T?rk?n?n ?Akyol?cusu

Daha otuzunda... Ama otuz y?la s??d?r?lamayacak m?zik bilgisi ve becerisine sahip. Besteci, yorumcu, hepsinden ?nemlisi; hi? b?rakmad??? ba?lamas?n?, ?a?da? klasik m?zikle birbirini tamamlayacak ?ekilde birle?tirebiliyor.
Bursa?da do?du. Dersim k?kenli. Hi? g?rmedi?i ana baba topraklar?n?n hasretini ?ekti. Bu hasret, m?zik e?itimi i?in ??kt??? yurtd???nda iyice katmerlendi ve pe?ini hi? b?rakmad?. Yapt??? i?e bir ?ekilde rengini verdi. Arif Sa??? bir konserde izledikten sonra ?Bir g?n ben de ?Arif Sa?? olaca??m? demi?, kendi kendine. Bursa?da ba?lama dersleri alarak ba?lam?? m?zik ser?venine. ?lk bestesini sekiz ya??nda yapm??, kendi deyimiyle ?ne kadar besteye benziyorduysa tabii?. Adil Arslan??n ?Do?u Bat? Divan?? adl? alb?m?n? dinledikten sonra bu alb?m?n etkisinde kalarak, ba?lamas?yla klasik m?zik aras?nda bir ba? kurma fikri de oturmaya ba?lam?? kafas?nda. Sonra Bursa?da a??lan G?zel Sanatlar Lisesi?ne girer, keman b?l?m?nde okur. Ba?lamayla olan ili?kisini hi? kesmez ama. Bo? buldu?u b?t?n zamanlar?n? ba?lama ?al??arak ge?irir. Bu d?nemlerde Almanya?ya gider yaz tatillerinde. Orada da ?zel keman dersleri al?r. Ve burada ba?lama i?in kon?erto yazmak, b?y?k orkestralar e?li?inde ?almak gibi hayaller kurar. Bunun i?in T?rkiye?de okulunu bitirip yurtd???nda m?zik-kompozisyon e?itimi almak gereklili?ine inan?r. Yaln?z bir ?artla! Ba?lama i?in yaz?lacak kon?ertonun, bir kompleksin yans?mas? de?il; aksine, var olan bu kompleksin de?ifre edilip, bunun ?st?nde ?ekillenen bir m?zik eylemi olmas? ?art?. Ve bunun i?in ?Hanns-Eisler Y?ksek M?zik Akademisi Kompozisyon B?l?m?? s?navlar?na haz?rlan?r. Bu haz?rl?k s?recinde bamba?ka bir m?zik t?r?yle tan???r: ?a?da? klasik m?zik.
?Beyaz Sayfalar?
1920?lerde ba?layan, kendi ?zg?r ve ?zg?n kurallar?n? geli?tiren bu m?zik t?r?n?n tutkunu olur yava? yava?. 2 senelik bir haz?rl?k ?al??mas?ndan sonra, s?navda 40 ki?i aras?ndan ve bir tek kendisi olmak ?zere ba?ar?l? olur. O y?l bu okula, sonraki iki d?nem de dahil olmak ?zere, sadece Taner Akyol ??renci olarak al?n?r. Ve burada ilk bestesi, okulun bestecilik ?d?l?n? kazan?r. Art?k eline, ba?lamas?yla ?a?da? klasik m?zik ak?m?nda bir ?eyler yapma imkan?n? da verir bu okul. Ve art?k t?m yo?unla?mas?n?, ?a?da? klasik m?zi?in dikey ?ok seslili?iyle, Anadolu m?zi?inin makamsal olmas?ndan kaynakl? komal? seslerinin ve yap?lan vokallerdeki g?rtlaklar?n, oturmu? bir b?t?nl???ne harcar. Okulda bestecilik ve m?zik teorisi dersleri veren hocas? Helmut Zath, ba?lama i?in bir eser yazmak istedi?ini ve bunun i?in kendisiyle ortak ?al??mak istedi?ini bildirir. Hocas?na ba?laman?n ?al?m tekniklerini, y?resel tav?rlar?, ?elpeyi g?sterir. Hocas? da, Taner?den ald??? bu bilgiler ?????nda projesini ger?ekle?tirir ve 15 dakikal?k ?Beyaz Sayfalar? adl? kon?ertoyu yazar. Bu, Taner Akyol i?in ?nemli bir deneyim olur. Ve bu deneyim, art?k m?zik anlam?nda yapmak istediklerini, pratiksel s?re?ler i?ine de sokmas?nda ona b?y?k bir cesaret verir. Branderburg Yeni M?zik Vakf??n?n a?t??? bestecilik yar??mas?nda ba?lama i?in yazd??? eserle birinci olur. Uluslararas? ?ok ?nemli caz, kalasik m?zik festivallerine, ?nemli m?zik organizasyonlar?na davet edilir.
Usta m?zisyenlerle ?al??m??
T?rkiye?de pek tan?nmasa da o, Bat? m?zi?inde kendi ismini tan?t?r. Ve art?k bir g?n ?Arif Sa?? olmak i?in ??kt??? m?zik yolculu?una, ?Taner Akyol? olarak devam eder. Nihayet Taner Akyol?un ilk solo alb?m? ?G??men Ku?lar?, Almanya?da ?ok ?nemli bir caz firmas? olan Enja Records taraf?ndan ??kar?ld?. T?rkiye?deki m?zikseverler ise bu alb?me, Enja Records?un T?rkiye temsilcisi olan Ekinoks M?zik arac?l???yla ula?abilecekler.
Biz de Taner Akyol?la, ??kard??? ilk solo alb?m? ?G??men Ku?lar? hakk?nda g?r??t?k. Alb?m ger?ekten usta m?zisyenlerle ?al??man?n kalitesini ve zenginli?ini yans?t?yor. Arif Sa?, Erdal Erzincan, Murat Toraman, ?smail Bayram, Ertan Tekin, Kemal Kahraman, T?rker gibi usta isimlerin yan? s?ra Bat? m?zi?ini ?ok iyi bilen Avrupal? m?zisyenlerle ?al???lm??. Bu usta isimlerle bulu?mas?nda en b?y?k pay Tolga Sa??a ait. Bir koordinat?r gibi ?al??m?? alb?m?n haz?rlanma a?amas?nda. St?dyo a?amas?nda ise Erdal Erzincan??n yo?un eme?i var. Alb?m, Taner Akyol?a ait 7 tane beste ve birinin derlemesi Ruhi Su?ya ait, 5 tane t?rk?den olu?uyor.
?G??men Ku?lar?, ?air ?brahim Karaca?n?n s?zlerini yazd??? ve alb?me ad?n? veren bir Taner Akyol bestesi. G?zalt?nda kay?plara yak?lan bir a??t niteli?inde. Yurtd???nda Hatice Toraman?la tan??m?? Taner. Hatice Toraman, g?zalt?nda kaybedilen H?seyin Toraman??n annesi. Annesinden, H?seyin Toraman?? ve kaybedili? s?recini dinliyor. ?Birilerinin kaybolmas?, kaybedilmesi kabullenilir bir durum de?il. Bir annenin, evlad?n? hele bu ?ekilde kaybetmesi, ac?lar?n en b?y??? olsa gerek. Etkilenmemek, duyars?z kalmak insani de?il? diyor Taner. ???te ?brahim Karaca?n?n bu g?zel s?zleri bu duyarl?l???n g?zel ?rneklerinden. Bana, bu s?zlerin duygulan?mlar?mdan ve Hatice anan?n anlatt?klar?ndan dolay? m?zikal kar??l???n? ?retmek d??t?? diye ekliyor. ??ark?, durumun vahametini yans?tan olduk?a gergin bir a??l??la ba?lay?p, rahatlayan bir melodiye d?n???yor. Bu melodi daha sonra bir anan?n a??d? halini al?yor. Ve nihayet ?ark?n?n s?zleri ve enstr?manlar?n ?al?m tekni?iyle ?Bu ka??nc?? dedirten bir hesap sorma havas? i?inde bitiyor? diye belirtiyor. Yani sadece a??t olarak alg?lamam?z? istiyor. ?kinci t?rk? bir zeybek. ?S???t Zeybe?i? ba?lamayla olduk?a sade ve orijinal Zeybek Tavr??yla ?al?nm??. ?a?da? senfonik altyap?s?yla ger?ekten b?y?k bir uyum i?erisinde. Taner Akyol bu uyumu, ?Zeybek Tavr??n? t?rk?de bazen kontrbaslar da yap?yor. Enstr?manlar? tek tek dinleme f?rsat? olmad??? i?in bunlar?n o kalabal?kta s?yr?l?p duyulma ?ans? da ?ok d???k. Ama i?te o b?t?nde bunlar? duyurabilmek ?nemli. Toplamda ?unu verebilmek ?nemli: Birbiriyle yabanc? durmayan, kayna?m??, organikle?mi? bir melodik durum yaratabilmek? ?eklinde a??kl?yor. ???nc? eser bir Pir Sultan ?iiri. Bestesi Taner Akyol?a ait. Altyap?daki o senfonik dinamizm, bu sefer Pir Sultan??n s?zleriyle tam uyum i?inde. Deyim yerindeyse bu ?al??ma, Pir Sultan ?iirinin notasal terc?mesi gibi. ?S?zler anlam?yla, zaten besteye ritmini de, ?eklini de veriyor? diyor Akyol. Olduk?a eski bir anonim t?rk? ?Payton Geldi Meyhaneye Dayand??. Aranjelerini Taner Akyol, Antonis Anissegos, Niklas Schmincke?yle birlikte yapm??. Yabanc?larla bir t?rk?y? aranje etmenin avantajlar? ve dezavantajlar?n?; ?T?rk?n?n ?al?m?ndaki trafi?i tabii ki ben y?nettim. Ama onlarda, bu t?rk?n?n uyand?rd??? hisleri, duygulan?mlar? da t?rk?ye yans?tmak istedik ve t?rk?n?n bu yorumu olduk?a renkli ve zengin bir ?al??ma oldu? ?eklinde anlat?yor. ?Bug?n Ay?n I????? adl? anonim t?rk?de ba?lama ve ?ello birbirlerini y?r?t?yorlar. Taner Akyol, ?Bu t?rk?de ara m?ziklerde d?rt ba?lama kulland?m. Yayl? d?rtl?s? gibi kullanmaya ?al??t?m? diyor. ?Vay Gurbet?, ?Suskunum Sana?, ?Hapisteler Ama?, ?Anlayamazs?n?, s?zleri s?ras?yla Karacao?lan?a, Adnan Y?cel?e, Mevlana?ya ve tekrar Adnan Y?cel?e ait. Alb?m?n b?t?n eserlerindeki titiz ve ince ?al??malar, bu eserlerde de kendini g?steriyor. ?zellikle ?Suskunum Sana?, gerek senfonik a??l??? ve gerekse ba?laman?n ilgin? kullan?m?yla olduk?a dikkat ?ekici. ?Okudu?um okulda bu par?ay? dinleyen bir profes?r, par?ada d?rt ayr? ?ark?n?n oldu?una dikkat ?ekmi?ti? diyor ve devam ediyor Akyol: ?Hatta bana k?zm??t?. Bir bestecinin daha ekonomik davranmas? gerekti?i konusunda...? Alb?m?n sonunda ?Turna Semah?? var. Tam bir final havas? niteli?inde. Ruhi Su?nun derledi?i ?Turna Semah??n?n alb?mde bulunan bu yorumu, m?zi?in ?ok geni? koordinatlar?n?n esteti?ini sunuyor bizlere. ?Vokalin daha sert veya g??l? olmas? gerekmiyor muydu? sorumuza; ??an, her ba?lamac?n?n veya enstr?man icrac?s?n?n ortak sorunudur biraz. Ben bir ses sanat??s? de?ilim ama bu konuda da geli?mek i?in elimden geleni yap?yorum. Umar?m bir di?er alb?m?me kadar bunun ?stesinden gelirim? yan?t?n? veriyor ve ekliyor: ?Bu arada ?n?m?zdeki y?llar i?inde bir Pir Sultan Operas? yazmay? d???n?yorum. Bunun i?in edebiyat??larla, tiyatrocularla g?r??ece?im.?
Taner Akyol, gen? ya??na ra?men m?zik yolculu?unun ??a?da? Bat?? kulvar?nda h?zla y?r?yor, y?re?indeki t?rk?lerin rehberli?inde... (?stanbul/EVRENSEL)
Nihat ?lbeyo?lu