicileri de bu?day fiyatlar?ndaki art??? gerek?e g?sterirken, maliyet rakamlar?, her iki kesimin de bu konuda ??abart?l??? davrand???n? g?steriyor.
Toprak Mahsulleri Ofisi?nin (TMO) yapt??? hesaplamalara g?re, bu?day?n ekmek i?indeki maliyeti dikkate al?narak, ??bu?day fiyatlar?ndaki art?? nedeniyle?? ge?en y?ldan bu yana ekme?e y?zde 5-6 zam yap?lmas? gerekirken, ger?ekte zam oran? y?zde 30?un ?zerine ??kt?. Unda da bu?day fiyatlar?ndaki art?? nedeniyle y?zde 17.5 zam yap?lmas? yeterli olacakken, ger?ekte zam oran? y?zde 21 oldu.
T?rkiye Ziraat??lar Derne?i Ba?kan? ?brahim Yetkin, Ankara?da ekme?e yap?lan y?zde 20?lik zamla ilgili olarak, ?Esas?nda yap?lan zamm?n miktar? y?zde 30?dur. Zamm?n yan?nda ekme?in gramaj?n? da d???rd?ler? dedi.
TMO yetkilileri, ??piyasa rakamlar? ile yap?lan hesaplamaya g?re f?r?nc?lar?n ve un sanayicilerinin, ?r?nlerinin fiyatlar?ndaki art??? sadece bu?day fiyatlar?ndaki art??a ba?lamakta biraz abart?l? davrand???n??? belirtiyorlar.
TMO?nun hesaplamas?na g?re ge?en y?l ortalama 40 YKr olan ekmeklik bu?day?n ortalama sat?? fiyat?, bu y?l 43 YKr oldu. Ancak ekim ay?nda ekmeklik bu?day?n ortalama sat?? fiyat? 50 YKr?ye ??kt?. Ekmeklik bu?day?n sat?? fiyat?, eyl?l ay?na kadar son bir y?lda y?zde 8 artarken, ekim ay?nda bu art?? y?zde 25?e ??kt?.
Sadece ekmeklik bu?day fiyatlar?ndaki art?? dikkate al?narak, un fiyat?na y?zde 17.5, ekmek fiyat?na da y?zde 5-6 zam yap?lmas? gerekirken, ger?ekte un fiyatlar? y?zde 21, ekmek fiyatlar? ise y?zde 33 d?zeyinde art?r?ld?. Ge?en y?l 1.5 YTL olan ekme?in ortalama fiyat?, bu y?l 2 YTL?ye ??kar?ld?.
TMO?nun hesaplamalar?na g?re ekmek maliyetleri i?inde bu?day?n pay? y?zde 21 d?zeyinde. Buna g?re piyasada 50 YKr?ye sat?lan 300 graml?k ekme?in i?inde 10 YKr?lik bu?day var.
Hesaplamalara g?re unun maliyetinin y?zde 70?ini bu?day olu?turuyor. Ekme?in maliyeti i?inde unun pay? ise y?zde 30. Geri kalan y?zde 70?lik maliyeti, genel imalat giderleri, i??ilik giderleri, f?r?nc? k?r?, bayi ?creti olu?turuyor.
F?r?nlar, 50 kg?l?k bir ?uval undan, 300 graml?k 260 adet ekmek ?retiyor. Piyasada 300 graml?k ekmek, ortalama 50 YKr?den sat?l?yor. TMO?nun hesaplamalar?na g?re 50 YKr?ye sat?lan 300 graml?k ekme?in i?inde, sadece 10 YKr?lik bu?day bulunuyor.
Y?zde 5 olmal?
T?rkiye Ziraat??lar Derne?i Ba?kan? ?brahim Yetkin d?zenledi?i bas?n toplant?s?nda, derne?in haz?rlad??? ?Ekmek Raporu?nu a??klad?. Bu?day fiyatlar?ndaki art???n ekmek fiyatlar?na yans?mas?n?n do?al oldu?unu, ancak Ankara?da ekme?e yap?lan zamm?n kabul edilemeyecek miktarda oldu?unu belirten Yetkin, ?Esas?nda yap?lan zamm?n miktar? y?zde 30?dur. Yap?lan zamm?n yan?nda ekme?in gramaj?n? da d???rd?ler, bizim yapt???m?z ara?t?rmalar?n sonucunda yap?lmas? gereken zam miktar? y?zde 5 olmal?d?r? dedi.
Yetkin, T?rkiye?de ya?anan kurakl??? gerek?e g?sterip haks?z fiyat art??lar?ndan faydalanmak isteyenlerin, ?kurakl?k f?rsat??l???? yapt???n? belirtti. Gelir da??l?m?ndaki adaletsizli?in ve yoksullu?un artt??? bir ortamda, ekme?in ?neminin de artt???n? ifade eden Yetkin, ekmek konusunun yerel y?netimlerce siyasete alet edildi?ini, T?rkiye?deki ekmek politikas?n?n tekrar g?zden ge?irilmesi gerekti?ini belirtti. Ekmek fiyat?n?n belirlenmesi ile ilgili yasa tasar?s?n?n TBMM?de oldu?unu ifade eden Yetkin, ?Bu yasa bir an evvel ??kmal?d?r, ekmek fiyatlar?n?n a?a?? ?ekilmesi i?in vergi oranlar? d???r?lmelidir. Zam geri ?ekilmezse itiraz edebilece?imiz merciler varsa ederiz. Bu bir meslek kurulu?unun yapmas? gereken g?revdir. Bu duyarl?l??? her vatanda? g?stermelidir? dedi. (EKONOM? SERV?S?)
TMO g?revini yapm?yor spek?lasyon kolayla??yor
Yurti?inde ?reticinin ve sanayicinin elinde yeterli bu?day bulunmas?na ra?men yine de spek?latif hareketlerle bu?day?n piyasaya fiyat? y?kseltilebiliyor. Bunda en b?y?k etken, piyasalar? d?zenlemesi gereken TMO?nun elinde bu etkinli?i yerine getirebilecek miktarda stok bulunmamas?... Bu durumda spek?latif beklentilerin k?r?lmas? i?in ithalat?n kolayla?t?r?lmas? yoluna gidiliyor. B?ylece ithalat??lar?n kazan? elde etmesi sa?lan?yor.
?lke, ithalat lobisine engel olabilecek ara?lardan yoksun b?rak?l?yor.

Yine ayn? s?re?
TMO, bu?dayda spek?latif fiyat hareketlerini ?nlemek i?in ekim ay?nda stoklar?ndaki 60 bin ton bu?day? sat??a a?arken, Bakanlar Kurulu da 800 bin ton bu?day?n g?mr?ks?z ithalat? i?in TMO?ya yetki vermi?ti. Ofis ayr?ca, AB?den tarife kontenjan? kapsam?nda 300 bin ton bu?day ithalat? yetkisini de ald?.
Di?er taraftan TMO, bu ay ba??nda 280 bin ton ekmeklik bu?day?n ithali i?in uluslararas? ihale a?t?.
Ancak ihalede 380-400 dolar teklif gelirken, bu fiyatlar y?ksek bulunarak ihale iptal edildi. Bunun ?zerine TMO, ikili g?r??meler ile daha uygun ?artlarda bu?day al?m? i?in firmalarla temasa ge?ti.
Di?er taraftan Dahilde ??leme Rejimi kapsam?nda ?zel sekt?r firmalar?n?n 350 dolar civar?nda fiyatlarla bu?day getirmesi dikkate al?narak, ?piyasadaki spek?latif beklentilerin k?r?lmas?? iddias?yla, ?zel sekt?re de ithalat kolayl??? sa?lanmas? g?ndeme geldi. Bu ama?la, g?mr?k vergilerinde k?smi indirim yap?labilece?i, ?al??malar?n s?rd??? belirtiliyor.
Bakanl?k el atacak
Tar?m ve K?yi?leri Bakan? Eker, Toprak Mahsulleri Ofisi?nin ge?en hafta, taahh?tleri gere?i may?s ay?nda ilan etti?i fiyatlardan bu?day satt???n?, ayr?ca T?rkiye?de bu?day fiyatlar?n?n d?nya fiyatlar?n?n ?ok alt?nda oldu?unu s?yledi.
Bakan Eker, ekme?in gramaj? d???r?lerek birka? ay ?nce dolayl? olarak zam yap?ld???n?, gramaj d???r?lmesi ve bug?n yap?lan zamla birlikte ekme?e y?zde 30 zam yap?ld???n? kaydetti.
Y?zde 5-6?l?k maliyet art??? kar??s?nda y?zde 30?luk fahi? zam yap?lmas?yla ilgili Tar?m ve K?yi?leri Bakanl??? yetkililerinin, un sanayicileri ve ilgili sekt?rlerle toplant? yapaca?? ??renildi.
ÖNCEKİ HABER

YA?ADIK?A

SONRAKİ HABER

L?bnan?da belirsizlik s?r?yor

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...