KENT YAZILARI

8 Kas?m g?n? d?nyada ve ?lkemizde uzun y?llardan bu yana ?D?nya ?ehircilik G?n?? olarak kutlan?yor. Her y?l 8 Kas?m g?n?n? de i?ine alan haftada TMMOB ?ehir Planc?lar? Odas? ?nc?l???nde, ?lkemizde ?ehir planlama alan?yla ili?kili kurumlar ve ?niversitelerin kat?l?m?yla ?D?nya ?ehircilik G?n? Kolokyumu? d?zenleniyor. Geleneksel hale gelmi? olan Kolokyum, her y?l bir ba?ka tema ile bir ?niversitemizin ev sahipli?inde d?zenleniyor. Bu y?l Ankara?da Orta Do?u Teknik ?niversitesi ile ortakla??larak d?zenlenen ve temas? ?Planlama Meslek Alan?? olarak belirlenmi? olan Kolokyum 7-8-9 Kas?m tarihlerinde TODA?E salonunda ger?ekle?tirilecek.
7 Kas?m tarihinde sabah saat 10.00?da ba?layacak olan Kolokyumun ilk g?n?nde; ?Meslek Alan? ve Etik?, ?Ge?mi?ten Gelece?e Meslek Alan??, ?Meslek Alan?nda D?n???m? ba?l?klar?yla ?? oturum ger?ekle?tirilecek. Kolokyumun ikinci g?n?nde yap?lacak oturumlarda ise; ?Meslek Prati?i?, ?Mesleki Deneyim: Farkl? Planlama ?l?eklerinde Planc? Olmak?, ?Yeni Yakla??mlar, Alternatifler?, ?Kamu Sekt?r? ve Planlama Alan?? konular? ele al?nacak. Kolokyumun son g?n? olan 9 Kas?m 2007 g?n? ise; ?Farkl? Mesleklerle ?li?kiler? ve ?Kentin Meslekleri? ba?l?kl? oturumlar?n yan? s?ra, planlama ??rencileri paneli ve forum ger?ekle?tirilecek. Forumun ilk b?l?m?nde ?Mesleki Yeterlilik ve Yetkinlik? konusu tart???l?rken, ikinci b?l?m?nde ise ?Meslek Alan?? tart??mas? ger?ekle?tirilecek.
1996 y?l? ?ncesinde, ?ehir Planc?lar? Odas? taraf?ndan d?zenleme yetkisi devir al?n?ncaya dek, ?niversiteler ile d?zenlemeyi yapan ?daimi komite? aras?nda zaman zaman k?rg?nl?klara neden olan Kolokyum d?zenlemeleri, son y?llara kadar k?sk?nl?kler ve k?rg?nl?klar ya?anmadan Oda taraf?ndan ba?ar?l? bi?imde s?rd?r?ld?. Her y?l ?lkemizde planlama e?itimi veren t?m ?niversitelerin ve kurumlar?n kat?l?m? ve katk?lar?yla ger?ekle?tirilen Kolokyumun, bu y?l ?stanbul?da var olan ?? ?niversite taraf?ndan protesto edilmesi, k?sk?nl?kler nedeniyle ?stanbul kat?l?m?n?n en alt d?zeye inmesi, bu y?lki Kolokyumun olumsuz yan?. Ancak buna ra?men, Kolokyumda ger?ekle?tirilecek sunumlar?n, yap?lacak tart??malar?n, planlama meslek alan?n?n son y?llarda giderek daha da b?y?yen a?maz?n?n ??z?m?ne katk? sa?lamas?n?, umut ???klar?n?n toplant?n?n ger?ekle?ece?i salondan t?m ?lkeye, t?m ?ehir planc?lar?na ula?acak bi?imde yans?mas?n? diliyorum.
Bu y?l Kolokyuma kat?lan ?ehir planc?lar?, ?lkemizde izlenen yanl?? e?itim politikalar?n?n bir sonucu olarak, her y?l bir ba?ka ?niversitede ?ehir planlama b?l?m?n?n a??ld???, di?er bir?ok meslek alan?nda oldu?u gibi, e?itim kalitesinin artt?r?lmas?n?n yerine, i?sizlerin diplomal? hale getirilmesine y?nelik politikalar?n meslek alan?n? do?rudan etkiledi?i bir d?nemde kendi meslek alanlar?n? tart??acaklar.
G?n?m?zde izlenen politikalar, ?ehir planc?lar?n?n kendilerini bir yandan istihdam olanaklar? yeterince yasal dayana?a kavu?turulmam??, giderek ?gereksiz? olarak nitelenen bir meslek alan?n?n ?yeleri olarak hissetmelerine neden olurken, di?er yandan meslek alan?nda ucuzla?ma ve ??r?menin ak?l almaz boyutlara ula?mas?na neden oluyor. Planlama meslek alan?na ?lke y?neticilerinin g?z?nde verilen de?erin giderek d??mesi, planlama meslek alan?n?n kentsel arsa rant? olu?turman?n ve ?le?tirmenin basit bir arac?na d?n??t?r?lm?? olmas?ndan kaynaklan?yor. Di?er yandan, planlama kararlar?n?n giderek bir kurallar dizisi olmaktan ??kar?lmas?, en temel kurallar?n bir gece i?inde ??kar?l?veren ??-be? yasa de?i?ikli?i ile alt?st edilmesi, planlamaya olan zay?f inanc?n da giderek yitirilmesine neden oluyor.
B?ylesi bir ortamda, ak?l ve bilim do?rultusunda hareket etmesi, alaca?? kararlarla yap?lan d?zenlemelerin kamu yarar?na geli?mesine katk? koymas? gereken, kamu yarar?na ve bilimsel do?rulara uygun d?zenlemeleri koruyup kollamas? gereken yarg? kurumlar?n?n da, ya?anan gidi?e ayak uydurup var olan karma?an?n b?y?mesine, ??r?menin h?zlanmas?na neden olacak baz? kararlara imza atmas? umutlar? azalt?yor.
Dan??tay??n yak?n zamanda alm?? oldu?u, 1985 y?l?nda y?r?rl??e girmi? olan ?mar Yasas??n?n bir maddesine at?fta bulunan, imar plan? m?ellifli?ine ili?kin y?netmelik h?km?ne ili?kin y?r?tmeyi durdurma karar? da b?ylesi kararlardan. Ge?ti?imiz y?l kabul edilmi? olan y?netmelik d?zenlemesini, 22 y?l ?nce yasala?an 3194 say?l? ?mar Yasas??n?n 38. maddesinde yer alan ?Halihaz?r harita ve imar planlar?n?n haz?rlanmas? ve bunlar?n uygulanmas?n?n fenni mesuliyetini; ?al??ma konular? ve ilgili kanunlar?na g?re, m?hendisler, mimarlar, ?ehir planc?lar? deruhte ederler? maddesine ayk?r? olarak nitelendirerek durduran Dan??tay??n bu karar?n?n kesinle?mesi durumunda, planlama alan?nda var olan karma?an?n giderek daha da b?y?yece?i g?r?l?yor.
Dan??tay??n karar?n? al?rken, yasan?n kabul edildi?i y?llardaki T?rkiye tablosu ile g?n?m?z tablosu aras?nda bir kar??la?t?rma ve de?erlendirme yapmad??? anla??l?yor. Oysaki, k?sa bir inceleme yap?lsa yasan?n haz?rland??? ve kabul edildi?i y?llarda, ?mar planlama konusunda profesyonel ?al??anlar?n yan? s?ra, (Yasa tasla??n? haz?rlayan Bay?nd?rl?k Bakanl??? ba?ta olmak ?zere) kamu kurumlar?nda planlama konusunda ?al??anlar?n da ?o?unlu?unun mimar oldu?u, ?lkenin gereksinim duydu?u say?da ?ehir planc?s?n?n bulunmad???, bir tek okulun planc? mezun verdi?i, ?? okulda planlama e?itimin s?rd?r?ld??? g?r?lecektir.
?lkemizde faal durumda yakla??k 300 planc?n?n bulundu?u y?llarda yap?lm?? olan bir d?zenlemeden yola ??karak, planlama konusunda e?itim alm??, Oda ?yesi faal ?ehir planc?s? say?s?n?n 5000?e yakla?t???, g?n?m?z ko?ullar?na uygun olarak yap?lm?? ve yasa ile a??k?a ?eli?meyen bir y?netmelik h?km?n?n y?r?rl???n?n durdurulmas? anla??l?r gibi de?il.
Bir yandan, e?itim vermekte olan b?l?mlere ek olarak di?er ?niversitelerde de ?ehir planc?s? yeti?tirilmesine izin veren, 10?dan fazla ?niversitede ?ehir planc?s? yeti?tirerek Avrupa?n?n en ?ok ?ehir planc?s?na sahip ?lkesi olma yolunda h?zla ilerleyen ?lkemizde, di?er yandan kamu yarar? kavram? ile a??k?a ?eli?en yarg? kararlar? ile planlama konusunda hi? e?itim almam?? meslek gruplar?na yeniden yetki kazand?rma giri?imleri ger?ekten inan?l?r gibi de?il.
Ancak, ne kentsel toprak rant?n?n kokusuna ????en hakim kesimler, ne ?ip?ak yapt?klar? yasal d?zenlemelerle planlama meslek alan?n? kurals?zla?t?rmaya, plans?zl??? temel planlama politikas?na d?n??t?rmeye ?al??anlar, ne de e?itimini ald?klar? konudaki becerileri ?lkemiz sokaklar?na yans?yan, buna ra?men utanmadan, s?k?lmadan e?itimini almad?klar? bir konuda ars?zca yetki pe?inde ko?anlar, ger?ekten planlamadan ve kamu yarar?ndan yana olan ve ?inad?na? planlamay? savunanlar? yollar?ndan d?nd?remeyecekler.
Necati Uyar