Kalk?nma ajanslar? GAP?? tasfiye edecek

GAP ve Sanayi Kongresi sonu? bildirgesinde, GAP??n ?u an Anayasa Mahkemesi?nde bulunan ?Kalk?nma
Ajanslar?? yoluyla tasfiye edilmeye ?al???ld??? vurgulanarak ??yle denildi: ?Avrupa Birli?i?ne y?nelik ?uyum yasalar?? uyar?nca, GAP ?daresi?nin ortadan kalkmas? ve GAP B?lge Kalk?nma ?daresi?nin g?rev s?resinin 2007 y?l? sonunda bitmesi ve ondan sonra da ayn? uyum yasalar? gere?ince b?lgede kurulmas? planlanan 3 kalk?nma ajans?n?n devreye girmesi ?ng?r?lm??t?r.?
TMMOB Makina M?hendisleri Odas? taraf?ndan, 26-28 Ekim tarihlerinde Diyarbak?r?da yap?lan ?GAP ve Sanayi Kongresi? sonu? bildirgesinde, GAP??n uluslararas? piyasa g??lerine terk edilmemesi, bir sanayi stratejisinin geli?tirilmesi? ?nerildi.
Bildirgede, k?resel emperyalist sermayenin, devletin sosyal nitelikli g?revlerden ar?nd?r?lmas? ve devletin yeniden yap?land?r?lmas?n? dayatt???, planlama yakla??mlar?n? d??lad??? vurgulanarak, bu politikalar sonucu GAP??n uluslararas? piyasa g??lerine terk edilelebilece?i tehlikesine dikkat ?ekildi.
S?rd?r?l?rl?kten ??lle?meye
1989 y?l?nda ?Entegre K?rsal kalk?nma Projesi? olarak olu?turulan GAP??n, 1995 y?l?nda yeniden g?zden ge?irilerek ?S?rd?r?lebilir Kalk?nma Plan??na, d?n??t?r?ld???ne dikkat ?ekilen bildirgede bu geli?me sonras?nda ya?ananlar ??yle tamamland?: ?S?rd?r?lebilir Kalk?nma Program?? kapsam?nda Birle?mi? Milletler Kalk?nma Program? UNDP, ?svi?re, Fransa ve Kanada ile anla?malar yap?lm?? 2002 ve sonras?nda da ?AB-GAP B?lgesel Kalk?nma Plan?? devreye sokulmu?tur. GAP kapsam?nda b?lge sanayisi ciddi bir geli?me sa?layamam??, toprak m?lkiyeti k???k bir az?nl???n elinde toplanm?? oldu?u ger?e?i de?i?memi?, proje ile mevcut ula??m politikalar? paralellik arz etmemi?, GAP?ta enerji ?retimi d???ndaki hi?bir hedef tutturulamam??t?r. Yanl?? ve fazla sulama ile 30 bin hektar kurumu? ve bu durum b?lgede ??lle?me, batakl?k, tuzlanma, erozyon ve kanalizasyon tehdidi yaratm??t?r.?
Bu proje zor biter
Bildirgede, GAP??n, sulama ve hidroelektrik ?retimine y?nelik 13 projenin toplam? olarak planland??? ve 2005?te tamamlanmas?n?n hedeflendi?i, ancak bug?ne kadar yap?lmas? ve tamamlanmas? gereken arazilerin sulanmas?, tar?m, hayvanc?l?k, istihdam, e?itim, altyap?, sa?l?k, ?evre, k?lt?r ve yerel hammaddeleri kullanabilecek sanayi yat?r?mlar?n?n ger?ekle?medi?i vurguland?.
GAP??n hedeflerinin bug?nk? politikalarla ger?ekle?me olas?l??? bulunmad???n?n alt? ?izilen bildirgede, ?2010?a uzat?lan proje i?in GAP ?daresi, daha 2005?lerde, mevcut ?deneklerle projenin ancak 19 y?lda tamamlanabilece?ini ?ng?rm??t?r. Oysa her y?l ortalama 30 bin hektar alan?n sulamaya a??ld??? d???n?ld???nde, proje ancak 2040?larda bitirilebilecektir? denildi. Bunun da ?projenin sahipsiz b?rak?ld???, bitirilmesi i?in ?zel b?t?e gerekti?i? anlam?na geldi?i kaydedilen bildirgede, 2007 fiyatlar?yla takriben 39 milyar YTL?lik bir kaynak gerektiren proje i?in ayr?lan 11 milyon 763 bin YTL?nin, gerekli kayna??n aktar?lmayaca??n? g?sterdi?i vurguland?.
B?lgenin kaderinin de?i?tirilerek, emperyalistlerin i?tah?n? kabartaca?? bir pazar alan? olmaktan ??kar?lmas?n?n da istendi?i bildirgede, tar?mda ve k?yl?l?kte d?zenin de?i?tirilmesi, toprak m?lkiyetinin yeniden d?zenlenmesi ?nerildi. Zorunlu g??lere maruz kalan k?yl?lerin ?n ko?ulsuz k?ylerine d?n??leri ve ?retim s?recine kat?lmalar?n?n sa?lanmas?, K?rt sorunuyla birlikte b?lgenin ?zg?n sorunlar?na insani ve demokratik ??z?mler ?retilmesi ?nerilerinin de s?raland??? bildirgede, tar?msal sulama i?in planlama ve kaynak transferinin yan? s?ra, GAP??n ?retti?i katma de?erin, projenin bitirilmesinde kullan?lmas? da istendi.

---

GAP hakk?nda

GAP sulama ve hidroelektrik ?retimine y?nelik 13 projenin toplam? olarak planlanm?? ve 2005?te tamamlanmas? hedeflenmi?tir. Bu projelerde 22 baraj, 19 hidroelektrik santrali, 1,8 milyon hektar alanda sulama ?ebekesi yap?m? ?ng?r?lm??t?r.
GAP, 1990-2007 aras?nda T?rkiye geneli kamu yat?r?mlar?ndan y?lda y?zde 5-7 gibi d???k bi pay alm??t?r. GAP i?in 2006 y?l? sonuna kadar 23 milyon YTL harcama yap?lm??t?r. Projenin maliger?ekle?me oran? y?zde 59,3?t?r.
GAP??n en ?nemli ba?ar?s? enerji alan?ndad?r. 2006 y?l? sonu itibar?yla 8 hidroelektrik santrali tamamlanm??, kurulu g?? itibar?yla enerji projelerinin y?zde 74?? ger?ekle?mi? ve toplam 274,3 milyar kilowat/saat elektrik enerjisi ?retilmi?tir. Y?zde 26?l?k kesimin in?aat? s?rmektedir. T?rkiye hidroelektrik enerji ?retiminin y?zde 48,5?i GAP b?lgesinde ger?ekle?mektedir. 2006 y?l? itibar?yla 260.955 hektar alan sulamaya a??lm??t?r. 114.067 hektar alanda sulama ?ebekesi in?aat? devam etmektedir. Bu y?zde 6?ya tekab?l etmektedir. 2006 itibar?yla ger?ekle?me oran? y?zde 14?t?r. Bundan sonra yap?lmas? gereken ise, 1.449.508 hektar aland?r ve y?zde 80?e tekab?l etmektedir.
(Ankara/EVRENSEL)