S?n?r ?tesi harekat ??z?m m?? T?rkiye ger?ek bir ??z?m i?in ne yapmal?? 8

Ender ?mrek
Emek Partisi Genel Ba?kan Yard?mc?s?:

Bug?n Cumhuriyetin 84. kurulu? y?l?. Cumhuriyetin kurulu?unda bu topraklarda ya?ayan t?m halklar?n eme?i, kan? ve can? var. Cumhuriyeti t?m Anadolu ve Trakya halklar?, T?rkler ve K?rtler beraber kurdular. Kurtulu? m?cadelesi y?llar?ndaki duygu ve felsefe, t?m halklar?n e?it ve ?zg?r ya?ayaca?? ba??ms?z bir cumhuriyet yakla??m?yd?. ??galden kurtulu? m?cadelesi, ayn? zamanda t?m uluslar i?in e?itlik ve kendi gelece?i ?zerinde s?z ve karar sahibi olma m?cadelesiydi.
Mustafa Kemal?in ba?ta Erzurum ve Sivas kongrelerinde ve daha sonra ?zmit konu?malar?nda K?rtleri, K?rt halk?n? ve onlar?n temsilcilerini ?nemsedi?i rahatl?kla g?r?lebilir. Mustafa Kemal, o y?llarda cumhuriyetin sadece T?rk milleti i?in de?il, bu topraklarda ya?ayan t?m milletler i?in kurtulu? olaca??na dikkat ?ekmi?tir. K?rtlerin yo?un olarak ya?ad?klar? topraklarda kendi kendilerini y?netecek bir y?netim tarz?n?n, (muhtariyet, ?zerklik vs.) geli?tirilmesi gerekti?i de dikkat ?ekilen bir husustu.
Ancak bug?n aradan 84 y?l ge?mi? olmas?na ra?men K?rt sorunu ??z?lebilmi?, K?rt halk? rahat y?z? g?rm?? de?il. Dahas?, kutlamalarda kullan?lan dil ve ?slup, K?rtleri ?cumhuriyet y?k?c?lar?? gibi g?stermeye endekslenmi? bulunuyor. Tabii sorun ??z?lmeyince, rahat y?z? g?rmeyen sadece K?rt halk? olmuyor. T?rkler ve t?m T?rkiye Cumhuriyeti vatanda?lar? da ya?anan ac?lar?n orta?? oluyor. ??z?lmeyen sorun, t?m halklar?m?z? esir alm?? bulunuyor. Devleti y?netenlerin K?rt sorunundaki yanl?? politikalar?n?n ac?s?n? t?m halkalar, t?m i??i ve emek?iler olarak ya?amaya devam ediyoruz.
Cumhuriyetin kurulu? ruhu ve felsefesinin hemen ilk y?llarda terk edilmesi, m?cadelede yer alan halklar?n ?zg?nl?klerinin yok say?lmas?, giderek farkl? uluslar, diller, k?lt?r ve inan?lar?n ideolojik ve politik hedef haline getirilmesi ve ard?ndan geli?en isyanlar ve di?er geli?meler, ne yaz?k ki K?rt sorununu akliselimle ??zme imkanlar?n? da ortadan kald?rd?. ?lerleyen y?llarda K?rtler hepten yok say?ld?. T?rkl??? benimseyerek do?al asimilasyon s?recine giren baz? milliyetlerin durumundan kalkarak, K?rtlerin de T?rkl??? benimseyecekleri varsay?ld? ve zorun her t?r? de kullan?larak, i?inden ??k?lmaz bir s?reci girildi.
K?rt kimli?i, k?lt?r? ve dili inkar edildi. K?rtler i?galden kurtulu?un ve cumhuriyetin kurulu?unun hemen ard?ndan, ?da? T?rkleri? olarak ilan edildiler. ?T?rk Tarih Tezi? ve ?G?ne? Dil Teorisi? gibi kuramlarla ?izilen yol haritas? ve T?rk ulusu i?in anlaml? olan kurumlar?n K?rtlere de dayat?lmas?yla, ??z?mden hepten uzakla??lm?? oldu.
Ancak g?n?m?zde bu politika iflas etmi?, bo?a ??km??t?r. Bunda ?srar etmek beyhudedir. Bu hem K?rt halk? bak?m?ndan, hem T?rkler bak?m?ndan, hem de b?lge ve d?nya devletleri ve halklar? bak?m?ndan anlams?z bir kuram ve yakla??m olmu?tur. ?stelik -ko?ullar? ?zerine ?ok ?ey s?ylenecek olsa da- hemen yan? ba??m?zda d?rt ba?? mamur bir K?rt Federal Devleti kuruluyorken, inkar ve ?iddette ?srar etmek hepten anlams?z ve ak?l d???d?r.
S?n?r ?tesi operasyona buradan bakarak de?erlendirmeliyiz. Ne kadar anlams?z oldu?unu buradan daha rahat g?rebiliriz. Sorunu kendi ba??na bir ter?r sorunu olarak, PKK?nin yaratt??? bir sorun olarak g?rmek, sorunu ?arp?tmak ve i?i zora sokmakt?r. PKK?nin yakla??m?n? be?enir ya da be?enmezsiniz, silahl? direni?in anlaml? ya da anlams?z oldu?unu iddia edenler de olabilir, ama bu, inkar ve ?iddetin ortaya ??kard??? bir sonu?tur ve buradan ilerleyerek ??z?me varma imkan? yoktur.
K?rtlerin d??lanmad??? bir cumhuriyet ihtiyac?
Yap?lmas? gereken, 84. y?l?n? kutlad???m?z Cumhuriyetin kurulu? felsefesini yeniden ele almak ve de?erlendirmektir. Cumhuriyeti, gasp edilmi? iradelerin toplam? olmaktan ??karmakt?r. Cumhuriyeti demokratik ve halk?? bir karaktere b?r?nd?rmektir. 84. kurulu? t?renlerini, yarat?lan atmosfere bak?ld???nda, neredeyse K?rtlere kar?? yap?lan kutlamalar olmaktan ??karmak da buradan ge?iyor. Kutlamalar?n birlik ve beraberli?e de?il, par?alanmaya hizmet eder tarzda kutland???, K?rtlerin d??land??? ve biraz daha ?tekile?tirildi?i bu gidi?in olduk?a tehlikeli oldu?unu g?rmek ve bar??a bir ?ans vermek durumunday?z. Ne yaz?k ki T?rkiye, g?nlerdir s?n?r ?tesi operasyonu tart???yor. Daha ?nce defalarca ger?ekle?tirilmi? olan operasyonlardan biri daha yap?lmak isteniyor. Bunun i?in TBMM?de tezkere de ??kar?lm?? bulunuyor. E?er yap?l?rsa, ?imdiye kadar oldu?u gibi biraz daha kan d?k?lecek, T?rk ve K?rt gen?leri ?arp??arak ?lecek, yeni ac?lar ya?anacak, daha fazla anne a?layacak ve toplumsal gerilim daha da artacakt?r. Ama bu, K?rt sorununu ??zmek bir yana, daha da derinle?tirecektir. ABD onay verirse, Irak h?k?meti ve B?lgesel K?rt Y?netimi kabul ederse, s?n?rl? ve s?resi belli bir operasyon yap?lsa bile bu, T?rkiye?nin i?eride ve d??ar?da daha b?y?k sorunlarla kar?? kar??ya kalmas? anlam?na gelecektir.
Biz akl?selimin, bar?? ve karde?li?in ba?ar? kazanmas? i?in m?cadele ediyoruz. K?rt sorununun bar???? ve demokratik ??z?m?nden yanay?z. Bunun i?in ba?ta iki halk olmak ?zere, t?m T?rkiye halklar?n?n egemenlerin politikalar?na alet olmamas? gerekti?ini s?yl?yoruz. Sava?a ve ?iddete kar??y?z. Ancak geli?meler, t?m i??i ve emek?iler i?in T?rkiye?yi tehlikenin e?i?ine getirmi? bu politikalara kar?? g??l? bir kar?? koyu?u zorunlu k?l?yor. 3 Kas?m?da Ankara?da yap?lacak miting, bu yolda ?nemli bir ad?m olmal?d?r.
T?rk ve K?rt ?at??mas? de?il karde?li?i i?in; gericili?in, ?rk?? ve ?oven g??lerin politikalar?na ve sava? naralar?na kar?? daha g??l? bir ??k?? yapmal?y?z.

---

Vahim bir giri?im

Nuri Yaman (DTP Mu? Milletvekili):
Biz o konuda zaten parlamentoda tavr?m?z? ortaya koyduk. Bunun kom?u ?lkeler ve halklarla bir sava?a yol a?maya aday, vahim bir giri?im olaca??n? d???n?yorum. T?rkiye, uluslararas? ili?kiler ve hukuk gere?i, kom?uluk ili?kilerine sayg?l? olmal?d?r. Yap?lacak bir operasyon, halklar aras?ndaki gerilimleri t?rmand?racakt?r. Bence sorun, b?lgedeki dengeler d???n?ld???nde T?rkiye ile ABD aras?nda bir diyalogla ??z?lecektir.

---

Akl?n ilkelerine g?re tutum sergilenmeli

Z?lk?f Karatekin (Kayap?nar Belediye Ba?kan?):
S?n?r ?tesi operasyon ile sonu? al?nsayd?, ?u anda T?rkiye bu sorunu konu?mayacakt?. ??nk? bir?ok kez bu denendi ve sonu? al?nmad?. As?l mesele g?rmezden geliniyor. K?rt sorununun nedenlerini g?rmek yerine, sonu?lar? ?zerinde durmaya devam ediyorlar., Nedenlerini ortadan kald?rm?yorlar. Bu da gerginli?in devam etmesine ve istemedi?imiz sonu?lara yol a?abilir. Biz ?u anda ?ovenizmin artt??? ?u g?nlerde tedirgin oluyoruz ve h?k?metin, y?netim kademesindeki her kesimin duyarl? olmas?n? bekliyoruz. Medyan?n da bu s?re?te daha hassas davranmas? gerekiyor. ?nsanlar kar?? kar??ya getirilmek isteniyor. Kald? ki bu olaylar zinciri Mersin?den Trabzon?a, oradan da ?emdinli?ye kadar var?yor. Bunlar?n tesad?f oldu?unu d???nm?yorum. Bug?n milliyet?i tutumlar?n g??lenmesinde ?nemli rol? olmu?tur. Toplum bu noktaya getirildi. Bu tehlikeli s?re?te h?k?metin ?zerine d??eni yapmas? gerekir. Ancak ne yaz?k ki h?k?met, tedbir almak yerine geli?melere seyirci kal?yor. Baz? ?evreler taraf?ndan bilin?li olarak toplum bo?az bo?aza getirilmek isteniyor. Buna kar?? koymak i?in b?t?n duyarl? kesimlerin bir araya gelmesi gerekir. H?k?metin de sa?duyu ?a?r?s?nda bulunmas? gerekir. Akl?n ilkelerine g?re tutum sergilenmesi gerekir. T?rkiye art?k modern bir devlet, gere?ini yerine getirme konusunda bir karar vermelidir. Ya birinci s?n?f bir ?a?da? devlet olarak demokrasi ve insan haklar?na y?nelik ciddi ad?mlar atar, ya da ikinci s?n?f bir devlet olarak gerginliklerden kurtulamayacak. Art?k h?k?met, ?rk, dil din fark? g?zetmeksizin demokratik ad?mlar atmal?. K?rt sorununun ??z?m?nde de cesur ad?mlar atmas? gerekir.

---

K?rt sanat??lar olarak operasyona kar??y?z

Kaz?m ?z (Y?netmen):
S?n?r ?tesi operasyon herhangi bir sorunu ??zemez. T?rkiye, sorunun kayna??n? d??ar?da aramamal?, 23 y?ll?k sava??n kayna?? da i?eridedir. K?rt sorununda belli bir umudun ortaya ??kt??? d?nemde tekrar ?iddete d?nmek, T?rkiye a??s?ndan b?y?k bir kay?p olacakt?r. K?rt sanat??lar olarak da G?ney K?rdistan?a yap?lacak operasyona kesinlikle kar??y?z. Olas? bir operasyonun t?m K?rtlere kar?? yap?laca??n? d???n?yoruz. 80 y?ll?k bir K?rt sorunu art?k s?z konusu de?il. T?rkiye?de silahl? sava??n ortaya ??kard??? k?r?lma s?z konusudur. K?rtlerin dil ve k?lt?r-kimlik haklar? i?in ad?m at?lsa da da?daki silahl? g??lerin inmesi i?in de genel olarak siyasi bir af ??kar?labilmeli. Parlamento T?rkiye?nin ger?ek g?c? olmad???ndan, h?l? ordunun istedi?i politikalar kabul ediliyor. Yeni olu?turulan Meclis asli g?revini yapacaksa, K?rtlerin me?ru ve silahl? olmayan temsilcileriyle ili?ki geli?tirilmeli.

YARIN: Mazlum-Der Genel Ba?kan Yard?mc?s? ?inasi Haznedar, ?DP eski Genel Ba?kan Yard?mc?s? Hakan Tahmaz, Petrol-?? Alia?a ?ube Ba?kan? Mehmet Salih Ayd?n, Genel ?? ?zmir 4 No?lu ?ube Ba?kan? Erkan Karaca.