Enerji de?il ihanet yasas?

T?m ?evre ?rg?tleri, meslek odalar? ve vatanda?lar?n n?kleer santrallerin kurulmas?na kar?? durmas?na ra?men N?kleer Santral Kanunu Yasa Tasla?? Meclis?te bir gece de kabul edildi. TMMOB Elektrik M?hendisleri Odas? Ba?kan? Erol Celepsoy, y?llard?r tart??malara neden olan n?kleer enerji kullan?m?n?n tehlikelerine dikkat ?ekerek Meclis?ten ge?irilen yasan?n ?enerji de?il ihanet yasas?? oldu?unu s?yledi.

Meclisten ge?en n?kleer enerji yasa tasar?s?n? nas?l de?erlendiriyorsunuz?
Yasaya ge?meden ?nce geli?imini anlatmak gerek. Meclis?ten yasan?n ge?mesi teknik bir zorunluluk de?il siyasi bir tercih. Bu tercihi N?kleer lobiler T?rkiye? ye dayat?yor. Dolay?s?yla n?kleer santral kurulma olaylar? T?rkiye?de ilk defa olmuyor. ?ok kere denendi, her seferinde vazge?ildi. Yasa ??kmadan Akkuyu?da lisans vermeye hatta yap?m a?amas?na kadar gelindi. Ecevit h?k?meti d?neminde tekrar vazge?ildi.

Peki bu s?rece kadar nas?l gelindi?
24 Ocak karalar? ard?ndan 12 Eyl?l bu karalar?n as?l uygulanmas?n? getirdi. Al?nan kararlar, d?nyada leoliberal ak?mlar ve ?zelle?tirme r?zgarlar? T?rkiye?de ?zelle?tirmeyi do?urdu. T?rkiye?de ?zelle?me ?zal?la ba?layan bir s?re?. Daha ?nce da??n?k olan yap? tek bir b?nyede T?rk elektrik kurumu b?nyesinde topland?. Enerjinin zaten ?retim, iletim ve da??t?m? bir b?t?n halinde olmak zorunda ve bir plan ve program ?er?evesinde bu yap?lmak zorunda. TEK?ten sonra i?te ?zelle?tirme ile birlikte T?rkiye?de enerjideki bu toplanan yap? da??t?ld?. 1980 y?l?nda ?zellikle kamunun yat?r?mdan elini ?ekmesi, 80?li 90?l? y?llara kadar gelen s?recin yap i?let devret yap?lan uygulamalar mevcut iletim, ?retim, da??t?m hatlar?n? tamamen ba?? bo? b?rak?lmas?yla enerjinin kendi kaderine terk edilmesine neden oldu. 2002 y?l?nda 4628 say?l? Enerji Piyasas? Kanunu?un ??kmas?yla kamu tamamen devre d??? b?rak?lm??t?r. T?rkiye kendi hidrolik kaynaklar?n? ve termik kaynaklar?n? tamamen b?rakt?. Yanl?? yap?lan projeksiyonlarla do?algaza ba??ml? hale geldi. T?rkiye kendi ?retimini kendi yapar durumda iken birden bire bu enerji yetmiyor denildi. Birde d??a ba??ml? bir politika izlenerek ka?a bile al?nd??? belli olmayan ve ticari s?r olarak saklanan bakan?n s?ylemesine g?re en ucuz ama bize g?re en pahal? olarak al?nan bir do?al gaza ba??ml? hale geldi.

Ancak enerjinin s?rekli stratejik oldu?u s?yleniyor...
Enerji stratejiktir diyoruz. Bir kamu hizmetidir kesinlikle ticari bir mal de?ildir. Mutlak suretle kamunun elinde olmas? laz?md?r. Kamuyu devre d??? b?rak?yorsan?z tamamen ?zel sekt?r?n insaf?na terk ediyorsunuz demektir bu. ?Enerjine sahip ??k karanl?kta kalma? kampanyas? s?recin de hep bunlar? i?lemeye ?al??t?k. Hidro elektiri?i kullanmam??s?n?z, termik santralleri kullanm?yorsunuz r?zgarla ilgili santralleri devreye almak i?in hi?bir giri?im yapmam??s?n?z, g?ne?inizden yararlanm?yorsunuz hi?bir ?eyden yararlanmadan bir de mevcut santrallerinizi de 80?li y?llardan beri kaderinize terk etmi?siniz. B?ylesi bir ?lke... Ve b?ylesi bir ?lke de tamamen ?zel sekt?re ba?l? hale gelmi?siniz. B?t?n bunlar yetmezmi? gibi enerji yetmiyor ne yapal?m n?kleer santral yapal?m diyorlar. Bize g?re bu n?kleer santralleri ?lke g?ndemine getirmek ve yasala?t?rmak... Bu bir ihanet yasas?d?r.
T?rkiye?nin kaynaklar? enerji i?in yeterli midir?
T?rkiye?nin n?kleer santrale ihtiyac? yoktur. Mevcut kaynaklar? kendisine yetecek durumdad?r. Sadece yap?lan bu ?zelle?me ile birlikte T?rkiye?de ki iletim, ?retim ve da??t?m? ba?? bo? hale geldi. B?t?n halinde olmas? gereken enerji y?neticili?i par?alara ?nce 3? e sonra 5? e b?l?nd?. ??te TEDA???n b?l?nmesinde ?yle bir noktaya gelinmi?tir ki TEDA? ?zelle?tirme program?na al?nm??t?r. Bu g?n TEDA???n sahibi yoktur. TEDA? enerji bakanl???na m? ba?l?, maliye bakanl???na m? ba?l? yoksa ?zelle?tirme ba?kanl???na m? ba?l? belli de?il. Tamamen ?zel sekt?r endeksli. Bu n?kleer santrallerin kurulmas?na kar?? Elektrik M?hendisleri Odas? Sekreteryas??nda n?kleer kar??t? platformlar olu?turuldu. Bu platform i?inde bir ?ok sivil toplum kurulu?u ve n?kleer santral yap?lacak denilen illerin halk? da yer al?yor. Ahmet Necdet Sezer?in tasar?y? veto etmesinden sonra, siyasi geli?melerle ortal?k toz duman halindeyken bir taraftan zamlar yap?l?rken di?er taraftan N?kleer Santral Yasas? alel acele yasala?t?.

Neler yapmay? planl?yorsunuz?
Biz n?kleer kar??t? platform olarak m?cadeleye devam edece?iz. ?imdi bir Cumhurba?kan? fark? da var. Ben biliyorum ki bu tasar? Cumhurba?kan? G?l, taraf?ndan noktas?na dokunulmadan onaylanacak. Ama bunun bir ihanet yasas? oldu?unun alt?n? ?iziyorum. N?kleer lobiler ?lke halk?n? daha ?ok borca sokmak i?in bu yasay? ??kard?lar. Ve milletin g?z?n?n i?ine baka baka yalan s?yl?yorlar. R?zgar enerjine do?al enerjilere y?nelmi?ler. Ama biz n?kleer santralleri bu ?lkeye sokmaya ?al??arak bu ?lkeye ihanet ediyoruz.
Santrallerden ka? tane yap?lacak, ka? megabayt ?retecekleri de belli de?il. ?stelik T?rkiye?de y?zde yirmilerde olan enerji kayb?n?n y?zde 15 ?ekildi?i s?yleniyor. Bu do?ru de?il. Oda olarak yapt???m?z ara?t?rmada y?zde 15 den fazla kay?p art? ka?aklar var. ?lkeyi daha fazla bor?land?racaklar. N?kleer santralin kapan?? maliyeti kurulu? maliyetinden ?ok daha fazla. Bu kapan?? maliyetini kar??lamak ve kanunda ucu a??k o kadar fazla madde var ki kamuya y?klenilmi?. Yap?lacak olan santraller birilerine pe?ke? ?ekilecek. S?rf yap?lm?? olsun diye yap?lacak. (?stanbul/EVRENSEL)

---

T?rkiye ??pl?k olacak

T?rkiye deprem ku?a??nda yer alan bir ?lke. Ayr?ca n?kleer enerji i?in var olan teknolojinin eski oldu?u s?yleniyor. Bu konu da neler s?yleyeceksiniz?
Elbette ki riskli... Diyelim ki b?t?n deprem ?artlar?na uygun yap?ld? santralleri ger?i yapsalar ne olacak. Kald? ki T?rkiye ger?ekten deprem ku?a??nda yer al?yor. Esas olarak bu n?kleer lobilerin amac? T?rkiye?ye kendi n?kleer at?klar?n atmak. T?rkiye?yi ??pl?k haline getirmek. D?nya n?kleer santralden vazge?iyor. 3. nesil 4. nesil dedikleri de bir aldatma. At?k sorununa hen?z bir ??z?m bulunamad?. At?k sorununa da ??z?m bulunamad??? i?in d?nya vazge?iyor n?kleer santralden. Bunu biz s?ylemiyoruz ?stelik bu santrali kullananlar s?yl?yor. Hay?r... Ba?ta s?yledi?im gibi T?rkiye? de n?kleer santral kurmak teknik bir zorunluluk de?il, siyasi bir zorunluluktur.
Eylem Lodos/Ye?im ?zdemir